Քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանը «Արևմուտքին հղած շատ կարևոր ուղերձ է» գնահատում Բրյուսելում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի արած այն հայտարարությունը, թե Ադրբեջանի ագրեսիան ոչ միայն Հայաստանի, այլև տարածաշրջանում ժողովրդավարության դեմ է:
Փաշինյանն այդ հայտարարությունն արել է այսօր՝ ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայանում տեղի ունեցած ճեպազրույցի ժամանակ, շեշտելով՝ Ադրբեջանն ավելի ագրեսիվ է դարձել Հայաստանում ժողովրդավարական հեղափոխությունից հետ: Իսկ Լատվիայի նախագահ Ռայմոնդս Վեյոնիսի հետ հանդիպման ժամանակ էլ նա հույս է հայտնել, որ միջազգային հանրությունը շատ ուժեղ ազդակ կհղի Բաքվին, և որ տարածաշրջանում իրավիճակը սրելու, պատերազմ սկսելու ցանկացած փորձ զորեղ հակազդեցության կարժանանա:
«Ինքն ասում է, որ մենք կառուցողական ենք, մենք պատրաստ ենք Ադրբեջանի հետ քննարկել ցանկացած հարց, իսկ այնտեղից լսում ենք միայն ագրեսիվ հայտարարություններ»,- ասում է Գրիգորյանը:
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը Փաշինյանի այսօրվա հայտարարությունը բրյուսելյան օրակարգի կարևորագույն շեշտադրումներից մեկն է համարում: «Նախ այս ասպեկտն էր, որ առաջին պատերազմում ապահովեց հայկական կողմի միջազգային լեգիտիմությունը: Այս տեսանկյունից Հայաստանի վերադառնալն այդ առանցքային քաղաքակրթական ասպեկտին շատ կարևոր է: Բացի այդ, Հայաստանը հիմա ունի ծանրակշիռ հիմք՝ այդ մասին խոսելու․ Հայաստանը գործնականում ցույց է տվել, որ ժողովրդավարական բարեփոխումների ճանապարհին է»,- «Ազատության» հետ զրույցույմ ասաց Հակոբ Բադալյանը:
Հայաստանում տեղի ունեցած իշխանափոխությունից ու նոր կառավարության ձևավորումից հետո երեկ առաջին անգամ Բրյուսելում հանդիպեցին Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները, ներկա էին նաև Մինսկի խմբի համանախագահները: «Արտգործնախարարների հանդիպումը տևել է մոտ 4 ժամ»,- ադրբեջանական ԱՊԱ գործակալությանը հայտնել է Ադրբեջանի արտգործնախարարության լրատվության ծառայության ղեկավար Հիքմեդ Հաջիևը: Ադրբեջանցի պաշտոնյայի ձևակերպմամբ՝ կողմերն ընդգծել են ներկայիս ձևաչափով բանակցությունների շարունակականության անհրաժեշտությունը:
Հայաստանի արտաքին գերատեսչության լրատվության վարչությունն էլ տեղեկացրել է՝ հանդիպումը ճանաչողական էր, նպատակը միմյանց տեսակետներին ծանոթանալն էր:
«Բանակցային գործընթացն այլընտրանք չունի»,- ՀՀ ԱԳՆ հաղորդագրության համաձայն, հանդիպման ընթացքում շեշտել է արտգործնախարար Մնացականյանն ու կարևորել խաղաղությանը նպաստող մթնոլորտի ձևավորումը, փոխվստահության ամրապնդումը, լարվածության նվազեցմանն ուղղված քայլերը, զինադադարի անշեղ պահպանումն ու ագրեսիվ հռետորաբանությունից հրաժարումը։
Եվս մեկ շեշտադրում, որն արել է Հայաստանի արտգործնախարարը․ «Հակամարտության բոլոր կողմերի իրատեսական ու կառուցողական ներգրավվածությունն առաջնային նշանակություն ունի տևական խաղաղության հասնելու ջանքերի արդյունավետության համար»:
Նիկոլ Փաշինյանը, հիշեցնեմ, ավելի վաղ հայտարարել էր, թե պատրաստ է բանակցել Ադրբեջանի նախագահի հետ, բայց նաև կարծիք էր հայտնել, որ բանակցային այդ ֆորմատը լիարժեք համարվել չի կարող, քանի դեռ դրան չի մասնակցում հակամարտության կողմերից մեկը՝ ԼՂ ղեկավարությունը:
Հակոբ Բադալյանը կարծում է, որ իր ձևակերպման տողատակում արտգործնախարար Մնացականյանը հենց բանակցություններին ԼՂ-ի մասնակցությունն է նկատի ունեցել․ «Նվազագույն անհրաժեշտ շեշտադրումները, կարծում եմ, արվում են՝ հատկապես եթե հաշվի առնենք, որ Վիեննայի [գագաթնաժողովի] օրակարգն, ինքնին, անուղղակիորեն ենթադրում է Արցախի սուբյեկտության ճանաչում»:
ՀՀ ԱԳՆ հաղորդագրության մեջ ոչինչ չի ասվում առաջիկայում Փաշինյան-Ալիև հնարավոր հանդիպման շուրջ համաձայնության մասին: ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Տիգրան Բալյանն «Ազատությանը» փոխանցեց, որ այս պահին նման պայմանավորվածություն չկա:
Մինչև վստահության մթնոլորտ չձևավորվի, Փաշինյանն ու Ալիևը խոսելու բան չունեն, կարծում են քաղաքագետները: «Ինչի մասին պետք է խոսեն, երբ մի կողմն անընդհատ մկաններ է ցույց տալիս, հայտարարելով ընդհուպ Երևանի հանդեպ հավակնությունների մասին», - ասում է Հակոբ Բադալյանը:
Ստեփան Գրիգորյանն էլ նշում է․ «Այն, որ նրանք չեն պայմանավորվել Ալիև-Փաշինյան հանդիպման շուրջ, դա բնական է, քանի որ հայկական կողմը նաև այս անգամ ասաց, որ վստահության մթնոլորտ պետք է ստեղծել, հակառակ դեպքում պարզ չէ, թե ինչի համար է այդ հանդիպումը»:
«Հայաստանի նախկին իշխանությունների օրոք իրենք այդ հանդիպումներն ավելի շատ օգտագործում էին [գործընթացը] ձգձգելու համար: Հայաստանի նոր իշխանություններն ավելի կառուցողական են և իրոք ուզում են, որ մի բան ստացվի: Եթե անիմաստ է այդ հանդիպումը, ի՞նչ կարիք կա հիմա պայմանավորվել: Այս հստակ դիրքորոշումը, իմ կարծիքով, ավելի կարևոր է: Նման անհաջող հանդիպումներն էին նաև պատճառը, որ բերում էին իրավիճակի սրմանը»,- «Ազատության» հետ զրույցում ասաց Գրիգորյանը, հավելելով՝ հուսով է, որ ԵՄ ղեկավարների հետ Փաշինյանի հանդիպումները Ալիևի և Մամեդյարովի համար պարզ դարձրին, որ Հայաստանն ունի բարձր վարկանիշ: