«Ազատությունը» զրուցել է ԼՂ Պաշտպանության նախկին նախարար Սամվել Բաբայանի հետ: Ներկայացնում ենք որոշ հատվածներ հարցազրույցից:
«Ազատություն»․ - Հայաստանի կառավարությունում մի շարք փոփոխություններ տեղի ունեցան: Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը փոխվեց, նրան փոխարինեց Սերժ Սարգսյանի աշխատակազմի ղեկավար Վիգեն Սարգսյանը: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս փոփոխությունը, ինչո՞ւ Սերժ Սարգսյանը որոշեց հրաժարվել Սեյրան Օհանյանից:
Բաբայան․ - Կոնկրետ չեմ կարող ասել ինչու հրաժարվեց, նման պատասխան չունեմ, տեղեկություն էլ չունեմ: Ես ճիշտ չեմ համարել Սեյրան Օհանյանի փոփոխությունը այս փուլում: Ես գտնում եմ, որ եղած ռազմական թիմի մեջ ավելի գրագետ․․․ ավելի շատ իրեն եմ ընդունել, քան մնացածին: Բայց ինչի՞ համար է փոխել, ի՞նչ պատճառներ է ունեցել՝ անձնական, թե այլ՝ չեմ կարող բացատրել:
«Ազատություն»․ - Արդյո՞ք սա կապ ունի այդ քառօրյա պատերազմի հետ: Ի վերջո՝ բազմաթիվ քննադատություններ հնչեցին հենց նաև բանակի, Զինված ուժերի հասցեին: Գուցե որոշակի կապ կա՞ այստեղ, ի՞նչ եք կարծում:
Բաբայան․ - Չեմ գտնում: Եթե նման կապ լիներ, հենց սկզբից էլ կփոխեր՝ այն երեք գեներալի հետ:
«Ազատություն»․ - Դուք ասում եք, որ ճիշտ չեք համարում Սեյրան Օհանյանի փոփոխությունը, քանի որ կարծում եք, որ եղած կադրերի մեջ նա լավագույնը կարող էր ղեկավարել պաշտպանական ոլորտը և Սեյրան Օհանյանը փոխարինվեց Վիգեն Սարգսյանով, որը քաղաքացիական անձ է: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս փոփոխությունը, և նաև իշխանությունների այն պնդումները, որ քաղաքակիրթ աշխարհում նույնպես պաշտպանության նախարարը քաղաքացիական անձ է և Հայաստանում մենք նույնպես պետք է այդ ճանապարհով գնանք:
Բաբայան․ - Առաջինը՝ ես Վիգեն Սարգսյանին չեմ ճանաչում, չեմ կարող իր մասին կարծիք ասել: Ինչ մնում է քաղաքացիական պաշտոնին՝ այսօր Հայաստանը պատերազմական վիճակում է: Դա կարող են իրենց թույլ տալ այն երկրներում՝ ասենք՝ Ֆրանսիան, Գերմանիան, եվրոպական երկրները, բայց Հայաստանը՝ չեմ գտնում, որ այսօր ճիշտ պահն էր քաղաքացիականի նշանակելու:
«Ազատություն»․ - Քանի որ խոսեցինք Սեյրան Օհանյանի մասին, ցանկանում եմ հետևյալ հարցը Ձեզ ուղղել․ հնարավո՞ր է, որ առաջիկայում որոշակի համագործակցություն տեղի ունենա Ձեր և Սեյրան Օհանյանի միջև, նկատի ունեմ՝ քաղաքական համագործակցություն:
Բաբայան․ - Ընդհանրապես ես քաղաքականությամբ չեմ զբաղվում, ու որևէ համագործակցության նպատակ էլ չունեմ: Ոչ թե Սեյրան Օհանյանի, այլ ընդհանրապես քաղաքական դաշտում: Եթե ինչ-որ քաղաքական ուժ, որը տեսնեմ, որ գաղափարական, ընդհանուր հայացքներով տեսնեմ, որ ինձ ավելի համահունչ է, ես գուցե իմ շրջապատում հայտարարեմ, որ՝ օգնեք, հնարավորինս աջակցեք այդ ուժին: Բայց քանի որ դեռ քաղաքական դաշտը վերադասավորման փուլում է, այսօր անիմաստ եմ համարում ընդհանրապես դրանից խոսելը:
«Ազատություն»․ - Բայց խոսվում է, որ հնարավոր է կուսակցություն ստեղծվի, որին նաև անդամակցի Սեյրան Օհանյանը: Եթե լինի նման քաղաքական ուժ, որտեղ լինի նաև պաշտպանության նախկին նախարարը, Դուք հնարավոր համարո՞ւմ եք Ձեր համագործակցությունը:
Բաբայան․ - Եթե ընդհանրապես ընդդիմադիր քաղաքական ուժերը կոնսոլիդացիայի գնան, համախմբում լինի և լուրջ ուժ դառնան, այո՛, հնարավոր է, որ ինչ-որ մեկին աջակցես:
«Ազատություն»․ - Սահմանային խնդիրներին անդրադառնանք: Վերջին շրջանում կրկին սրվել է իրավիճակը, զոհ ունեցանք, ադրբեջանական կողմից կոշտ գնահատականներ են հնչեցվում, և ինչպես արդեն նորանշանակ նախարար Վիգեն Սարգսյանն էր ասել՝ այս ամենը նաև այն զինատեսակների ցուցադրությունն է, որը տեղի ունեցավ սեպտեմբերի 21-ին, նաև «Իսկանդերը» ներկայացվեց: Ի՞նչ եք կարծում, այդ զինատեսակների ցուցադրությունից հետո կարո՞ղ ենք ասել, որ ի վերջո հավասարակշռությունը վերականգնվել է, քանի որ ապրիլյան պատերազմից հետո ամենաշատը քննարկվող հարցը հենց դա էր, որ Հայաստանը իր զինատեսակներով զիջում է ադրբեջանական կողմին:
Բաբայան․ - Չեմ համարում, որ զինատեսակն է պատճառը, որ Ադրբեջանը նորից ակտիվացել է: Ավելի շուտ քաղաքական է պատճառը: Ընթանում էին բանակցություններ, փորձում էին հասկացնել, որ հարցի լուծմանը մոտ ենք: Եթե հիշում եք՝ իմ վերջին հարցազրույցներից մեկում ես ասել էի, որ Ադրբեջանը չի համաձայնելու անգամ այդ զիջումներին՝ միջանցքով և այլն՝ երեք կետով, և ես վստահեցնում եմ, որ Ադրբեջանը չի համաձայնում, նա ուզում է ընդհանրապես Ղարաբաղը, ոչ թե ինչ-որ ազատագրված տարածքներ: Եվ գտնում է, որ ավելի շուտ ինքը դա ստանալու է ռազմական ճանապարհով: Ադրբեջանը գնում է պատերազմի, պարզապես մենք չենք ուզում դա ճիշտ վերլուծել:
«Ազատություն»․ - Պատրաստվում է լայնամասշտաբ պատերազմական գործողությունների՞:
Բաբայան․ - Լայնամասշտաբ ու երկարատևի: Խնդիրն այն է, որ երբ նա գործարան է դնում, որ արկեր արտադրի կամ հրթիռներ արտադրի, դա խոսում է այն մասին, որ նա չի վստահում իր գործընկերներին, որոնք մատակարարում են, մտածելով, որ կարող է ինչ-որ մի փուլում իրենց չմատակարարեն: Եվ ինքը փորձում է, զենք գնելով՝ հրթիռային, արկային և այլ արտադրանքը, ինչը հետագայում պիտի մատակարարվի, իր մոտ արտադրվի:
«Ազատություն»․ - Արդյո՞ք այն զինատեսակների ցուցադրությունը, որին նաև ականատես եղավ մեր հանրությունը սեպտեմբերի 21-ին, զսպող դերակատարություն չի կարող ունենալ Ադրբեջանի համար: Ի վերջո՝ շատ շրջանառվեց նաև «Իսկանդերի» դերակատարությունը, ինչը ադրբեջանական կողմը կարծես թե չունի:
Բաբայան․ - Ադրբեջանական կողմը չունի: Իրենք ունեն նմանատիպ հրթիռներ, ոչ, իհարկե, «Իսկանդեր» կոչված, բայց «Տոչկա Ու» և այլ՝ չորս-հինգ ձևի, որը նույն ձևի կարող են մեր քաղաքների վրա ուղարկել, մեր ռազմական կետերի վրա ուղարկել և մեծ կորուստներ պատճառել: Այսինքն՝ երբ ես արտահայտվում էի, որ զենք գնելիս պետք է հասկանանք ինչ ենք գնում, ինչի համար, կա երկու տարբերակ․ մենք կարողանո՞ւմ ենք մեզ պաշտպանել՝ մեր հասարակությունը, մեր քաղաքները, մեր գյուղերը, ու դրա հետ մեկտեղ ճնշել հակառակորդին:
«Ազատություն»․ - Ունե՞նք այդ պաշտպանական միջոցները: Ի վերջո՝ ապրիլյան պատերազմից հետո շատ խոսվեց այն մասին, որ վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում ավելի շատ աշխատանք է կատարվել, քան վերջին քսան տարվա ընթացքում: Այսինքն՝ վիճակը նույնն է ինչ քառօրյա պատերազմից առա՞ջ էր:
Բաբայան․ - Ինձ համար նույնն է: 2013 թվականին այդ զենքը՝ «Իսկանդերը», նախագահը Ռուսաստանից խնդրել ու ստացել է: 2014-ին արդեն այստեղ է եղել: Հետո՞: Հետո լոկալ՝ ապրիլյան դեպքերը եղան: Եվ ի՞նչ: «Իսկանդերը» ի՞նչ արեց:
«Ազատություն»․ - Ինչո՞ւ չօգտագործվեց:
Բաբայան․ - Ո՞նց օգտագործվի: Նորից եմ կրկնում՝ եթե դուք խփում եք Բաքվին, նավթամուղին, չգիտեմ՝ քաղաքներին, էլեկտրոցանցերին, ճիշտ հակառակը խփելու է ինքը: Ինքն էլ ունի՝ ուղղակի անունը «Իսկանդեր» չի: Ի՞նչ ենք անելու, ինչո՞վ ենք պաշտպանվելու դրանից: Պատրա՞ստ ենք: Ոչ:
«Ազատություն»․ - Հուլիսին «Սասնա ծռեր» խմբավորումը հարձակում գործեց ՊՊԾ գնդի վրա: Խմբում նաև Ձեզ հայտնի անձինք կային, ովքեր մասնակցել են Ղարաբաղյան պատերազմին: Ձեր կարծիքով, ինչո՞ւ նման բան տեղի ունեցավ: Հատկապես՝ եթե հետևել եք, ապա կտեսնեիք, որ իշխանությունները բավականաչափ զարմացած էին հանրության արձագանքից, որի մի զգալի մասը կարծես թե աջակցեց այս խմբին:
Բաբայան․ - Դա ծայրահեղական է, որը ինձ համար անընդունելի էր: Եվ այն, ինչ արվել է՝ ես սխալ եմ համարում: Բայց այդ տղաները, ասես՝ պոռթկում արեցին, փորձեցին իրենք իրենց վրա վերցնեն այդ բեռը ու խնդրին ինչ-որ լուծում տան, որը սխալ էր: Իսկ ինչո՞ւ է հասարակությունը աջակցել, որովհետև հասարակությունը արդեն հոգնել է այս ամեն ինչից: Չի կարող մի տարվա մեջ երեք անգամ անընդհատ փորձենք ձևակերպենք, որ ինչ-որ խումբ փորձել է հեղաշրջում կատարել: Ասենք՝ մինչև այդ մի խումբ ձերբակալված էր, հետո՝ Ժիրայր Սեֆիլյանի այդ հինգ-վեց հոգուն ձերբակալեցին, ասին՝ էլի փորձել են հեղաշրջում, հիմա էլ այդ մեկը: Այսինքն՝ տարին չլրացած: Իշխանությունը պետք է ինքը իրեն հարց տա՝ ի՞նչ է անում, որ բոլորը, արդեն՝ հայ ազգը տեռորիստ են դարձել, ուզում են հեղաշրջում անել: Այդ պրոբլեմը այդտեղ է, ոչ թե այդ տղաների մեջ: