Լեռնային Ղարաբաղի վարչապետ Արա Հարությունյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում չհերքեց շրջանառվող լուրերն այն մասին, որ առաջիկակում Մարտակերտի շրջանի Ծաղկաշեն գյուղի հանքաարդյունաբերական ծրագիրը սկսելու համար այդ տարածքում գտնվող գյուղերի բնակիչները կտարհանվեն:
Արա Հարությունյանի խոսքով` «Վալլեքս գրուպի» հետ ստորագրած համաձայնագրի շրջականներում Ծաղկաշենի հանքավայրի շահագործումից առաջ ստեղծվել է աշխատանքային խումբը, որը բաղկացած է Լեռնային Ղարաբաղի կառավարության ներկայացուցիչներին, որն էլ իրականացնում է հետախուզական աշխատանքներ, ուսումնասիրում եւ հաստատում պաշարների քանակը:
«Այդ ընթացքում եթե հանքերը լինեն բնակարաններից մոտիկ… այսօր խոսք չի գնում բնակավայրերի տեղափոխման մասին, այն բնակարանները, որոնք մոտիկ են հանքավայրին, այսինքն, որոնց բնակիչներին վտանգ է սպառնում այդ տարածքներում, պետք է լինեն տեղափոխումներ: Բայց այդ բոլորը կատարվելու է միայն այն եղանակով, որ բնակչությանը դժգոհելու ոչ մի տեղիք չտանք: Ոչ միայն համապատասխան, մի քիչ էլ ավել պայմաններ են առաջարկվելու, նաեւ իրենց համաձայնությունն է լինելու: Եթե անհրաժեշտություն լինի, ժամանակը ցույց կտա, ամբողջ բնակավայրի [տարհանման] մասին խոսվի, իհարկե, պետք է բնակիչների հետ համաձայնեցնել», - ասաց վարչապետը:
Հիշեցնենք, որ այս տարվա մարտին «Վալլեքս գրուպի» եւ Լեռնային Ղարաբաղի կառավարության միջեւ կնքված համաձայնագրի շրջանակներում «Վալլեքս գրուպը» կներդնի մոտ 80 միլիոն դոլար Մարտակերտի շրջանի Կաշենի հանքավայրի շահագործման նպատակով: Հանքավայրի շահագործումը նախատեսվում է սկսել մինչեւ 2015 թվականը: Կարդյունահանվի հիմնականում պղինձ եւ մոլիբդեն: Ըստ ծրագրի` առաջիկա 10 տարիներին կմշակվի մոտ 17 միլիոն տոննա հանքանյութ: Նշենք, որ «Վալլեքս գրուպին» պատկանող «Բեյս մեթալս» ընկերությունը մոտ 10 տարի է, ինչ շահագործում է Մարտակերտի շրջանի Դրմբոնի պղինձի, ոսկու հանքավայրը:
«Քանի որ Ծաղկաշենի տարածքը շատ հարուստ է օգտակար հանածոներով, եւ այսօր սպառվում է մեր Դրմբոնի հանքի պաշարները, դա կարող է լուրջ տնտեսական խնդիր լինել, եթե մենք չհասցնենք ժամանակին շահագործել՝ առաջին հերթին աշխատատեղերի, պետական մուտքերի, ընդհանուր տնտեսության համար: Դրա համար մենք ենք պարտադրել ընկերության, որ եթե հանքը շահագործելու ցանկություն եւ համապատասխան տնտեսական ռեսուրսներ ունեն, ապա շուտ սկսեն, որպեսզի դեֆիցիտը չզգանք առաջիկա տարիներին», - ասաց Արա Հարությունյանը:
Հարցին, թե որտե՞ղ են տեղափոխվելու հանքավայրի մոտ ապրող մարդիկ, ԼՂ վարչապետը պատասխանեց. - «Դա առաջին հերթին կախված է բնակիչներից, ինչքանով ենք կարողանում նրանց համոզել տեղափոխել, ավելի ճիշտ՝ մեծամասնության կարծիքն ենք հաշվի առնելու: Եթե մի հոգի ասի՝ ես չեմ տեղափոխվում, ապա մի հոգու պատճառով մենք մեր երկրի տնտեսական հիմանական ծրագիրը չենք թողնելու կիսատ»:
Անդրադառնալով այդ բնակավայրի գերեզմանների ու պատմամշակութային հուշարձանների հետագա ճակատագրին՝ վարչապետն ասաց. - «Նախ ցանկացած պարագայում պետք է փորձենք գերեզմաններին ձեռք չտալ, որովհետեւ մենք հասկանում ենք՝ դա ինչ է: Գերեզմանները, պատմամշակութային արժեքները պահպանվելու են, եթե չեն ընկնում այսպես ասած արդյունահանման հիմնական տարածքում: Եթե այդ տարածքում լինեն, պետք է քննարկենք, որովհետեւ, կրկնում եմ, դա մեր տնտեսության, մեր երկրի առաջիկա տարիների զարգացումը ապահովող հիմնական քայլն է համարվում»:
Արա Հարությունյանի խոսքով` «Վալլեքս գրուպի» հետ ստորագրած համաձայնագրի շրջականներում Ծաղկաշենի հանքավայրի շահագործումից առաջ ստեղծվել է աշխատանքային խումբը, որը բաղկացած է Լեռնային Ղարաբաղի կառավարության ներկայացուցիչներին, որն էլ իրականացնում է հետախուզական աշխատանքներ, ուսումնասիրում եւ հաստատում պաշարների քանակը:
«Այդ ընթացքում եթե հանքերը լինեն բնակարաններից մոտիկ… այսօր խոսք չի գնում բնակավայրերի տեղափոխման մասին, այն բնակարանները, որոնք մոտիկ են հանքավայրին, այսինքն, որոնց բնակիչներին վտանգ է սպառնում այդ տարածքներում, պետք է լինեն տեղափոխումներ: Բայց այդ բոլորը կատարվելու է միայն այն եղանակով, որ բնակչությանը դժգոհելու ոչ մի տեղիք չտանք: Ոչ միայն համապատասխան, մի քիչ էլ ավել պայմաններ են առաջարկվելու, նաեւ իրենց համաձայնությունն է լինելու: Եթե անհրաժեշտություն լինի, ժամանակը ցույց կտա, ամբողջ բնակավայրի [տարհանման] մասին խոսվի, իհարկե, պետք է բնակիչների հետ համաձայնեցնել», - ասաց վարչապետը:
Հիշեցնենք, որ այս տարվա մարտին «Վալլեքս գրուպի» եւ Լեռնային Ղարաբաղի կառավարության միջեւ կնքված համաձայնագրի շրջանակներում «Վալլեքս գրուպը» կներդնի մոտ 80 միլիոն դոլար Մարտակերտի շրջանի Կաշենի հանքավայրի շահագործման նպատակով: Հանքավայրի շահագործումը նախատեսվում է սկսել մինչեւ 2015 թվականը: Կարդյունահանվի հիմնականում պղինձ եւ մոլիբդեն: Ըստ ծրագրի` առաջիկա 10 տարիներին կմշակվի մոտ 17 միլիոն տոննա հանքանյութ: Նշենք, որ «Վալլեքս գրուպին» պատկանող «Բեյս մեթալս» ընկերությունը մոտ 10 տարի է, ինչ շահագործում է Մարտակերտի շրջանի Դրմբոնի պղինձի, ոսկու հանքավայրը:
«Քանի որ Ծաղկաշենի տարածքը շատ հարուստ է օգտակար հանածոներով, եւ այսօր սպառվում է մեր Դրմբոնի հանքի պաշարները, դա կարող է լուրջ տնտեսական խնդիր լինել, եթե մենք չհասցնենք ժամանակին շահագործել՝ առաջին հերթին աշխատատեղերի, պետական մուտքերի, ընդհանուր տնտեսության համար: Դրա համար մենք ենք պարտադրել ընկերության, որ եթե հանքը շահագործելու ցանկություն եւ համապատասխան տնտեսական ռեսուրսներ ունեն, ապա շուտ սկսեն, որպեսզի դեֆիցիտը չզգանք առաջիկա տարիներին», - ասաց Արա Հարությունյանը:
Հարցին, թե որտե՞ղ են տեղափոխվելու հանքավայրի մոտ ապրող մարդիկ, ԼՂ վարչապետը պատասխանեց. - «Դա առաջին հերթին կախված է բնակիչներից, ինչքանով ենք կարողանում նրանց համոզել տեղափոխել, ավելի ճիշտ՝ մեծամասնության կարծիքն ենք հաշվի առնելու: Եթե մի հոգի ասի՝ ես չեմ տեղափոխվում, ապա մի հոգու պատճառով մենք մեր երկրի տնտեսական հիմանական ծրագիրը չենք թողնելու կիսատ»:
Անդրադառնալով այդ բնակավայրի գերեզմանների ու պատմամշակութային հուշարձանների հետագա ճակատագրին՝ վարչապետն ասաց. - «Նախ ցանկացած պարագայում պետք է փորձենք գերեզմաններին ձեռք չտալ, որովհետեւ մենք հասկանում ենք՝ դա ինչ է: Գերեզմանները, պատմամշակութային արժեքները պահպանվելու են, եթե չեն ընկնում այսպես ասած արդյունահանման հիմնական տարածքում: Եթե այդ տարածքում լինեն, պետք է քննարկենք, որովհետեւ, կրկնում եմ, դա մեր տնտեսության, մեր երկրի առաջիկա տարիների զարգացումը ապահովող հիմնական քայլն է համարվում»: