«Վերջին շրջանում ղարաբաղյան հակամարտության հանդեպ միջազգային հանրության ուշադրությունն ու երկու երկրների իշխանությունների միջեւ բավական հաճախակի դարձած հանդիպումները, մի կողմից, լավատեսություն են ներշնչում, մյուս կողմից`ստիպում երկու երկրների ղեկավարներին ամրապնդել դիրքորոշումները միջազգային հանրության ու սեփական ժողովրդի առջեւ», - գտնում է Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի կովկասյան հարցերով փորձագետ Քրիստոֆեր Lենգտոնը:
«Կարծում եմ, հենց այդ համատեքստում է պետք դիտարկել Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահների վերջին հայտարարությունները: Դրանք հիմնականում հասցեագրված են ներքին լսարանին եւ այնքան վտանգավոր չեն, որքան կարող է թվալ», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Լենգտոնը:
Նույն կարծիքին է նաեւ բրիտանական «Էկոնոմիստ» պարբերականի փորձագետ Աննա Ուոքերը: «Երկու կողմերի վրա միջազգային հանրության ճնշումները նվազեցնում են ռազմական գործողությունները վերսկսելու հնարավորությունը», - նշել է փորձագետը:
Մյուս կողմից, Ուոքերի խոսքերով, Ադրբեջանը դժվար թե ցանկանա ռիսկի ենթարկել նավթային ոլորտից ակնկալվող գումարներն ու ներդրումները: Այնպես որ, ռազմական գործողությունները վերսկսելու հնարավորությունը փոքր է: Ռամբույեի բանակցություններից հետո, ըստ նրա, փոքր է նաեւ բանակցային գործընթացում հաջողության հասնելու հնարավորությունը:
«Ռամբույեն համաձայնության գալու վերջին հնարավորություններից մեկն էր: Հաջորդ տարի Հայաստանում խորհրդարանական ընտրությունններ են, 2008 թվականին՝ նախագահական ընտրություններ երկու երկրներում»», - ասաց Աննա Ուոքերը: - «Այնպես որ, հարցի լուծման յուրաքանչյուր ձգձգում էլ ավելի է նվազեցնում հաջողության հասնելու՝ առանց այդ էլ փոքր հնարավորությունը: Եվ այն, որ Ադրբեջանը մերժում է Lեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների հետ բանակցելու հնարավորությունը, եւս արգելակում է բանակցային գործընթացը»:
Երկու փորձագետների գնահատականով, այժմ թե' Հայաստանի, թե' Ադրբեջանի իշխանությունները բավական բարդ եւ աննախանձելի իրավիճակում են. մի կողմից միջազգային հանրությունն է ճնշումների ենթարկում, մյուս կողմից՝ ներքին լսարանը: Խնդրի լուծումը գնալով ավելի ու ավելի է խճճվում:
«Բանակցությունների սեղանին վերադառնալու համար, կարծում եմ, պետք է վերաշարադրել հակամարտության կարգավորման հիմքում ընկած սկզբունքների էությունը: Դրանք, իմ կարծիքով, փոխվել են, ընդ որում՝ ոչ միայն աշխարհում, այլեւ հենց տարածաշրջանում, Հայաստանում ու Ադրբեջանում», - եզրափակեց Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի կովկասյան հարցերով փորձագետ Քրիստոֆեր Lենգտոնը:
Հեղինե Բունիաթյան, Պրահա
«Կարծում եմ, հենց այդ համատեքստում է պետք դիտարկել Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահների վերջին հայտարարությունները: Դրանք հիմնականում հասցեագրված են ներքին լսարանին եւ այնքան վտանգավոր չեն, որքան կարող է թվալ», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Լենգտոնը:
Նույն կարծիքին է նաեւ բրիտանական «Էկոնոմիստ» պարբերականի փորձագետ Աննա Ուոքերը: «Երկու կողմերի վրա միջազգային հանրության ճնշումները նվազեցնում են ռազմական գործողությունները վերսկսելու հնարավորությունը», - նշել է փորձագետը:
Մյուս կողմից, Ուոքերի խոսքերով, Ադրբեջանը դժվար թե ցանկանա ռիսկի ենթարկել նավթային ոլորտից ակնկալվող գումարներն ու ներդրումները: Այնպես որ, ռազմական գործողությունները վերսկսելու հնարավորությունը փոքր է: Ռամբույեի բանակցություններից հետո, ըստ նրա, փոքր է նաեւ բանակցային գործընթացում հաջողության հասնելու հնարավորությունը:
«Ռամբույեն համաձայնության գալու վերջին հնարավորություններից մեկն էր: Հաջորդ տարի Հայաստանում խորհրդարանական ընտրությունններ են, 2008 թվականին՝ նախագահական ընտրություններ երկու երկրներում»», - ասաց Աննա Ուոքերը: - «Այնպես որ, հարցի լուծման յուրաքանչյուր ձգձգում էլ ավելի է նվազեցնում հաջողության հասնելու՝ առանց այդ էլ փոքր հնարավորությունը: Եվ այն, որ Ադրբեջանը մերժում է Lեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների հետ բանակցելու հնարավորությունը, եւս արգելակում է բանակցային գործընթացը»:
Երկու փորձագետների գնահատականով, այժմ թե' Հայաստանի, թե' Ադրբեջանի իշխանությունները բավական բարդ եւ աննախանձելի իրավիճակում են. մի կողմից միջազգային հանրությունն է ճնշումների ենթարկում, մյուս կողմից՝ ներքին լսարանը: Խնդրի լուծումը գնալով ավելի ու ավելի է խճճվում:
«Բանակցությունների սեղանին վերադառնալու համար, կարծում եմ, պետք է վերաշարադրել հակամարտության կարգավորման հիմքում ընկած սկզբունքների էությունը: Դրանք, իմ կարծիքով, փոխվել են, ընդ որում՝ ոչ միայն աշխարհում, այլեւ հենց տարածաշրջանում, Հայաստանում ու Ադրբեջանում», - եզրափակեց Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի կովկասյան հարցերով փորձագետ Քրիստոֆեր Lենգտոնը:
Հեղինե Բունիաթյան, Պրահա