«Հանրաքվեն տապալվեց», «հաղթանակ», «Մակեդոնիան մնում է Մակեդոնիա», այս կարգախոսների ներքո նախկին հարավսլավական հանրապետության անվանափոխման ընդդիմախոսները երեկ Սկոպյեի կենտրոնական հրապարակում տոնում էին տապալված հանրաքվեն:
Քվեարկությանը մասնակցել է ընտրողների մոտ 36 տոկոսն՝ անհրաժեշտ 50-ի փոխարեն: Ընտրություններին մասնակցած մակեդոնացիների մեծամասնությունը, սակայն, կողմ է քվեարկել երկիրը Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետություն վերանվանելուն:
Հանրաքվեն խորհրդատվական բնույթ է կրում, վերջնական որոշումը պետք է ընդունի խորհրդարանը:
Երկրի վարչապետ Զարան Զաևը, չնայած հանրաքվեի տապամանը, հայտարարել է, որ այն հաջող էր և պետք է հարգել ընտրողների կամքը:
Զաևի խոսքով՝ երկրի անվանափոխության և եվրաինտեգրման հարցն այժմ տեղափոխվում է խորհրդարան: Այստեղ անհրաժեշտ է 120 ձայներից 80-ը: Իշխող կոալիցիան ունի ընդամենը 69 պատգամավոր: Վարչապետը նախազգուշացրել է՝ որոշումը չընդունվելու դեպքում կցրի խորհրդարանը՝ հայտարարելով նոր՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ:
«Ես գիտեմ, ընդդիմությունն էլ գիտի, բոլոր քաղաքացիներն էլ գիտեն՝ Հունաստանի հետ ավելի լավ համաձայնագիր չի լինի: Եվրամիությանը և ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու համար այլընտրանք չկա: Եկեք խաղեր չխաղանք, ես ուզում եմ դիմել խորհրդարանի յուրաքանչյուր անդամի՝ եկեք ազգային շահը, քաղաքացիների և ռազմավարական շահը բարձր դասենք քաղաքականությունից և կուսակցական տարաձայնություններից», - հայտարարել է վարչապետը։
Մակեդոնիայի անվանափոխության հարցը հարևան Հունաստանի հետ ձեռք բերված պատմական համաձայնագրի մաս է կազմում, որն էլ իր հերթին Մակեդոնիայի՝ Եվրամիությանը և ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու գլխավոր նախապայմանն է:
Աթենքը պնդում է, որ Մակեդոնիա անվանումը տարածքային պահանջներ է ենթադրում Հունաստանի հյուսիսի համանուն շրջանի նկատմամբ։
Հունաստանի պահանջով Մակեդոնիան ՄԱԿ-ի կազմում ընդգրկվել է նախկին Հարավսլավական Մակեդոնիայի Հանրապետություն անվանմամբ։ Նույն պատճառներից ելնելով ԵՄ և ՆԱՏՕ-ի անդամ հանդիսացող Հունաստանը նաև արգելափակել է Մակեդոնիայի անդամակցությունն այդ կազմակերպություններին։
Հարցը մեռյալ կետից փոքր-ինչ շարժվեց վերջին տարիներին, իսկ ամռանը կողմերը հստակ համաձայնության եկան՝ փոխել երկրի անվանումը, որի դեպքում Հունաստանը չի խոչընդոտի հարևան երկրի եվրաինտեգրման քայլերին:
Այս համաձայնագիրը, սակայն, կոշտ քննադատության արժանացավ ինչպես Հունաստանում, որտեղ պնդում են, որ ընդհանրապես պետք է հրաժարվել Մակեդոնիա անվանումից, այնպես էլ Մակեդոնիայում, որտեղ Հունաստանի հետ գործարքը գնահատում են նվաստացուցիչ:
Մակեդոնացիներն, ադ թվում՝ ազգայնականները, երկրի նախագահը, վարչապետի՝ զիջումների գնալու պատրաստակամությունը որակեցին դավաճանություն՝ պահանջելով նրա հրաժարականը։
Շուրջ երեսուն տասնամյակ ձգվող վեճը կարգավորելու հարցով այդ համաձայնագիրը, ըստ մակեդոնացիների, հարվածում է երկրի արժանապատվությանը:
«Մենք ցանկանում ենք անդամակցել ՆԱՏՕ-ին և Եվրամիությանը, բայց ուզում ենք դա անել գլուխներս բարձր, ոչ թե ծնկաչոք մտնել, ոչ թե մտնել աղախինների, այլ հիմնական դռնով: Թեև մենք փոքր երկիր ենք, ոչ այնքան ազդեցիկ, բայց մենք ունենք արժանապատվություն», - ասել է երկրի անվանափոխությանն ընդդիմացող ակտիվիստ Վլադիմիր Կավադարակովը։
Մակեդոնիայի անվանափոխության հակառակորդներին միացավ նաև Ռուսաստանը՝ չթաքցնելով, որ դեմ է ևս մեկ բալկանյան պետության արևմտյան կառույցներին անդամակցելու հեռանկարին և ՆԱՏՕ-ի ընդլայնմանը:
Մակեդոնիայի արևմտամետ շրջանակները պնդում են, որ Մոսկվան ամեն կերպ աջակցել է երկրի ընդդիմությանը, որը, նախագահի գլխավորությամբ, կոչ էր անում բոյկոտել հանրաքվեն:
Անցած հուլիսին էլ Աթենքն արտաքսեց երկու ռուսաստանցի դիվանագետների՝ մեղադրելով նրանց Մակեդոնիայի հետ համաձայնագրի դեմ Հունաստանում զանգվածային բողոքի ցույցեր կազմակերպելու փորձերի մեջ։
