Ծայրահեղ գաղտնապահ են օրենսդիրները», - մասնագիտորեն դժգոհում է «Առավոտ»-ի թղթակիցը, որը երեկ Ազգային ժողովի խումբ-խմբակցությունների ղեկավարների հետ նախագահ Քոչարյանի հանդիպման բովանդակության մասին կարողացել է պարզել միայն այնքան, ինչքան սովորաբար հնարավոր է լինում նման դեպքերում: Պատառիկներից, ամեն դեպքում, ուրվագծվում է, որ զրուցել են երկու հիմնական հարցի շուրջ՝ «ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցությունների ընթացիկ վիճակ» եւ «սահմանադրական բարեփոխումներ»: Ընդ որում, «խոսքը գնում է ոչ թե Սահմանադրության մեջ փոփոխություններ կատարելու մասին, այլ՝ նոր խմբագրմամբ Սահմանադրություն ընդունելու»: Այս հարցով հանրաքվե է նախատեսվում եկող տարվա գարնանը, եւ, ինչպես «Միասնություն» խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանն է թղթակցին ասել՝ «եթե քաղաքական ուժերը միասնական դիրքորոշում չունենան... ապա հանրաքվեի ժամանակ կասկածելի իրավիճակ կառաջանա»։ Ինչ վերաբերում է ղարաբաղյան կարգավորմանը, պարոն Սահակյանի փոխանցմամբ, որեւէ տեղեկություն չի ավելացել մինչեւ այժմ հայտնիին, կրկին հաստատվել է, որ հարցի ձգձգումը կապված չէ Հայաստանի հետ: Նախագահ Քոչարյանը նաեւ ասել է, որ «Հայաստանն այլեւս մտադիր չէ ինչ-ինչ փոփոխություններ կատարել իր սկզբունքներում եւ բանակցային գործընթացում»:
«Հայաստան» պատգամավորական խմբի ղեկավար Մյասնիկ Մալխասյանը «Հայկական ժամանակ»-ի թղթակցին ասել է, «որ ինքը այդպես էլ չհասկացավ, թե ինչի՞ համար էր նախագահը հրավիրել իրենց եւ ինչի՞ մասին էր խոսակցությունը»: Թղթակցի տպավորությամբ, «Ազգային միաբանություն» կուսակցության նախագահ Արտաշես Գեղամյանն էլ ակնհայտորեն չէր հասկացել, թե ինչի՞ մասին է եղել հանդիպումը, այլապես չէր ասի. - «Վաղը կարդացեք իշխանամետ մամուլը, եւ այնտեղ կտեսնեք ոչ միայն նախագահի արտահայտած, այլեւ չարտահայտած մտքերը, երեւակայածն ու խորիմաստորեն թաքցրածը»:
Վազգեն Մանուկյանը ընտրվել է «հեռահաղորդակցության ոլորտում կառավարության գործունեությունը կամ «ԱրմենՏելի» պայմանագրային պարտավորությունների կատարումն ուսումնասիրող ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահ»: «Տպավորությունն այնպիսին է, թե Ռոբերտ Քոչարյանը «ԱրմենՏելի» հետ կապված հարցերը վստահում է բացառապես ԱԺՄ-ին», - անդրադառնում է «Հայկական ժամանակ»-ը: - «Մեկ այլ ԱԺՄ-ականի, ներկայումս պետական գույքի կառավարման նախարար Դավիթ Վարդանյանին էր ժամանակին վստահված «ԱրմենՏելի» մասնավորեցման օրինականությունն ուսումնասիրելու առաքելությունը»: «Հայկական ժամանակ»-ում փոխկապվում է, թե գուցե Վազգեն Մանուկյանն է ընտրվել հանձնաժողովի նախագահ, որպեսզի բացառվի Դավիթ Վարդանյանի համար որեւէ տհաճ բացահայտում:
Ոչ այդպիսի կասկածանքով, իհարկե, բայց Դաշնակցության ներկայացուցիչ Վահան Հովհաննիսյանն էլ ցանկալի է համարում, որ հիշյալ «հանձնաժողովը աշխատանքներն սկսի Դավիթ Վարդանյանի օրոք նախագահի վերահսկողության ծառայության կողմից պատրաստված նյութերի ուսումնասիրությունից: Այդ զեկույցում, կարծում եմ, կա այն բանալին, որը կօգնի կապի ոլորտում տեղի ունեցածի մասին ճշմարտացի պատկերացում կազմել», - ասել է Վահան Հովհաննիսյանը «Հայոց Աշխարհ»-ի թղթակցին:
Հատկապես «Հայոց Աշխարհ»-ի էջերում է բուռն վրդովմունք առաջացրել «գաղութների վարչության նախկին պետ Մուշեղ Սաղաթելյանին «Հոկտեմբերի 27»-ի գործով խորհրդարանական հանձնաժողովի փորձագետի դերում» տեսնելու ոմանց ցանկությունը: «Ինչպե՞ս կարող է «Հոկտեմբերի 27»-ի գործով անցնողներին (որոնք, ի դեպ, հետագայում անմեղ են ճանաչվել) անձամբ խոշտանգումների ենթարկած անձնավորությունը հավակնել փորձագետի տեղին», - տարակուսում է թերթի գլխավոր խմբագիր Գագիկ Մկրտչյանը, մանրամասնելով, թե ինչպես իրեն էլ, ընդդիմադիր մի շարք գործիչների շարքում, նույն Սաղաթելյանը 1996-ի սեպտեմբերի 26-ին անձամբ ծեծել է: Ի վերջո, խմբագիրը խնդրում է իր «հրապարակումը դիտել որպես պաշտոնական դիմում ՀՀ դատախազությանը եւ ենթարկել Սաղաթելյանին քրեական պատասխանատվության»:
Կարեւորելով խորհրդարանի առաջիկա նիստում քննարկվելիք «Քաղաքացիական ծառայության մասին» օրենքը, Ազգային ժողովի փոխնախագահ Տիգրան Թորոսյանը «Ժամանակ» թերթում շեշտում է. - «Անկախության տարիների Հայաստանի ամենամեծ բացթողումը պետական կառավարման համակարգում բարեկարգումների բացակայությունն է...Ձեւավորվեց նոր պետական կառավարման համակարգ՝ հին սկզբունքներով, ինչն այսօր երկրի զարգացման ամենամեծ խոչընդոտն է: Այդ համակարգում արմատավորվեցին ու լայն տարածում ստացան կաշառակերությունը, հովանավորչությունը»:
ԱԺ պաշտպանության, ազգային անվտանգության եւ ներքին գործերի մշտական հանձնաժողովի կոռուպցիայի դեմ պայքարի աշխատանքային խմբի ղեկավար Ստեփան Ծաղիկյանն էլ «Երկիր»-ի հարցազրույցում փաստել է. - «Ինչպես տեղի մասնագետները, այնպես էլ այն օտարերկրացիները, ովքեր քիչ թե շատ ծանոթ են Հայաստանում կոռուպցիայի տարածվածությանը, ունեն որոշակի եւ միանշանակ կարծիք. այսօր ՀՀ-ում կոռուպցիայի տարածվածությունն այն աստիճան է, որ վտանգում է ընդհանրապես մեր պետականությունը, ինչպես նաեւ ժողովրդավարական բոլոր գործընթացները, տնտեսական բարեփոխումները»: «Ընդհանրապես, թյուր եւ վտանգավոր կարծիք կա, թե կոռուպցիայի դեմ պետք է պայքարեն սոսկ իրավապահ մարմինները», - ասում է պարոն Ծաղիկյանը: - «Կոռուպցիայի դեմ պայքարը պետք է լինի ամբողջ պետության խնդիրը, եւ մենք կետ առ կետ սահմանում ենք, թե որ պետական մարմինն ինչ անելիք ունի...Ցանկացած պետական ձեռնարկությունում, պետական ապարատի ցանկացած հատվածում պետք է լինեն մարմիններ, որոնք կանխարգելման համապատասխան միջոցներ պետք է ձեռնարկեն... Յուրաքանչյուր գերատեսչություն պետք է ունենա հակակոռուպցիոն ներքին ծրագիր»:
Կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասնագետը հիմնարար կետերից ընդգծում է պետական ուռճացած ապարատի կրճատումը, ավելորդ օղակների վերացման հաշվին աշխատավարձի կտրուկ ավելացումը: Նա անհեթեթ է որակում մտավախությունը, թե այդպես գործազրկությունը կսաստկանա. - «Այսօր պետական ապարատում վարձատրությունն այնքան ցածր է, որ ծառայողների մի մասը կաշառակերությամբ, ապօրինի շահադիտական գործունեությամբ է զբաղված, մյուս մասն էլ այս կամ այն կերպ իրենց համար մի հնարավորություն են ստեղծել՝ օբյեկտներ ունեն, արտադրություններ... Պետք է մնան եւ աշխատեն միայն այն մարդիկ, ովքեր տվյալ տեղում ունակ են աշխատելու, իսկ կրճատվածները հանգիստ կգնան ու կկանգնեն իրենց կողմնակի աշխատանքի գլխին»
Վաչե Սարգսյան
«Հայաստան» պատգամավորական խմբի ղեկավար Մյասնիկ Մալխասյանը «Հայկական ժամանակ»-ի թղթակցին ասել է, «որ ինքը այդպես էլ չհասկացավ, թե ինչի՞ համար էր նախագահը հրավիրել իրենց եւ ինչի՞ մասին էր խոսակցությունը»: Թղթակցի տպավորությամբ, «Ազգային միաբանություն» կուսակցության նախագահ Արտաշես Գեղամյանն էլ ակնհայտորեն չէր հասկացել, թե ինչի՞ մասին է եղել հանդիպումը, այլապես չէր ասի. - «Վաղը կարդացեք իշխանամետ մամուլը, եւ այնտեղ կտեսնեք ոչ միայն նախագահի արտահայտած, այլեւ չարտահայտած մտքերը, երեւակայածն ու խորիմաստորեն թաքցրածը»:
Վազգեն Մանուկյանը ընտրվել է «հեռահաղորդակցության ոլորտում կառավարության գործունեությունը կամ «ԱրմենՏելի» պայմանագրային պարտավորությունների կատարումն ուսումնասիրող ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահ»: «Տպավորությունն այնպիսին է, թե Ռոբերտ Քոչարյանը «ԱրմենՏելի» հետ կապված հարցերը վստահում է բացառապես ԱԺՄ-ին», - անդրադառնում է «Հայկական ժամանակ»-ը: - «Մեկ այլ ԱԺՄ-ականի, ներկայումս պետական գույքի կառավարման նախարար Դավիթ Վարդանյանին էր ժամանակին վստահված «ԱրմենՏելի» մասնավորեցման օրինականությունն ուսումնասիրելու առաքելությունը»: «Հայկական ժամանակ»-ում փոխկապվում է, թե գուցե Վազգեն Մանուկյանն է ընտրվել հանձնաժողովի նախագահ, որպեսզի բացառվի Դավիթ Վարդանյանի համար որեւէ տհաճ բացահայտում:
Ոչ այդպիսի կասկածանքով, իհարկե, բայց Դաշնակցության ներկայացուցիչ Վահան Հովհաննիսյանն էլ ցանկալի է համարում, որ հիշյալ «հանձնաժողովը աշխատանքներն սկսի Դավիթ Վարդանյանի օրոք նախագահի վերահսկողության ծառայության կողմից պատրաստված նյութերի ուսումնասիրությունից: Այդ զեկույցում, կարծում եմ, կա այն բանալին, որը կօգնի կապի ոլորտում տեղի ունեցածի մասին ճշմարտացի պատկերացում կազմել», - ասել է Վահան Հովհաննիսյանը «Հայոց Աշխարհ»-ի թղթակցին:
Հատկապես «Հայոց Աշխարհ»-ի էջերում է բուռն վրդովմունք առաջացրել «գաղութների վարչության նախկին պետ Մուշեղ Սաղաթելյանին «Հոկտեմբերի 27»-ի գործով խորհրդարանական հանձնաժողովի փորձագետի դերում» տեսնելու ոմանց ցանկությունը: «Ինչպե՞ս կարող է «Հոկտեմբերի 27»-ի գործով անցնողներին (որոնք, ի դեպ, հետագայում անմեղ են ճանաչվել) անձամբ խոշտանգումների ենթարկած անձնավորությունը հավակնել փորձագետի տեղին», - տարակուսում է թերթի գլխավոր խմբագիր Գագիկ Մկրտչյանը, մանրամասնելով, թե ինչպես իրեն էլ, ընդդիմադիր մի շարք գործիչների շարքում, նույն Սաղաթելյանը 1996-ի սեպտեմբերի 26-ին անձամբ ծեծել է: Ի վերջո, խմբագիրը խնդրում է իր «հրապարակումը դիտել որպես պաշտոնական դիմում ՀՀ դատախազությանը եւ ենթարկել Սաղաթելյանին քրեական պատասխանատվության»:
Կարեւորելով խորհրդարանի առաջիկա նիստում քննարկվելիք «Քաղաքացիական ծառայության մասին» օրենքը, Ազգային ժողովի փոխնախագահ Տիգրան Թորոսյանը «Ժամանակ» թերթում շեշտում է. - «Անկախության տարիների Հայաստանի ամենամեծ բացթողումը պետական կառավարման համակարգում բարեկարգումների բացակայությունն է...Ձեւավորվեց նոր պետական կառավարման համակարգ՝ հին սկզբունքներով, ինչն այսօր երկրի զարգացման ամենամեծ խոչընդոտն է: Այդ համակարգում արմատավորվեցին ու լայն տարածում ստացան կաշառակերությունը, հովանավորչությունը»:
ԱԺ պաշտպանության, ազգային անվտանգության եւ ներքին գործերի մշտական հանձնաժողովի կոռուպցիայի դեմ պայքարի աշխատանքային խմբի ղեկավար Ստեփան Ծաղիկյանն էլ «Երկիր»-ի հարցազրույցում փաստել է. - «Ինչպես տեղի մասնագետները, այնպես էլ այն օտարերկրացիները, ովքեր քիչ թե շատ ծանոթ են Հայաստանում կոռուպցիայի տարածվածությանը, ունեն որոշակի եւ միանշանակ կարծիք. այսօր ՀՀ-ում կոռուպցիայի տարածվածությունն այն աստիճան է, որ վտանգում է ընդհանրապես մեր պետականությունը, ինչպես նաեւ ժողովրդավարական բոլոր գործընթացները, տնտեսական բարեփոխումները»: «Ընդհանրապես, թյուր եւ վտանգավոր կարծիք կա, թե կոռուպցիայի դեմ պետք է պայքարեն սոսկ իրավապահ մարմինները», - ասում է պարոն Ծաղիկյանը: - «Կոռուպցիայի դեմ պայքարը պետք է լինի ամբողջ պետության խնդիրը, եւ մենք կետ առ կետ սահմանում ենք, թե որ պետական մարմինն ինչ անելիք ունի...Ցանկացած պետական ձեռնարկությունում, պետական ապարատի ցանկացած հատվածում պետք է լինեն մարմիններ, որոնք կանխարգելման համապատասխան միջոցներ պետք է ձեռնարկեն... Յուրաքանչյուր գերատեսչություն պետք է ունենա հակակոռուպցիոն ներքին ծրագիր»:
Կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասնագետը հիմնարար կետերից ընդգծում է պետական ուռճացած ապարատի կրճատումը, ավելորդ օղակների վերացման հաշվին աշխատավարձի կտրուկ ավելացումը: Նա անհեթեթ է որակում մտավախությունը, թե այդպես գործազրկությունը կսաստկանա. - «Այսօր պետական ապարատում վարձատրությունն այնքան ցածր է, որ ծառայողների մի մասը կաշառակերությամբ, ապօրինի շահադիտական գործունեությամբ է զբաղված, մյուս մասն էլ այս կամ այն կերպ իրենց համար մի հնարավորություն են ստեղծել՝ օբյեկտներ ունեն, արտադրություններ... Պետք է մնան եւ աշխատեն միայն այն մարդիկ, ովքեր տվյալ տեղում ունակ են աշխատելու, իսկ կրճատվածները հանգիստ կգնան ու կկանգնեն իրենց կողմնակի աշխատանքի գլխին»
Վաչե Սարգսյան