Մատչելիության հղումներ

3 միլիոն դրամը կապահովի Բավրայի հնդկացորենի գործարանի վերագործարկումը


Բավրայում երեք տարի առաջ բացված հնդկացորենի վերամշակման գործարանը չի աշխատում՝ հումքի բացակայության պատճառով: «Նոր հատիկ» կոոպերատիվի տնօրեն Կորյուն Սումբուլյանն ասում է՝ նախորդ տարվա բերքը ցրտահարվել ու փչացել է:

«Անցած տարի ցրտահարություն եղավ, հումք չունեցանք, հնդկացորենները ցրտահարվեցին: Մինչև այդ էլ արդեն ինչ-որ բաներ գիտեիք, որ հակամրցակցային պայմաններ ստեղծվեց մեր արտադրանքի համար, ինչպես միշտ գյուղատնտեսությունը ճգնաժամի առաջ կանգնեցնելու պրոֆեսիոնալներ կան հանրապետությունում»,- նշեց նա:

Հայաստանում հնդկացորենի վերամշակման երկու գործարան կա, մեկը՝ Գեղարքունիքի մարզի Ծովագյուղում, մյուսը՝ Շիրակի մարզի Բավրայում։ Երկուսն էլ բացվել են երեք տարի առաջ Եվրամիության և ՄԱԿ-ի ֆինանսավորմամբ։ Ծովագյուղի գործարանը, որն ավելի փոքր է, գործում է, իսկ ահա Բավրայի կոոպերատիվի տնօրենը պնդում է՝ աշխատանքը շարունակելու համար անհրաժեշտ աջակցությունը չի ստացել ո՛չ կառավարությունից, ո՛չ բանկերից։

Սումբուլյանի խոսքով՝ ծրագիր է գրել, ներկայացրել, որ ընդամենը 3 միլիոն դրամ տրամադրեն, ու գործարանը շարունակի աշխատել, սակայն մերժվել է.- «Ես նրանցից էլ ընդամենը 3 միլիոն եմ ուզել, սրանցից էլ 3 միլիոն դրամ ընդամենը, շրջանառու միջոց կանխիկի պակասի պատճառով մի տեղից այդ կանխիկը պիտի բերես էլի: Ցանքսեր ենք արել, աշխատողներ: Կանխիկի պակասը լրացնելու համար վարկ 3 տարի չեն տվել, 3 միլիոն դրամ այս գործարանի համար չեն տվել, չեմ էլ կարողացել ստանալ ոչ մի կերպ: Ոչ մի բան էլ չեն հիմնավորել: Անասնապահություն չի, իրենք չեն հասկանում: 3 միլիոն դրամ կանխիկի պատճառով 800 տոննա ապրանքը հնդկաձավար դարձնելու դարձավ անասնակեր ընդամենը, 100 դրամանոց անասնակեր»:

«Նոր Հատիկ» կոոպերատիվի տնօրենը պնդում է՝ եթե խոշոր ներկրողները չխանգարեին, ապա երկու գործարանները կկարողանային ապահովել ողջ երկրի հնդկացորենի պահանջարկի 50 տոկոսը.- «Մեզ պետք է ընդամենը 14 հազար հեկտար տարածք, որպեսզի մի 2... 14 հազար հեկտար եթե ուզենք, մենք մեր շրջանում կգտնենք, որպեսզի 2 գործարաններն ամբողջությամբ աշխատեն ու 50 տոկոսն ապահովեն ներկրման, հանրապետությունում իրականացվող հնդկաձավարի սպառման 50 տոկոսը կապահովենք, այսպես ասեմ: 17 թվականի հուլիսի 14-ին բացումը եղավ: Այն ժամանակ արդեն գինն իջեցրին 200 դրամ, դա նույնիսկ անհնարին սուտ է, որ այդ գնով կամ ինքնարժեքն այդքան լինի»:

Հարցին` արդարացվա՞ծ է այս արտադրությունը Հայաստանում նա պատասխանեց.- «Իհարկե, արդարացված է, եթե ինքնարժեքից 200 դրամ ցածր չպահանջեն գինը: Սա մի կողմից լավ եղավ էս ճգնաժամը, որ հասկանան` ինչ է տեղական հումքի ունենալն ու արտադրելը»:

Չնայած դժվարություններին Սումբուլյանը չի հիասթափվել ու շարունակելու է հնդկացորեն ցանել.- «Ես հնդկացորեն նորից ցանելու եմ, ես հիմնականում դրա վրա եմ աշխատում, որովհետև արդեն 20 տարի է` ցանում եմ»:

500-ից մի փոքր ավելի բնակիչ ունեցող ցրտաշունչ Բավրայում, սակայն, ոչ բոլորն են պատրաստ հետևել Սումբուլյանի օրինակին։ Լևոն Պավլեյանն ասում է՝ ժամանակին ցանել ու տուժել է, ռիսկի կդիմի միայն մի դեպքում.- «Եթե հենց պետությունն ինձ հետ պայմանագիր կապի, կառավարությունն ինչ հետ պայմանագիր կապի, խոսքի եթե ես ցանել եմ, հնձեմ, գան, ինձնից առնեն, տանեն: Այդ դեպքում կցանենք, ինչի՞ չենք ցանի»:

Լևոնի ազգականը՝ Հակոբ Պավլեյանը հրաժարվել է հնդկացորեն մշակելու գաղափարից, սկսել է այլ մշակաբույսեր ցանել.- «Հիմա ուզում եմ ավյոզ ցանել, իրացման խնդիրն է հիմնականում»:

Բավրացիները պնդում են՝ եթե պետությունը աջակցի, ոչ միայն հնդկացորեն, այլ նաև ոլոռ, սիսեռ ու ոսպ կարող են աճեցնել իրենց ցրտաշունչ գյուղում։

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG