ՀՀ քաղաքացին միանգամից երեք փաստաթուղթ կունենա իր ձեռքում, եթե այսօր շրջանառության մեջ գտնվող անձնագրից բացի որոշի նաեւ նույնականացման քարտ եւ կենսաչափական անձնագիր ձեռք բերել: Վերջիններիս համար քաղաքացին պետք է գումար վճարի. 3000 դրամ` նույնականացման քարտի համար, 25 հազար` կենսաչափական անձնագրի համար:
Անձնագրային եւ վիզաների վարչության իրավաբանական բաժնի պետ Մնացական Բիչախչյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց, որ քանի դեռ համակարգն ամբողջությամբ չի ներդրվել, այսօր գործող անձնագիրը շարունակում է շրջանառության մեջ մնալ:
«Ներդրվեց այնպիսի համակարգ, որը հետագայում հնարավորություն կընձեռնի քաղաքացի եւ պետական մարմին հարաբերությունը հնարավորինս պարզեցնել: Այսինքն այն դեպքում երբ քաղաքացին ստիպված էր ներկայացնել մի քանի տեղեկանքներ, տվյալ դեպքում նույնականացման քարտը իր մեջ պարունակում է էլեկտրոնային չիպ, որում ներառելով տվյալ փաստաթղթերը` ստիպված չի լինի այս կամ այն պետական մարմնից ստանալ դրան», - պարզաբանեց Բիչախչյանը:
Վարչարարական քաշքշուկներից, սակայն, խոսում էին նաեւ այն ժամանակ, երբ սոցիալական քարտերն էին շրջանառության մեջ մտնում: Այնուամենայնիվ, դրանք այդպես էլ չներառեցին այդ գործառույթն իրենց մեջ: Ավելին` 2012 թվականի հունիսի 1-ից դրանք ընդհանրապես դուրս եկան շրջանառությունից: Հարցին, թե մի ձախողված ծրագրից անցումը մեկ այլ ծրագրի, որը թեպետ մեծ առավելություններ եւ հարմարավետություններ է այս պահին ենթադրում, ի՞նչ երաշխիքներ կարող է տալ քաղաքացուն, որ սա, օրինակ, պետական բյուջեն համալրելու փորձ չէ: Չցանկանալով սոցիալական քարտերի ներդրման համակարգը ձախողված համարել` Բիչախյանն ասաց, որ դրանք պարզապես փոխարինվել են հանրային ծառայության համարանիշներով:
16 տարին լրացած անձն իր դիմումի համաձայն կարող է կամավոր հիմունքով ստանալ նույնականացման քարտը 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Այսինքն, սա կամավոր է: Սակայն օրեր առաջ շրջանառության մեջ էր մտել մի լուր այն մասին, որ ՀՀ պետական ճարտարագիտական համալսարանում բուհի ղեկավարությունը աշխատողներին պարտադրում է նույնականացման քարտ ստանալ: Ռեկտոր Արա Ավետիսյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում հերքեց, թե պարտադրել է, այլ ընդամենը խորհուրդ է տվել աշխատողների ձեռք բերել քարտերը մինչեւ նոյեմբերի կեսերը:
«Հարկային մարմինների կողմից անհատի եկամուտների եւ սոցիալական վիճակի տարեկան հաշվետվությունների մեջ սյունակում կա, որում պահանջվելու է նույնականացման քարտի համար: Այդ օրենքը ուժի մեջ է մտել հունվարի 1-ից, որպեսզի չմնա վերջին ամսվա վերջին տասնօրյակին, եւ մարդիկ սկսեն աշխատանքից բացակայել, մենք մեր աշխատակիցներին տեղեկացնում են», - ասաց ռեկտորը:
Այս դեպքն օրինակ ընդունելով` Անձնագրային եւ վիզաների վարչության իրավաբանական բաժնի պետը տեղեկացրեց, որ ոչ մի գործատու իրավասու չէ անձին պարտադրել, որ վերջինս նույնականացման քարտ ստանա:
Բիչախչյանից հետաքրքրվեցինք նաեւ` եթե այս քարտերը կամավոր սկզբունքով են ձեռք բերվում, ինչո՞ւ պետք է քաղաքացին ավելորդ գումար վճարի նույնականացման քարտեր կամ կենսաչափական անձնագիր ձեռք բերելու համար: Ըստ նրա` առավելություններից կարող է լինել քաղաքացու էլեկտրոնային ստորագրության առկայությունը, բժշական ապահովագրության, աշխատանքային կենսագրության ներառումը կամ վարորդական իրավունքի վկայականը, որոնք ամրագրվում են նույնականացման քարտի պահոցում:
Հարցին, թե հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ առաջիկայում նախագահական ընտրություններ են` անձը հաստատող միանգամից երեք փաստաթուղթը խոչընդոտ չի հանդիսանա՞ կրկնակի, եռակի քվեարկության համար, Բիչախչյանը պատասխանեց, որ գործող անձնագրերը շրջանառությունից չեն հանվում հենց այս պատճառով:
«Եռակի ընտրության հնարավորություն չկա, նույնականացման քարտով եւ կենսաչափական տվյալներ պարունակող անձնագրով անձը չի կարող մասնակցել քվեարկությանը», - ասաց նա:
Վերջին 5 ամիսների ընթացքում նույնականացման քարտ ստանալու համար դիմում է ներկայացրել 10294 քաղաքացի: Անձնագրային եւ վիզաների վարչությունում այս ցուցանիշից ենթադրում են, որ մարդիկ շահագրգիռ են նույնակացման քարտ ձեռք բերել:
Անձնագրային եւ վիզաների վարչության իրավաբանական բաժնի պետ Մնացական Բիչախչյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց, որ քանի դեռ համակարգն ամբողջությամբ չի ներդրվել, այսօր գործող անձնագիրը շարունակում է շրջանառության մեջ մնալ:
«Ներդրվեց այնպիսի համակարգ, որը հետագայում հնարավորություն կընձեռնի քաղաքացի եւ պետական մարմին հարաբերությունը հնարավորինս պարզեցնել: Այսինքն այն դեպքում երբ քաղաքացին ստիպված էր ներկայացնել մի քանի տեղեկանքներ, տվյալ դեպքում նույնականացման քարտը իր մեջ պարունակում է էլեկտրոնային չիպ, որում ներառելով տվյալ փաստաթղթերը` ստիպված չի լինի այս կամ այն պետական մարմնից ստանալ դրան», - պարզաբանեց Բիչախչյանը:
Վարչարարական քաշքշուկներից, սակայն, խոսում էին նաեւ այն ժամանակ, երբ սոցիալական քարտերն էին շրջանառության մեջ մտնում: Այնուամենայնիվ, դրանք այդպես էլ չներառեցին այդ գործառույթն իրենց մեջ: Ավելին` 2012 թվականի հունիսի 1-ից դրանք ընդհանրապես դուրս եկան շրջանառությունից: Հարցին, թե մի ձախողված ծրագրից անցումը մեկ այլ ծրագրի, որը թեպետ մեծ առավելություններ եւ հարմարավետություններ է այս պահին ենթադրում, ի՞նչ երաշխիքներ կարող է տալ քաղաքացուն, որ սա, օրինակ, պետական բյուջեն համալրելու փորձ չէ: Չցանկանալով սոցիալական քարտերի ներդրման համակարգը ձախողված համարել` Բիչախյանն ասաց, որ դրանք պարզապես փոխարինվել են հանրային ծառայության համարանիշներով:
16 տարին լրացած անձն իր դիմումի համաձայն կարող է կամավոր հիմունքով ստանալ նույնականացման քարտը 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Այսինքն, սա կամավոր է: Սակայն օրեր առաջ շրջանառության մեջ էր մտել մի լուր այն մասին, որ ՀՀ պետական ճարտարագիտական համալսարանում բուհի ղեկավարությունը աշխատողներին պարտադրում է նույնականացման քարտ ստանալ: Ռեկտոր Արա Ավետիսյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում հերքեց, թե պարտադրել է, այլ ընդամենը խորհուրդ է տվել աշխատողների ձեռք բերել քարտերը մինչեւ նոյեմբերի կեսերը:
«Հարկային մարմինների կողմից անհատի եկամուտների եւ սոցիալական վիճակի տարեկան հաշվետվությունների մեջ սյունակում կա, որում պահանջվելու է նույնականացման քարտի համար: Այդ օրենքը ուժի մեջ է մտել հունվարի 1-ից, որպեսզի չմնա վերջին ամսվա վերջին տասնօրյակին, եւ մարդիկ սկսեն աշխատանքից բացակայել, մենք մեր աշխատակիցներին տեղեկացնում են», - ասաց ռեկտորը:
Այս դեպքն օրինակ ընդունելով` Անձնագրային եւ վիզաների վարչության իրավաբանական բաժնի պետը տեղեկացրեց, որ ոչ մի գործատու իրավասու չէ անձին պարտադրել, որ վերջինս նույնականացման քարտ ստանա:
Բիչախչյանից հետաքրքրվեցինք նաեւ` եթե այս քարտերը կամավոր սկզբունքով են ձեռք բերվում, ինչո՞ւ պետք է քաղաքացին ավելորդ գումար վճարի նույնականացման քարտեր կամ կենսաչափական անձնագիր ձեռք բերելու համար: Ըստ նրա` առավելություններից կարող է լինել քաղաքացու էլեկտրոնային ստորագրության առկայությունը, բժշական ապահովագրության, աշխատանքային կենսագրության ներառումը կամ վարորդական իրավունքի վկայականը, որոնք ամրագրվում են նույնականացման քարտի պահոցում:
Հարցին, թե հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ առաջիկայում նախագահական ընտրություններ են` անձը հաստատող միանգամից երեք փաստաթուղթը խոչընդոտ չի հանդիսանա՞ կրկնակի, եռակի քվեարկության համար, Բիչախչյանը պատասխանեց, որ գործող անձնագրերը շրջանառությունից չեն հանվում հենց այս պատճառով:
«Եռակի ընտրության հնարավորություն չկա, նույնականացման քարտով եւ կենսաչափական տվյալներ պարունակող անձնագրով անձը չի կարող մասնակցել քվեարկությանը», - ասաց նա:
Վերջին 5 ամիսների ընթացքում նույնականացման քարտ ստանալու համար դիմում է ներկայացրել 10294 քաղաքացի: Անձնագրային եւ վիզաների վարչությունում այս ցուցանիշից ենթադրում են, որ մարդիկ շահագրգիռ են նույնակացման քարտ ձեռք բերել: