Մատչելիության հղումներ

Զինծառայողների մահվան հինգ աղմկահարույց քրեական գործ կվերանայվի


Մահացած զինվորների ծնողները կառավարության շենքի դիմաց, մայիս, 2018թ․
Մահացած զինվորների ծնողները կառավարության շենքի դիմաց, մայիս, 2018թ․

Բանակում տարիներ առաջ խաղաղ պայմաններում զինծառայողների մահվան աղմկահարույց քրեական գործերի մի մասը կվերաբացվի, դրանք կուսումնասիրվեն հասարակական կազմակերպությունների հետ համատեղ: Քննչական կոմիտեն և 10 իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպություններ օրերս համաձայնագիր են կնքել: Քննչական կոմիտեի նախագահի տեղակալ, զինվորական քննչական գլխավոր վարչության պետ Արտակ Կրկյաշարյանը սա աննախադեպ քայլ է համարում:

«Զինվորական ծառայության ընթացքում մահվան դեպքերի առթիվ հարուցված առանձին քրեական գործերով նախաքննության ընթացքում հնարավոր բացթողումներն ի հայտ բերելու և վիճարկող հանգամանքների վերաբերյալ հանրային հետաքրքրությունը փարատելու, ինչպես նաև, այդ հանգամանքների տարաբնույթ մեկնաբանությունները բացառելու նպատակով, ստեղծվել է մոնիթորինգի աշխատանքային խումբ։ Իրոք աննախադեպ է, նախկինում չի եղել, և ես վստահ եմ, որ համատեղ գործունեությունը տալու է բավականին լավ դրական արդյունք», - ասաց Արտակ Կրկյաշարյանը։

Ստեղծված հասարակական մոնիտորինգի խումբն առաջիկայում կսկսի հինգ քրեական գործի ուսումնասիրություն: Քրեական գործերն ընտրել են բանակի խնդիրներով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունները: Իրավապաշտպան Ժաննա Ալեքսանյանն ասաց՝ հիմնականում ընտրել են քրեական այն գործերը, որոնք կարճված են կամ կասեցված:

«Այն պակասները, թերությունները, բացթողումները, որ մենք կտեսնենք քրեական գործում, դա պետք է լրացնեն Քննչական կոմիտեի մեր գործընկերները, այստեղ, այս շրջանակում համաձայնագրի, որոնք պետք է տրամադրեն փաստաթղթերը, ապացույցները, եթե չկան՝ ուրեմն նոր քննության կատարեն։ Սա դեռ սկիզբն է», - նշեց Ալեքսանյանը։

Հնգյակում ընդգրկված է Տիգրան Օհանջանյանի գործը: Ըստ պաշտոնական վարկածի՝ 2007 թվականին զորամասի կապի հանգույցի մոտ Տիգրան Օհանջանյանը էլեկտրահարվել է և տեղում մահացել: Ծնողները պնդում են՝ սպանել են: Դատական տարբեր ատյանների եզրակացություններ կան, որ դեպքի վայրում առկա էլեկտրակայանը չէր կարող զինվորի կյանքի համար վտանգավոր լինել:

«Եթե էդ հակասությունների արդյունքում էս հանձնաժողովը կբացահայտի էն քննիչին, որը լարը պահեստից է վերցրել, որը շորերը փոխել է, մնացած իրեղեն ապացույցները կեղծել է, եթե էդ քննիչին իրենք մեղադրանք առաջադրեն, ապա ինքը կխոստովանի, որ ով է թելադրել իրեն, որ ինքը գործը այլ ուղղությամբ է տարել, ոչ թե սպանություն քննելով, այլ դժբախտ պատահար», - ասաց Տիգրան Օհանջանյանի մայրը։

Գոհար Սարգսյանի հետ տարիներ շարունակ տարբեր ատյաններից արդարադատություն է պահանջել նաև 2010 թվականին մահացած զինծառայող Վալերի Մուրադյանի մայրը: Ըստ պաշտոնական վարկածի՝ Վալերի Մուրադյանը ինքնասպան է եղել` պարանի միջոցով երկաթե ձողից կախվելով: Մայրը տարիներ շարունակ պնդում է, որ որդուն սպանել են, քանի որ նա ականատես է եղել վառելիքի գողությանը: Որդու մարմնի վրա եղել են բազմաթիվ վնասվածքներ:

19 տարի առաջ Հայաստանի զորամասերից մեկում սպանված Արման Հակոբյանի գործն էլ կվերանայվի: Արման Հակոբյանին 2000թ. սեպտեմբերի 25-ին ճակատային մասում հրազենային վերքով հայտնաբերել են հենակետում: Հարուցված քրեական գործը ինքնասպանության դրդելու հոդվածով է: Ինքնասպանության վարկածին Հակոբյաններն ի սկզբանե չեն հավատացել, մարմնի վրա առկա են եղել կապտուկներ ու բռնության հետքեր: Զենքի վրա մատնահետք չի հայտնաբերվել:

Աշխատանքային խումբը քննելու է նաև Անդրանիկ Սիլակյանի գործը։ 2002 թվականին Անդրանիկ Սիլակյանին, զորացրվելուց մեկ ամիս առաջ, Արցախի զորամասերից մեկում հայտնաբերել են սպանված՝ 36 հրազենային կրակոցից: Սպանության մեղադրանքով 11 տարի ազատազրկվել է նրա ծառայակիցը: Մայրը՝ Գոհար Արմենակյանը պնդում է, որ տարբեր ուղղություններից որդու ուղղությամբ արձակված 36 կրակոցը չէր կարող մեկ հոգու ձեռքի գործ լինել:

Հնգյակում ներառվել է նաև հանրությանը հայտնի Մատաղիսի գործը: 2003-ին երկու զինծառայողի սպանած անձն այդպես էլ չհայտնաբերվեց:

«Ես քիչ թե շատ հույս եմ փայփայում, ավելի շուտ էսպես կարող եմ ասել, որ մեր միասնական հայտարարությունները, տեղեկանքները կարող են նպաստել ինչ-որ բան փոխելուն, իսկ ընդհանրապես ես ուղղակի նշում եմ, որ Քննչական կոմիտեն իր գործելաոճը դեռևս չի փոխել», - նշեց Ժաննա Ալեքսանյանը։

Քննչական կոմիտեի և հասարակական կազմակերպությունների համատեղ աշխատանքային խմբում ընդգրկված է զինվորական քննչական գլխավոր վարչության ղեկավար կազմը:

«Խորին համոզմամբ՝ աշխատանքային խմբի գործունեության ընթացքում մենք կունենանք բոլոր պատասխանները, և ինչպես մենք, այնպես էլ դուք և հանրությանը կհավաստիանա՝ իրականում տեղ գտե՞լ են կոծկելու, թաքցնելու և նմանատիպ դեպքեր, թե՞ դա որոշակի թյուրըմբռնման հետևանք է։ Հավաստիացնում եմ ձեզ, որ յուրաքանչյուր դեպքում, եթե կփաստվի որևէ մեկի կողմից հանցագործության կատարման դեպք, ապա վստահ եղեք, որ պատասխանատվությունը լինելու է անխուսափելի», - ընդգծեց Կրկյաշարյանը։

Քննչական կոմիտեն աշխատանքային խումբ ստեղծելու մասին հայտարարեց անցած տարի, որդեկորույս մայրերի և վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումից հետո: Տարիներ շարունակ իրենց որդիների մահվան հանգամանքները բացահայտելու և իրական մեղավորներին պատժելու պահանջով բողոքի ցույց անող մայրերն առաջին անգամ էին արժանացել պետության ղեկավարի ընդունելությանը:

«Նրանք վատ վերաբերմունքի էին արժանանում, և Նիկոլ Փաշինյանը, երբ նրանց ընդունեց, հայտարարեց, որ այս քրեական գործերը պետք է բացահայտվեն», - նշեց Ժաննա Ալեքսանյանը։

Նախկին իշխանության օրոք գլխավոր դատախազության մոտ բողոքի ցույցեր անող որդեկորույս մայրերին ընդունել էր գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը, սակայն Ժաննա Ալեքսանյանի պնդմամբ՝ գործընթացն ավարտվեց ընդամենը քրեական գործերի քննարկմամբ:

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG