Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) մի քանի ժամից Ստրասբուրգում կհրապարակի վճիռը ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի կողմից Հունգարիայում սպանված Գուրգեն Մարգարյանի գործով:
Ավելի քան 16 տարի առաջ` ՆԱՏՕ-ի դասընթացների ժամանակ` գիշերով կացնահարված Մարգարյանի հարազատները մինչև այսօր արդարության են սպասում: Մարդասպանը թեև ցմահ ազատազրկման էր դատապարտվել Հունգարիայի դատարանի կողմից, սակայն, հետագայում արտահանձնվել էր Բաքվին, որտեղ ոչ միայն ազատ էր արձակվել, այլև բարձր պարգևների արժանացել նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից:
Ողբերգական այս միջադեպին ու այսօր սպասվող դատավճռին նաև բրիտանական «Գարդիան»-ն է անդրադարձել՝ մեջբերելով հայցվորներից մեկի` Մարգարյանի հետ նույն դասընթացին մասնակցող հայաստանցի սպա Հայկ Մակուչյանի խոսքերը:
«Մենք արդարություն ենք ուզում, ոչ թե գումարային փոխհատուցում։ Մեզ համար կարևոր է, որ արձանագրվեն կոպիտ խախտումները, վերջ դրվի անօրինականությանն ու կանխվի հայերի հանդեպ ատելությունը», - ասել է Մակուչյանը, ով ինքն էլ կարող էր դառնալ Սաֆարովի զոհը, եթե հունգարացի ոստիկանները ժամանակին դեպքի վայր չհասնեին:
Հայցվորների փաստաբան Նազելի Վարդանյանն իր հերթին նշել է` արդարություն են փնտրում, և ակնկալում են վճիռ, որը կպարտավորեցնի Սաֆարովին վերադարձնել Հունգարիա, կամ երրորդ երկիր` պատիժը մինչև վերջ կրելու համար: Ի դեպ, եվրոպական ատյանում հայցվորների շահերն է պաշտպանում նաև պրոֆեսոր, Լոնդոնում գործող Մարդու իրավունքների պաշտպանության եվրոպական կենտրոնի տնօրեն Ֆիլիպ Լիչը: Միջազգային ասպարեզում հայտնի փորձագետը «Գարդիան»-ի հետ զրույցում ընդգծել է` այս գործը նոր հորիզոններ է բացում իրավական դաշտում, և այսօրվա վճիռը կարող է նախադեպային դառնալ և լուրջ հետևանքներ ունենալ կալանավորների հետագա արտահանձնումների վրա:
«Աշխարհում շատ տարածված է մարդկանց համաներման ենթարկել կամ ներել քաղաքական շարժառիթներով, սակայն հաճախ այդ քայլով պետությունը խախտում է մարդու իրավունքների ոլորտում ստանձնած պարտավորությունները», - նշել է նա։
Հայցը ներկայացված է ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև` Հունգարիայի դեմ, որը համաձայնել էր արտահանձնել մարդասպանին` չպահանջելով որևէ երաշխիք նրա հետագա պատժի ու ազատազրկման մասին: Ի դեպ, այդ որոշումն ընդունվել էր երկրի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի` Բաքու կատարած այցից ընդամենը մի քանի ամիս անց:
Լրագրողական հետաքննություններով զբաղվող ամենահեղինակավոր կառույցներից մեկը` Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման կենտրոնը, տարիներ առաջ բացահայտել էր` 2012-ից սկսած, երբ Բուդապեշտը համաձայնել էր Սաֆարովին ուղարկել Բաքու, Ադրբեջանից ավելի քան 9 միլիոն դոլար էր հոսել դեպի Հունգարիա` կասկածելի նպատակներով: Գումարի հասցեատերը, ըստ փաստաթղթերի, եղել է Ադրբեջանի փոխվարչապետ Յաղուբ Էյուբովի որդուն պատկանող օֆշորային ընկերություններից մեկը, հետագայում, սակայն, այդ ընկերությունը լուծարվել է, «իսկ թե ինչ է եղել ինը միլիոն դոլարի հետ` մինչ այժմ անհայտ է», արձանագրել էին հետաքննող լրագրողները:
Ընդ որում, հսկայական այդ գումարի առաջին չափաբաժինը` մոտ 450 հազար դոլարը, Բաքվից հունգարական բանկ էր հասել Սաֆարովի փոխանցումից ուղիղ մեկ ամիս առաջ: Բուդապեշտը մինչ օրս հերքում է այս գումարների հնարավոր կապը մարդասպանի արտահանձման հետ:
