Պատերազմ Ուկրաինայում (լայվ բլոգ, թարմացվող)

Ռուսաստանը պատրաստակամություն է հայտնել շարունակել երկխոսությունը Թուրքիայի և ՄԱԿ-ի հետ հացահատիկի գործարքի հարցերի շուրջ:

ՄԱԿ-ի, Թուրքիայի և Ուկրաինայի պատվիրակությունները հաստատել են հոկտեմբերի 31-ին ծովային հումանիտար միջանցքով նախապես հայտարարված 14 նավերի փոխարեն 16-ի տեղաշարժի ժամանակացույցը։

Ստամբուլում տեղակայված համատեղ համակարգման կենտրոնի համաձայն՝ 6 նավեր սկսել են շարժվել Ուկրաինայի նավահանգիստներից, բայց դեռ չեն մտել հումանիտար միջանցք։

Ընդհանուր առմամբ, ուկրաինական նավահանգիստներում և հարակից ջրերում տեղաշարժվելու թույլտվության է սպասում 21 նավ՝ մոտ 700 հազար տոննա սննդամթերքի բեռով։

«Չնայած Ռուսաստանի առարկություններին Թուրքիան կշարունակի ջանքեր գործադրել ուկրաինական հացահատիկի արտահանման ուղղությամբ», - այսօր Անկարայում հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը։

Թուրքիայի ղեկավարի խոսքով՝ Անկարայի նպատակն է, որպեսզի օգոստոսին Ստամբուլում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները շարունակեն գործել, քանի որ դրանց կյանքի կոչումը նպաստում է պարենամթերքի համաշխարհային շուկայում լարվածության թուլացմանը։

«Ստամբուլում ստեղծված միասնական մեխանիզմի շնորհիվ մենք կարողացանք մեղմել պարենային ճգնաժամը՝ շուրջ 9 միլիոն 300 հազար տոննա ուկրաինական հացահատիկ տրամադրելով աշխարհի տարբեր երկրներին։ Եթե անգամ Ռուսաստանը չի ցանկանում շարունակել այս մեխանիզմի գործարկումը, քանի որ կարծում է, որ չի ստանում այն նույն առավելությունները, որոնցից օգտվում են մյուսները, միևնույն է՝ մենք հաստատակամորեն շարունակելու ենք ջանքեր գործադրել մարդկությանը ծառայելու ուղղությամբ», - հայտարարում էր Էրդողանը։

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարել է Դոնեցկի մարզում ռուսական կողմի հարձակումը հետ մղելու մասին։ Հանգստյան օրերին ռուսական մի շարք աղբյուրները տեղեկացրել էին, որ Դոնբասում տեղակայված ստորաբաժանումները մի շարք ուղղություններով փորձել են հարձակման անցնել, առավել կատաղի մարտերը ծավալվել էին Ուգլեդար քաղաքի ուղղությամբ։

«Սահմանապահ ծառայության զինվորականները, որոնք նախկինում տեղակայված էին [Հունգարիայի հետ սահմանին գտնվող] Չոպ քաղաքում, այժմ պաշտպանում են մեր երկիրը Դոնեցկի մարզում։ Վերջին մարտերում նրանք իրենց գերազանց կերպով են դրսևորել։ Այսօր, օրինակ, նրանց հաջողվել է հետ մղել թշնամու հարձակումը՝ հետ մղելով ռուսական ուժերին», - հայտարարել է Զելենսկին՝ նշելով, որ մարտական գործողությունների ընթացքում ուկրաինացի սահմանապահներին նաև հաջողվել է գերիներ վերցնել։

ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը կոչ է արել ուկրաինական սևծովյան նավահանգիստներից հացահատիկի արտահանման մասին համաձայնագրի բոլոր կողմերին վերադառնալ դրա իրականացմանը, հայտնել է ԱՄՆ պետդեպարտամենտը։

«Միացյալ Նահանգները ցավում է, որ Ռուսաստանը դադարեցրել է իր մասնակցությունը ՄԱԿ-ի միջնորդությամբ Սևծովյան հացահատիկի նախաձեռնությանը: Մենք կոչ ենք անում բոլոր կողմերին շարունակել կյանք փրկող այս կարևոր նախաձեռնությունը», - ասվում է Բլինքենի հայտարարության մեջ:

Նա նշել է, որ Վաշինգտոնը «խստորեն կոչ է անում» Ռուսաստանի կառավարությանը վերսկսել իր մասնակցությունը նախաձեռնությանը և «ամբողջությամբ կատարել պայմանավորվածությունները»:

Համաձայնագրի չկատարումը ուղղակիորեն կազդի ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրների և պարենամթերքի համաշխարհային գների վրա, ինչպես նաև կսրի հումանիտար ճգնաժամերը և պարենային անվտանգությունը, ասել է պետքարտուղարը։

Շաբաթ օրը ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտնել է, որ Մոսկվան, հաշվի առնելով ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումը Սևաստոպոլում Սևծովյան նավատորմի նավերի վրա, անորոշ ժամանակով կասեցնում է ուկրաինական գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման սևծովյան նախաձեռնության իրականացումը։ Դրանից հետո ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի Դաշնության մշտական ներկայացուցչությունը պաշտոնապես ծանուցել է կառույցի գլխավոր քարտուղարին «հացահատիկային գործարքին» մասնակցության կասեցման մասին։

Ռուսաստանի կառավարությունն ընդլայնել է այսպես կոչված` «ոչ բարեկամ» օտարերկրյա պետությունների և տարածքների ցանկը։ Այն ներառում է 11 բրիտանական անդրծովյան տարածքներ, որոնց թվում կան հայտնի օֆշորային իրավասություններ։

Ուկրաինայում տեղակայված ռուսական զորքի «Կենտրոն» խմբավորման հրամանատար գեներալ-գնդապետ Ալեքսանդր Լապինն ազատվել է պաշտոնից: Այդ մասին են հայտնել մի շարք ռուսական լրատվամիջոցներ: Պաշտոնական աղբյուրները լուրը չեն մեկնաբանել:

ՌԴ պաշտպանության նախարարության կայքում Լապինը տակավին նշված է որպես «Կենտրոն» խմբավորման հրամանատար: Որոշ աղբյուրներ նշում են, որ Լապինն ինքն է հրաժարականի դիմում ներկայացրել:

Գեներալ-գնդապետը վերջերս խիստ քննադատության է ենթարկվել Չեչնիայի ղեկավար Ռամզան Կադիրովի կողմից, ով դժգոհություն է հայտնել Ուկրաինայում ռուսական բանակի դանդաղկոտության և ցածր արդյունավետության կապակցությամբ:

Լիմանից ռուսական զորքը հետ քաշելու համար Լապինին քննադատել է նաև Պուտինի զինակից, մեծահարուստ Եվգենի Պրիգոժինը, ով համարվում է Ուկրաինայում պատերազմին մասնակցող «Վագներ» մասնավոր ռազմական կազմակերպության գլխավոր հովանավորը:

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ուրբաթ ուշ երեկոյան հեռարձակված ուղերձում լուրջ կասկածներ է արտահայտել առ այն, որ սեպտեմբերի 21-ին Ռուսաստանում հայտարարված մասնակի զորահավաքն իրոք ավարտին է մոտեցել։

300 հազար պահեստազորայինների բանակ զորակոչելու գործընթացն ավարտելու մասին նախօրեին Ռուսաստանի նախագահին զեկուցել էր պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն։

«Տեղեկություններ կան, որոնց համաձայն՝ թշնամին ավարտել է զորահավաքը և այլևս կարիք չկա Ռուսաստանի քաղաքացիների նոր խմբեր ուղարկել ռազմաճակատ։ Այն իրավիճակը, սակայն, որ մենք դիտարկում ենք ճակատային գծում, միանգամայն այլ է։ Թեև Ռուսաստանը զորակոչվածներին մարտի նետելով փորձում է մեծացնել ճնշումը մեր դիրքերի վրա, նրանց պատրաստվածությունն այնքան ցածր է, հրամանատարությունը նրանց այնքան անողոքաբար է օգտագործում, որ մենք եզրակացրել ենք՝ շուտով ռուսներին զորակաչվածների նոր խմբեր պետք կգան։ Մենք պատրաստվում ենք դրան՝ պատրաստվում ենք այն նոր տարբերակներին, որոնք հնարավորություն կտան Ռուսաստանին շարունակել պատերազմը։ Այդ տարբերակներից մեկը Իրանում գտնվող իրենց հանցակիցների օգտագործումն է», - հայտարարում էր Զելենսկին։

Ռուսաստանի կողմից 2014 թվականին բռնակցված Ղրիմում գտնվող Սևաստոպոլի նահանգապետ Միխայիլ Ռազվոզժաևը հաստատել է սոցիալական ցանցերում շրջանառվող տեղեկությունները, որոնց համաձայն՝ գիշերը քաղաքը ենթարկվել է հարվածային անօդաչու թռչող սարքերի, ինչպես նաև մեկ ծովային անօդաչու սարքի հարձակման։

«Սևծովյան նավատորմի նավերին հաջողվել է հետ մղել հարձակումը, բոլոր անօդաչուները ոչնչացված են։ Քաղաքացիական ենթակառույցները չեն տուժել», - գրել է պաշտոնյան։

Հարձակումը տեղի է ունեցել ժամը 4:30-ի սահմաններում։ Թեև, ըստ ռուսական աղբյուրների, իրադրությունը Սևաստոպոլում այժմ հանդարտ է, այնուհանդերձ, տեղաշարժը քաղաքի որոշ շրջաններում շարունակում է սահմանափակված մնալ, մասնավորաբար՝ փակ են ներքաղաքային լաստանավային երթուղիները։

Ուկրաինայի արտգործնախարար Դմիտրի Կուլեբան հայտնել է, որ ուրբաթ օրը հեռախոսազանգ է ստացել իրանցի պաշտոնակից Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանից, որից պահանջել է դադարեցնել զենքի մատակարարումները Ռուսաստանին։

Կիևն ու Արևմուտքը պնդում են, որ ռուսական ուժերը Իրանից գնված անօդաչու թռչող սարքերի միջոցով է հարվածներ հասցնում Ուկրաինայի քաղաքացիական ենթակառուցվածքներին։ Թեհրանը կտրականապես հերքում է մեղադրանքները։

«Այսօր ինձ զանգահարել է Իրանի արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլահիանը, և ես պահանջել եմ, որպեսզի Իրանը անհապաղ դադարեցնի զենքի մատակարարումները Ռուսաստանին, որոնք օգտագործվում են Ուկրաինայում խաղաղ բնակիչների և ծայրահեղ կարևոր ենթակառուցվածքների ոչնչացման համար»,- հայտարարել է Ուկրաինական դիվանագիտության ղեկավարը։

Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն նախագահ Պուտինին զեկուցել է Ռուսաստանում «մասնակի մոբիլիզացիայի ավարտի» մասին։ Շոյգուի խոսքերով՝ 300 հազար մարդ զորակոչելու խնդիրը կատարված է, մոբիլիզացիայի այլ պլաններ չկան։

Ռուսաստանյան ռազմական գերատեսչության ղեկավարը հայտարարել է, որ զորակոչվածներից 82 հազարը գտնվում են հակամարտության գոտում, ևս 218,000-ը վերապատրաստվում են։

ՌԴ պաշտպանության նախարարը նշել է, որ «ավելի քան 1300 մոբիլիզացված գործադիր իշխանության տարբեր մակարդակների ներկայացուցիչներ» են, ևս 13 հազար մարդ էլ «կամավորագրվել» է։