Հելսինկյան ասոցիացիա իրավապաշտպան կազմակերպության նախագահ Միքայել Դանիելյանը հինգշաբթի հայտարարեց, որ Արդադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկների վարչությունը թույլ չի տալիս իր ղեկավարած կազմակերպությանը դիտարկումներ անցկացնել ազատազրկման վայրերում:
«Հայաստանում մարդու իրավունքների վիճակի մոնիթորինգի» ծրագրի շրջանակում ասոցիացիան այս տարվա փետրվարին հրապարակեց զեկույց, իսկ ծրագրի երկրորդ փուլը հենց դիտարկումներն են քրեակատարողական հիմնարկներում: Դանիելյանի խոսքով՝ ինքը գրավոր թույլտվություն ստացել է դեռ Արդարադատության նախկին նախարար Գեւորգ Դանիելյանից, սակայն արդեն նոր նախարարի` Հրայր Թովմասյանի պաշտոնավարման օրոք, երբ Հելսինկյան ասոցիացիան կրկին դիմել է նախարարությանը` հստակեցնելու դիտարկման մանրամասները, քրեակատարողական հիմնարկների վարչությունից մերժման պատասխան է սստացել:
Դանիելյանը կրկին դիմել է Արդարատության նախարարություն` հստակեցնելով, որ ասոցիացիան ունի թույլտվություն: Արդեն մեկ ամսից ավելի անցել է, սակայն, իրավապաշտպանը դեռ չի ստացել պատասխան եւ պատրաստվում է դատարանում վիճարկել տեղեկատվութթուն ստանալու իր իրավունքը:
Քրեակատարողական հիմնարկների վարչության մամուլի խոսնակ Արսեն Բաբայանը փոխանցեց, որ Արդարադատության նախարարությունը դիտարկման թույլտվություն տվել է միայն ծրագրի առաջին փուլի համար, որն արդեն ավարտվել է:
«Այդ թույլտվության հետ կապված իրենք իրենց մոնիթորինգը իրականացրել են եւ հրապարակել են իրենց հավաքած արդյունքները, որի արդյունքում փաստեր խեղաթյուրվել են: Եթե ստացել են փաստ, որ որեւէ խնդիր կա քրեակատարողական հիմնարկում, որեւէ կերպ չեն փորձել պարզել քրեակատարողական ծառայության մեկնաբանությունը: Առանց այդ մեկնաբանությունների, առանց լսելու պաշտոնական կողմի կարծիքը, բացատրությունը՝ անմիջապես հրապարակել են, ըստ էության, հանրությանը տրամադրելով կեղծ, սուտ տեղություններ», - ասաց Բաբայանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում:
Միքայել Դանիելյանը, սակայն, պնդում է, որ անկախ իրավապաշտպան ասելով, հենց նկատի ունի այն, որ պարտավոր չէ իր գնահատականները համաձայնեցնել պաշտոնյաների հետ: Հրապարակած զեկույցում Հելսինկյան ասոցիացիան նշել է, որ մարդու իրավունքներն ու հիմնարար ազատությունները երկրում «կոպտորեն խախտվում են», քրեակատարողական հիմնարկներում վիճակը անմխիթար է:
«Վիճակը ոչ թե վատ է, այլ անտանելի է: Երբ 2002 թվականին մենք Նորվեգիայի Հելսինկյան կոմիտեի հետ անցկացնում էինք առաջին մոնիթորգը, մեր զեկույցի մեջ գրվել է, որ ՀՀ բանտերում գտնվելը հավասարազոր է խոշտանգման եւ անմարդկային վերաբերմունքը: Նույն մնացել է հիմա», - ասաց Դանիելյանը:
Քրեակատարողական հիմնարկների վարչության մամուլի խոսնակը նաեւ հերքեց Դանիելյանի այն հայտարարությունը, թե Արդարադատության նախարարի ցուցումով մինչեւ սեպտեմբեր կասեցվել են բոլոր տեսակի դիտարկումները ազատազրկման վայրերում: Արսեն Բաբայանը մատնացույց է անում հասարակական վերահսկողության դիտորդական խումբը, որի անդամնեը, մամուլի խոսնակի խոսքով, օրվա ցանակացած ժամի անարգել մուտք ունեն քրեակատարողական հիմնարկներ: Հելսինկյան ասոցիացիայի նախագահը, սակայն, համոզված է, որ դիտորդական խմբի զեկույցները հեռու են իրականությունից, քանի որ հրապարակվելուց առաջ համաձայնեցվում են արդարադատության նախարարության հետ:
2004 թվականից դիտորդական խմբի անդամ, «Ժողովրդավարական նախաձեռնությունների կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ Էդմոն Մարուքյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում կտրականապես հերքեց, թե Արդարադատության նախարարությունը որեւէ ազդեցություն է ունենում խմբի հրապարակած զեկույցների բովանդակության վրա, իրավապաշտպանի խոսքով, դիտորդական խումբը ընդամենը մեկնաբանությունենր է խնդրում նախարարությունից:
«Ստանում է մեկնաբանությունները եւ հրապարակում է զեկույցը այնպիսին, ինչպիսին որ կար նախկինում, այսինքն մինչեւ նախարարություն մուտքագրվելը, դրան կից մեկնաբանությունների հետ: Այսինքն եթե տրվում են մեկնաբանությունները, մենք տպագրում ենք նաեւ դրանք: Զեկույցի ոչ մի տառ որեւէ կերպ չի համաձայնվեցում Արդարադատության նախարարության հետ», - ասաց Մարուքյանը:
«Հայաստանում մարդու իրավունքների վիճակի մոնիթորինգի» ծրագրի շրջանակում ասոցիացիան այս տարվա փետրվարին հրապարակեց զեկույց, իսկ ծրագրի երկրորդ փուլը հենց դիտարկումներն են քրեակատարողական հիմնարկներում: Դանիելյանի խոսքով՝ ինքը գրավոր թույլտվություն ստացել է դեռ Արդարադատության նախկին նախարար Գեւորգ Դանիելյանից, սակայն արդեն նոր նախարարի` Հրայր Թովմասյանի պաշտոնավարման օրոք, երբ Հելսինկյան ասոցիացիան կրկին դիմել է նախարարությանը` հստակեցնելու դիտարկման մանրամասները, քրեակատարողական հիմնարկների վարչությունից մերժման պատասխան է սստացել:
Դանիելյանը կրկին դիմել է Արդարատության նախարարություն` հստակեցնելով, որ ասոցիացիան ունի թույլտվություն: Արդեն մեկ ամսից ավելի անցել է, սակայն, իրավապաշտպանը դեռ չի ստացել պատասխան եւ պատրաստվում է դատարանում վիճարկել տեղեկատվութթուն ստանալու իր իրավունքը:
Քրեակատարողական հիմնարկների վարչության մամուլի խոսնակ Արսեն Բաբայանը փոխանցեց, որ Արդարադատության նախարարությունը դիտարկման թույլտվություն տվել է միայն ծրագրի առաջին փուլի համար, որն արդեն ավարտվել է:
«Այդ թույլտվության հետ կապված իրենք իրենց մոնիթորինգը իրականացրել են եւ հրապարակել են իրենց հավաքած արդյունքները, որի արդյունքում փաստեր խեղաթյուրվել են: Եթե ստացել են փաստ, որ որեւէ խնդիր կա քրեակատարողական հիմնարկում, որեւէ կերպ չեն փորձել պարզել քրեակատարողական ծառայության մեկնաբանությունը: Առանց այդ մեկնաբանությունների, առանց լսելու պաշտոնական կողմի կարծիքը, բացատրությունը՝ անմիջապես հրապարակել են, ըստ էության, հանրությանը տրամադրելով կեղծ, սուտ տեղություններ», - ասաց Բաբայանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում:
Միքայել Դանիելյանը, սակայն, պնդում է, որ անկախ իրավապաշտպան ասելով, հենց նկատի ունի այն, որ պարտավոր չէ իր գնահատականները համաձայնեցնել պաշտոնյաների հետ: Հրապարակած զեկույցում Հելսինկյան ասոցիացիան նշել է, որ մարդու իրավունքներն ու հիմնարար ազատությունները երկրում «կոպտորեն խախտվում են», քրեակատարողական հիմնարկներում վիճակը անմխիթար է:
«Վիճակը ոչ թե վատ է, այլ անտանելի է: Երբ 2002 թվականին մենք Նորվեգիայի Հելսինկյան կոմիտեի հետ անցկացնում էինք առաջին մոնիթորգը, մեր զեկույցի մեջ գրվել է, որ ՀՀ բանտերում գտնվելը հավասարազոր է խոշտանգման եւ անմարդկային վերաբերմունքը: Նույն մնացել է հիմա», - ասաց Դանիելյանը:
Քրեակատարողական հիմնարկների վարչության մամուլի խոսնակը նաեւ հերքեց Դանիելյանի այն հայտարարությունը, թե Արդարադատության նախարարի ցուցումով մինչեւ սեպտեմբեր կասեցվել են բոլոր տեսակի դիտարկումները ազատազրկման վայրերում: Արսեն Բաբայանը մատնացույց է անում հասարակական վերահսկողության դիտորդական խումբը, որի անդամնեը, մամուլի խոսնակի խոսքով, օրվա ցանակացած ժամի անարգել մուտք ունեն քրեակատարողական հիմնարկներ: Հելսինկյան ասոցիացիայի նախագահը, սակայն, համոզված է, որ դիտորդական խմբի զեկույցները հեռու են իրականությունից, քանի որ հրապարակվելուց առաջ համաձայնեցվում են արդարադատության նախարարության հետ:
2004 թվականից դիտորդական խմբի անդամ, «Ժողովրդավարական նախաձեռնությունների կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ Էդմոն Մարուքյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում կտրականապես հերքեց, թե Արդարադատության նախարարությունը որեւէ ազդեցություն է ունենում խմբի հրապարակած զեկույցների բովանդակության վրա, իրավապաշտպանի խոսքով, դիտորդական խումբը ընդամենը մեկնաբանությունենր է խնդրում նախարարությունից:
«Ստանում է մեկնաբանությունները եւ հրապարակում է զեկույցը այնպիսին, ինչպիսին որ կար նախկինում, այսինքն մինչեւ նախարարություն մուտքագրվելը, դրան կից մեկնաբանությունների հետ: Այսինքն եթե տրվում են մեկնաբանությունները, մենք տպագրում ենք նաեւ դրանք: Զեկույցի ոչ մի տառ որեւէ կերպ չի համաձայնվեցում Արդարադատության նախարարության հետ», - ասաց Մարուքյանը:
