Հայաստանյան անկախ փորձագետները ողջունում են Եվրամիության «Ընդարձակ Եվրոպա. նոր հարեւաններ» ծրարգում Հայաստանն ընդգրկելու հնարավորությունը՝ նշելով որ եվրաինտեգրումը Հայաստանի համար այլընտրանք չունի:
Երկուշաբթի օրը Բրյուսելում Եվրամիության արտգործնախարարների խորհրդի եզրակացությամբ հանձնարարվել է Եվրոպական հանձնաժողովին քննարկելու Եվրամիության երկրների հետ ավելի սերտ համագործակցություն առաջարկող «Ընդարձակ Եվրոպա. նոր հարեւաններ» ծրագրում Հարավային Կովկասի երեք երկրները ընդգրկելու հարցը:
«Նման ծրագրերին Հայաստանի ընդգրկման որոշումը նույնիսկ ուշացած է», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց փորձագետ Էդուարդ Աղաջանովը՝ ավելացնելով, որ եվրոպական ինտեգրացիան մեր երկրի համար այլընտրանք չունի:
«Հայաստանի ապագան շարժում է դեպի կայացած կառույցներ՝ Եվրամիություն եւ ՆԱՏՕ: Ես համաձայն եմ, որ դա ապագայի հարց է, բայց այդ ապագային պետք է ձգտել, քանի որ ուրիշ ապագա գոյություն չունի», - ասաց Աղաջանովը՝ պնդելով, որ ԱՊՀ-ն եւ ՀԱՊ-ը (ԱՊՀ երկրների մեծամասնության միջեւ գործող Հավաքական անվտանգության պայմանագիրը) բլեֆ կառույցներ են, քանի որ չեն աշխատում:
Մինչդեռ, նրա խոսքերով, անկախ քաղաքական որոշումներից, տնտեսական գործընթացներն ու հատկապես առեւուրը կողմնորոշվում են դեպի եվրոպական շուկաներ։ Ըստ նրա բերած տվյալների, 1996-ից մինչեւ 2002 թվականը դեպի Եվրամիության երկրներ Հայաստանի արտահանումն ավելացել է մոտ 3,5 անգամ՝ 72 միլիոն դոլարից հասնելով 245 միլիոնի: Մինչդեռ, ասենք դեպի ԱՊՀ երկրներ արտահանումը մեկ երրորդով կրճատվել է՝ 128 միլիոն դոլարից իջնելով 96 միլիոնի»:
Աղաջանովի խոսքերով, տնտեսական օրենսդրության, կապիտալի հոսքերի ազատականության ու մի շարք այլ ցուցանիշներով արդեն այսօր Հայաստանը բավարարում է Եվրամիության չափանիշներին։ Այդուհանդերձ, բնակչության շնչին ընկնող եկամուտների, բիզնեսի մրցունակության, մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ ժողորվդավարության մակարդակի ու բազմաթիվ այլ ցուցանիշերով Հայաստանը դեռեւս շատ հեռու է եվրոպական չափանիշներից:
Մեկ այլ անկախ փորձագետ՝ Տնտեսական քաղաքականության եւ իրավական խորհրդատվության հայ-եվրոպական կենտրոնի տնօրեն Տիգրան Ջրբաշյանի կարծիքով, Հայաստանի առաջիկա ներառումը «Ընդարձակ Եվրոպա» ծրագրում էապես մեծացնում է ապագայում Եվրամիությանը անդամակցելու հնարավորությունները։
Նրա խոսքերով, արագորեն ինտեգրվելով Եվրոպական միության կառույցներին, Հայաստանը շատ ավելի քիչ ծախսերով ու ավելի հեշտ կանցնի զարգացած շուկայական տնտեսության, ինչը ապագայում կապահովի բնակչության բարեկեցությունը:
Ջրբաշյանի խոսքերով, Ռուսաստանի՝ Հայաստանի խոշորագույն առւետրատնտեսական գործընկերը մնալու գործոնը ոչ միայն չի Խանգարի, այլ կօգնի եվրաինտեգրման պրոցեսին: «Որովհետեւ ինտեգրացիան ինքնանպատակ չէ: Ռուսաստանը նույնպես տեսնում է, որ այդ երկրներից ներդնելով լավագույն ինստիտուտները, օրենսդրությունը իր երկրում, կապահովի արագ զարգացում», - ասաց նա: - «Մենք այսօր Ռուսաստանի հետ նույն ուղղությամբ ենք շարժվում, եւ, կարծում եմ, որ Ռուսաստանի այսպիսի ակտիվ դերակատարումը Հայաստանում կնպաստի նրան, որ Հայաստանի ինտեգրացիոն պրոցեսները Եվրոպայի հետ ավելի կարագանան»:
Ատոմ Մարգարյան, Երեւան
Երկուշաբթի օրը Բրյուսելում Եվրամիության արտգործնախարարների խորհրդի եզրակացությամբ հանձնարարվել է Եվրոպական հանձնաժողովին քննարկելու Եվրամիության երկրների հետ ավելի սերտ համագործակցություն առաջարկող «Ընդարձակ Եվրոպա. նոր հարեւաններ» ծրագրում Հարավային Կովկասի երեք երկրները ընդգրկելու հարցը:
«Նման ծրագրերին Հայաստանի ընդգրկման որոշումը նույնիսկ ուշացած է», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց փորձագետ Էդուարդ Աղաջանովը՝ ավելացնելով, որ եվրոպական ինտեգրացիան մեր երկրի համար այլընտրանք չունի:
«Հայաստանի ապագան շարժում է դեպի կայացած կառույցներ՝ Եվրամիություն եւ ՆԱՏՕ: Ես համաձայն եմ, որ դա ապագայի հարց է, բայց այդ ապագային պետք է ձգտել, քանի որ ուրիշ ապագա գոյություն չունի», - ասաց Աղաջանովը՝ պնդելով, որ ԱՊՀ-ն եւ ՀԱՊ-ը (ԱՊՀ երկրների մեծամասնության միջեւ գործող Հավաքական անվտանգության պայմանագիրը) բլեֆ կառույցներ են, քանի որ չեն աշխատում:
Մինչդեռ, նրա խոսքերով, անկախ քաղաքական որոշումներից, տնտեսական գործընթացներն ու հատկապես առեւուրը կողմնորոշվում են դեպի եվրոպական շուկաներ։ Ըստ նրա բերած տվյալների, 1996-ից մինչեւ 2002 թվականը դեպի Եվրամիության երկրներ Հայաստանի արտահանումն ավելացել է մոտ 3,5 անգամ՝ 72 միլիոն դոլարից հասնելով 245 միլիոնի: Մինչդեռ, ասենք դեպի ԱՊՀ երկրներ արտահանումը մեկ երրորդով կրճատվել է՝ 128 միլիոն դոլարից իջնելով 96 միլիոնի»:
Աղաջանովի խոսքերով, տնտեսական օրենսդրության, կապիտալի հոսքերի ազատականության ու մի շարք այլ ցուցանիշներով արդեն այսօր Հայաստանը բավարարում է Եվրամիության չափանիշներին։ Այդուհանդերձ, բնակչության շնչին ընկնող եկամուտների, բիզնեսի մրցունակության, մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ ժողորվդավարության մակարդակի ու բազմաթիվ այլ ցուցանիշերով Հայաստանը դեռեւս շատ հեռու է եվրոպական չափանիշներից:
Մեկ այլ անկախ փորձագետ՝ Տնտեսական քաղաքականության եւ իրավական խորհրդատվության հայ-եվրոպական կենտրոնի տնօրեն Տիգրան Ջրբաշյանի կարծիքով, Հայաստանի առաջիկա ներառումը «Ընդարձակ Եվրոպա» ծրագրում էապես մեծացնում է ապագայում Եվրամիությանը անդամակցելու հնարավորությունները։
Նրա խոսքերով, արագորեն ինտեգրվելով Եվրոպական միության կառույցներին, Հայաստանը շատ ավելի քիչ ծախսերով ու ավելի հեշտ կանցնի զարգացած շուկայական տնտեսության, ինչը ապագայում կապահովի բնակչության բարեկեցությունը:
Ջրբաշյանի խոսքերով, Ռուսաստանի՝ Հայաստանի խոշորագույն առւետրատնտեսական գործընկերը մնալու գործոնը ոչ միայն չի Խանգարի, այլ կօգնի եվրաինտեգրման պրոցեսին: «Որովհետեւ ինտեգրացիան ինքնանպատակ չէ: Ռուսաստանը նույնպես տեսնում է, որ այդ երկրներից ներդնելով լավագույն ինստիտուտները, օրենսդրությունը իր երկրում, կապահովի արագ զարգացում», - ասաց նա: - «Մենք այսօր Ռուսաստանի հետ նույն ուղղությամբ ենք շարժվում, եւ, կարծում եմ, որ Ռուսաստանի այսպիսի ակտիվ դերակատարումը Հայաստանում կնպաստի նրան, որ Հայաստանի ինտեգրացիոն պրոցեսները Եվրոպայի հետ ավելի կարագանան»:
Ատոմ Մարգարյան, Երեւան