Այսօր Լիսաբոնում ստորագրվելիք Եվրամիության «Բարեփոխումների պայմանագրով» կփոխարինվի այդպես էլ չընդունված սահմանադրությունը, որի նախագիծը 2005 թվականին հանրաքվեներով մերժել են նախ Ֆրանսիան, ապա` Հոլանդիան:
27 անդամ ունեցող Եվրամիությունը նախագծում հրաժարվել է «սահմանադրություն» անվանումից եւ խորհրդանիշերից, սակայն մերժված սահմանադրության կարեւոր դրույթները հիմնականում պահպանվել են:
Եվրամիության ղեկավարներն ընտրելու են Եվրոպական խորհրդի նախագահ` 2,5 տարի ժամկետով:
Արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության հարցերով զբաղվելու է մեծ լիազորություններով օժտված գերագույն ներկայացուցիչը:
Եվրոյի գոտում գտնվող երկրների ֆինանսների նախարարները 2,5 տարով «եվրոյի խորհրդի» նախագահ կընտրեն:
Արդարադատության եվրոպական դատարանը կստանա նոր լիազորություններ եւ, մասնավորապես, կորոշի, թե՝ բացառությամբ Մեծ Բրիտանիայի եւ Իռլանդիայի, որքանո՞վ են անդամ երկրների օրենքները համապատասխանում Եվրամիության օրենսդրությանը:
Բրիտանացիների եւ իռլանդացիների համար բացառություն է արվել, քանի որ այդ երկու պետությունները կտրականապես մերժել են ներքին գործերի եւ արդարադատության համակարգերի ենթարկումը Եվրամիության օրենսդրությանը:
Այստեղ կա մի նախապայման. պաշտոնական Լոնդոնը եւ Դուբլինը չեն կարողանա խանգարել այլ երկրներին՝ գործելու օրենսդրական ընդհանուր դաշտում:
Ազգային խորհրդարանները կունենան «եվրաօրենքների» նախագծերի վերաբերյալ իրենց կարծիքը հայտնելու եւ հարկ եղած դեպքում օրինագծի ընդունումը կանխելու հնարավորություն:
Քվեարկության ներկայիս համակարգը կպահպանվի մինչեւ 2014 թվականը, ապա կփոխարինվի ավելի ժողովրդավար «կրկնակի մեծամասնության» տարբերակով, ըստ որի` որոշումն ընդունվում է, եթե կողմ է քվեարկում Եվրամիության ընդհանուր բնակչության 65 տոկոսը ներկայացնող երկրների 55 տոկոսը: Ընդ որում, 2014-2017 թվականներին որեւէ երկիր իրավունք կունենա պահանջել վերադառնալ քվեարկության հին տարբերակին: Երկրները, որոնք չեն կարողանա արգելափակել այս կամ այն որոշումը, կունենան դրանց իրագործումը մի քանի ամսով հետաձգելու հնարավորություն:
Այսօր Լիսաբոնում ստորագրվելիք պայմանագիրը պետք է վավերացվի 27 անդամ երկրների խորհրդարաններում եւ ուժի մեջ կմտնի 2009 թվականից:
Նախօրեին Պորտուգալիայի վարչապետ Ժոզե Սոկրատեսն ասել է, որ այդ պայմանագիրը «մեծ հաղթանակ է ամբողջ Եվրամիության համար»:
Պորտուգալիայում ցանկանում են, որպեսզի փաստաթուղթն անվանվի «Լիսաբոնի պայմանագիր»:
Եվրամիության ղեկավարները Լիսաբոնից վաղը կմեկնեն Բրյուսել, որտեղ գումարվում է տարեվերջյան ավանդական գագաթնաժողովը:
Արմեն Քոլոյան, Պրահա
27 անդամ ունեցող Եվրամիությունը նախագծում հրաժարվել է «սահմանադրություն» անվանումից եւ խորհրդանիշերից, սակայն մերժված սահմանադրության կարեւոր դրույթները հիմնականում պահպանվել են:
Եվրամիության ղեկավարներն ընտրելու են Եվրոպական խորհրդի նախագահ` 2,5 տարի ժամկետով:
Արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության հարցերով զբաղվելու է մեծ լիազորություններով օժտված գերագույն ներկայացուցիչը:
Եվրոյի գոտում գտնվող երկրների ֆինանսների նախարարները 2,5 տարով «եվրոյի խորհրդի» նախագահ կընտրեն:
Արդարադատության եվրոպական դատարանը կստանա նոր լիազորություններ եւ, մասնավորապես, կորոշի, թե՝ բացառությամբ Մեծ Բրիտանիայի եւ Իռլանդիայի, որքանո՞վ են անդամ երկրների օրենքները համապատասխանում Եվրամիության օրենսդրությանը:
Բրիտանացիների եւ իռլանդացիների համար բացառություն է արվել, քանի որ այդ երկու պետությունները կտրականապես մերժել են ներքին գործերի եւ արդարադատության համակարգերի ենթարկումը Եվրամիության օրենսդրությանը:
Այստեղ կա մի նախապայման. պաշտոնական Լոնդոնը եւ Դուբլինը չեն կարողանա խանգարել այլ երկրներին՝ գործելու օրենսդրական ընդհանուր դաշտում:
Ազգային խորհրդարանները կունենան «եվրաօրենքների» նախագծերի վերաբերյալ իրենց կարծիքը հայտնելու եւ հարկ եղած դեպքում օրինագծի ընդունումը կանխելու հնարավորություն:
Քվեարկության ներկայիս համակարգը կպահպանվի մինչեւ 2014 թվականը, ապա կփոխարինվի ավելի ժողովրդավար «կրկնակի մեծամասնության» տարբերակով, ըստ որի` որոշումն ընդունվում է, եթե կողմ է քվեարկում Եվրամիության ընդհանուր բնակչության 65 տոկոսը ներկայացնող երկրների 55 տոկոսը: Ընդ որում, 2014-2017 թվականներին որեւէ երկիր իրավունք կունենա պահանջել վերադառնալ քվեարկության հին տարբերակին: Երկրները, որոնք չեն կարողանա արգելափակել այս կամ այն որոշումը, կունենան դրանց իրագործումը մի քանի ամսով հետաձգելու հնարավորություն:
Այսօր Լիսաբոնում ստորագրվելիք պայմանագիրը պետք է վավերացվի 27 անդամ երկրների խորհրդարաններում եւ ուժի մեջ կմտնի 2009 թվականից:
Նախօրեին Պորտուգալիայի վարչապետ Ժոզե Սոկրատեսն ասել է, որ այդ պայմանագիրը «մեծ հաղթանակ է ամբողջ Եվրամիության համար»:
Պորտուգալիայում ցանկանում են, որպեսզի փաստաթուղթն անվանվի «Լիսաբոնի պայմանագիր»:
Եվրամիության ղեկավարները Լիսաբոնից վաղը կմեկնեն Բրյուսել, որտեղ գումարվում է տարեվերջյան ավանդական գագաթնաժողովը:
Արմեն Քոլոյան, Պրահա