Մատչելիության հղումներ

Պետգնումների ոլորտում կոռուպցիոն ռիսկերը չեն նվազել․ Փորձագետ


«Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյան, արխիվ
«Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյան, արխիվ

Թեև Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը (ՏՄՊՊՀ) պետգնումների ոլորտում հակամրցակցային համաձայնություններ չի բացահայտել, սակայն հայտնաբերել է երևույթներ, որոնք կարող են ազդել արդար մրցակցային միջավայրի վրա: Այս մասին նախօրեին հայտարարել է ՏՄՊՊՀ նախագահ Արտակ Շաբոյանը:

Ըստ նրա, իրենք ուսումնասիրվել են պետական գնումների գործարքներ առողջապահական, կրթական և սոցիակալան ոլորտներում և նկատել են՝ ապրանքի ձեռքբերման մրցույթի պայմանները հաճախ այնպես են ձևակերպվում, որ դրանք կարող է բավարարել միայն մեկ ընկերություն: «Դեպքեր կան, երբ պետական մարմինը մրցութային հրավերով գրում է տնտեսվարողի անուն կամ ապրանքի անուն կամ տեխնիկական բնութագիր այնպիսի մանրամասնությամբ, որ ակնկալում է որևէ կոնկրետ տնտեսվարողի կոնկրետ ապրանք: Սրանք մեր իրավասությունից դուրս են, բայց ազդում են մրցակցային միջավայրի վրա»,- ասում է Շաբոյանը:

«Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանն ասում է, որ այդ մասին իրենք տարիներ շարունակ բարձրաձայնել են, և տնտեսական մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը վաղուց պետք է ուշադրություն դարձներ խնդրին: Ըստ Հոկտանյանի՝ այս հարցում ակնհայտ են կոռուպցիոն ռիսկերը: «Ակնհայտ են, քանի որ համարյա բաց տեքստով սպեցիֆիկացիաներում [եզակի] պարամետրեր են տալիս․․․մենք տեսել ենք՝ ոստիկանությունը քիչ էր մնում ուղղակի գրեր՝ մենք «Տոյոտա» ենք ուզում գնել: Այստեղ իհարկե կա նաև այլ խնդիր, մոնոպոլիզացված տնտեսության պայմաններում դա նշանակում է, որ կոնկրետ մի ընկերության համար է արվում»,- «Ազատությանն» ասաց Հոկտանյանը:

«Հանրային քաղաքականության հետազոտությունների ազգային կենտրոն» հասարակական կազմակերպության նախագահ, տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանի կարծիքով՝ խնդիրը որոշ չափով կարող է լուծվել, եթե հենց մրցույթներին մասնակցող ընկերությունները բարձրաձայնեն անարդարության մասին: «Բայց այստեղ էլ հոռետես եմ, որովհետև մասնակիցները սովորաբաևր վախենում են, որ բարձրաձայնելուց հետո նրանց հաղթելու հնարավորություններն էականորեն կնվազեն»,- ասում է Մանուկյանը:

Նրա խոսքով՝ անգամ երբ որոշ դեպքեր հրապարակային են դառնում և մեծ աղմուկ է բարձրանում, արդյունքում որևէ մեկը պատասխանատվություն չի կրում, չնայած բյուջեի ու նաև պետգնումների վերահսկողությամբ զբաղվում են թե՛ նախագահականի ու վարչապետի վերահսկողական ծառայությունները, թե՛ ֆինանսների նախարարությունը: Մանուկյանն այս համատեքստում բերում է բիոզուգարանների հետ կապված՝ աղմուկ հանած պատմության օրինակը, երբ անհարկի պետգնումների, այսինքն՝ մսխման համար ոչ ոք պատասխանատվություն չկրեց:

ֆինանսների փոխնախարար Կարեն Թամազյանն ասում է՝ Պետգնումների մասին օրենքում փոխությունները, որոնք ընդունվել են այս տարվա ապրիլին, բարելավել են ոլորտում տիրող վիճակը, և այժմ գնումների մրցույթներում նման մանրամասն բնութագրեր չեն կարող կազմվել: 2018 թվականին նախարարությունը շարունակելու է ոլորտի բարելավմանն ուղված միջոցառումները, նաև ընտրանքային մոնիտորինգ է անցակցացնելու և չափազանց մանրամասն բնութագրերով մրցույթներ թույլ չի տալու, ասում է Թամազյանը:

Վարուժան Հոկտանյանն ընդունում է՝ օրենքի ձևակերպումներում առաջընթաց կա, սակայն հարցը, ինչպես և այլ ոլորտենրում, օրենքը կիրառելու քաղաքական կամքն է․ «Խնդիրն այն է, որ մեզ մոտ, ինչպես ասում են, թղթերով ամեն ինչ կարգին է, մնում է կամք, որ օրենքը կյանքի կոչվի»:

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG