Ազգային ժողովն այսօր ընդունեց «Սևանա լճի մասին» օրենքում փոփոխությունների նախագիծը` թույլատրելով Սևանից այս տարի իրականացնել 240 մլն խորանարդ մետր ջրառ (նախորդ տարվա 177 մլն խորանարդ մետրի փոխարեն):
Բաց թողնվող ջուր կհոսի դեպի Արարատյան դաշտավայր:
Օրինագիծն ընդունվեց 96 կողմ, 15 դեմ, 4 ձեռնպահ ձայների հարաբերակցությամբ: Իշխող Հանրապետականից բացի, կողմ քվեարկեց նաև «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությունը: Վերջինիս քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանը խմբակցության պատգամավորների քվեարկությունը բացատրեց հետևյալ կերպ. - «Խմբակցությունը առաջարկել էր 5 տարին սահմանափակել մեկ տարով, որովհետև, ընդունեք, առնվազն հասկանալի չէր, թե ինչպես է հնարավոր 5 տարվա կտրվածքով կանխատեսում անել... Իհարկե, մենք սա համարում ենք իրավիճակային ելք, որովհետև տասնյակ գյուղերի բնակիչներ դիմել են «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությանը` ասելով, որ ոռոգման ջուր չլինելու պատճառով զրկված են հողերը ոռոգելու հնարավորությունից: Ուստի «Բարգավաճ Հայաստան»-ը քվեարկում է կողմ»:
Բնապահպանները դեմ եմ Սևանից ջրառի ծավալն ավելացնելուն: Նրանք պնդում են, թե դա վնաս է հասցնում լճի էկոհամակարգին:
Իսկ ընդդիմադիր պատգամավորներից ոմանք համարում են, որ լճից բաց թողնվող ջրի ծավալն ավելացնում է ոչ թե Արարատյան դաշտավայրը ոռոգելու, այլ ձկնաբուծարաններ ունեցող ընտրյալ օլիգարխների բիզնես շահերը սպասարկելու համար:
Արարատի մարզպետարանի բնապահպանության վարչության պետ Հայկազ Տերտերյանը «Ազատության» հետ զրույցում ասաց, թե եթե լճից բաց թողնվող ջրի ծավալը չավելացվի, մարզի շատ գյուղեր ոռոգման ջուր չեն ունենա: Նա, սակայն, համաձայնեց նաև ընդդիմախոսների պնդումներին, թե մարզում ջրային ռեսուրսների պակասը պայմանավորված է ավելի ցածրադիր վայրերում գտնվող տասնյակ ձկնաբուծարանների կողմից արտեզյան ջրերի անբարեխիղճ օգտագործմամբ, ինչի հետևանքով ջուրը չի հասնում ավելի բարձրադիր վայրերը:
Օրեր առաջ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում թեմային անդրադարձել էր երկրի նախագահը. - «Ի՞նչ եք առաջարկում, որպեսզի Արարատյան դաշտավայրը չորանա՞, էս տարի բերք չունենա՞նք, ինչ է թե 100 խորանարդ մետր ջուր չպիտի վերցնենք էն ավելցուկից, որ կուտակել ենք: Դե էդ դեպքում ամեն ինչը փակենք, ընդհանրապես, ո՛չ հանք օգտագործենք, ո՛չ ջուր օգտագործենք, ոչինչ չօգտագործենք, ասենք՝ էս ամբողջը պահում ենք, վաղը կարող է պետք գա»:
Գիտաշխատող Սեյրան Մինասյանը, ով նախկինում ղեկավարել է բնապահպանության նախարարության մոնիթորինգի ՊՈԱԿ-ը, ասում է՝ Սևանը երիտասարդ լիճ է և, այո՛, այն նաև ապագա սերունդների համար է: Նրա խոսքով՝ եթե մի քանի ձկնաբուծարան հարյուրավոր խորանարդ մետրերով արտեզյան ավազանի ջուր են անխնա օգտագործում, դրա համար ողջ երկի՞րը պետք է պատասխան տա։
«Բոլորը գիտեն, որ վերևի հատվածում ջուրը քչացել է: Թող լավ մենեջմենթ անեին․․․ Բերել փաստի առաջ են կանգնեցրել․ սա ի՞նչ շանտաժի ձև է: Ծակել են, ջուրը հանել են, լցրել են Արաքսը, ջուրը գնացել է Ադրբեջան: Խոսքը տարեկան մի քանի հարյուր միլիոն խորանարդ մետրի մասին է: Սևանից հավելյալ որ ուզում են վերցնել, դա այդ վատնած ջրի 10 տոկոսն էլ չի կազմում: Թող մի քիչ քչացնեն այդ վատնումը: Դա շատ ավելի հեշտ միջոցառում է», - «Ազատության» հետ զրույցում ասաց նա:
Մասնագետի հաշվարկով ՝ Հայաստանում ջրի կորուստները կազմում են 45- 85 տոկոս․ - «Ջուրը մինչև հասցվում է բույսին, արանքում այնքան է կորում, որ բույսին ջուր չի հասնում: Փոխանակ այդ ջրատարները նորմալ կառուցեն, ջրի կորուստները նվազեցնեն և այլն․․․ ասում են ամենահեշտ լուծումը՝ Սևանի ջուրը»:
Սեյրան Մինասյանը իր աչքով է տեսել, թե խոշոր ձկանբուծարաններում ինչ տրամաչափի խողովակներով է ջուրը հանվում ու անխնա է օգտագործվում:
Ի դեպ Արարատի մարզպետարանից պազրեցինք, որ նոր են սկսել ձկնբուծարաններում ջրաչափեր տեղադրել, մինչև հիմա ոչ բոլոր տեղերում են դրանք եղել:
Սևանից ջրառը 40 տոկոսով մեծացնելու դեպքում, ըստ մասնագետի, ջրի մակարդակը կիջնի մոտ 6 սանտիմետրով, ինչին կգումարվի բնական պատճառներով ակնկալվող ևս 2-6 սանտիմետրի իջեցում, և 2015-ի սկզբին Սևանա լճի ջրի մակարդակը կարող է մոտ 10 սմ-ով նվազել։
«Առաջինը՝ պետք է բարձրանա ջրի մակարդակը: Երկրորդը՝ պետք է մաքրվի այդ ջրածածկ անտառային տարածքը, և նոր ծածկվելիք տարածքները պետք է շատ արագ մաքրել: Եվ երրորդը՝ լճում պետք է լինի ձուկ․․․ Այս երեք գործողությունները պետք է արվեն շատ արագ: Այսօր լիճը կրիտիկական վիճակում է գտնվում», - ասաց Սեյրան Մինասյանը:
Բաց թողնվող ջուր կհոսի դեպի Արարատյան դաշտավայր:
Օրինագիծն ընդունվեց 96 կողմ, 15 դեմ, 4 ձեռնպահ ձայների հարաբերակցությամբ: Իշխող Հանրապետականից բացի, կողմ քվեարկեց նաև «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությունը: Վերջինիս քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանը խմբակցության պատգամավորների քվեարկությունը բացատրեց հետևյալ կերպ. - «Խմբակցությունը առաջարկել էր 5 տարին սահմանափակել մեկ տարով, որովհետև, ընդունեք, առնվազն հասկանալի չէր, թե ինչպես է հնարավոր 5 տարվա կտրվածքով կանխատեսում անել... Իհարկե, մենք սա համարում ենք իրավիճակային ելք, որովհետև տասնյակ գյուղերի բնակիչներ դիմել են «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությանը` ասելով, որ ոռոգման ջուր չլինելու պատճառով զրկված են հողերը ոռոգելու հնարավորությունից: Ուստի «Բարգավաճ Հայաստան»-ը քվեարկում է կողմ»:
Բնապահպանները դեմ եմ Սևանից ջրառի ծավալն ավելացնելուն: Նրանք պնդում են, թե դա վնաս է հասցնում լճի էկոհամակարգին:
Իսկ ընդդիմադիր պատգամավորներից ոմանք համարում են, որ լճից բաց թողնվող ջրի ծավալն ավելացնում է ոչ թե Արարատյան դաշտավայրը ոռոգելու, այլ ձկնաբուծարաններ ունեցող ընտրյալ օլիգարխների բիզնես շահերը սպասարկելու համար:
Արարատի մարզպետարանի բնապահպանության վարչության պետ Հայկազ Տերտերյանը «Ազատության» հետ զրույցում ասաց, թե եթե լճից բաց թողնվող ջրի ծավալը չավելացվի, մարզի շատ գյուղեր ոռոգման ջուր չեն ունենա: Նա, սակայն, համաձայնեց նաև ընդդիմախոսների պնդումներին, թե մարզում ջրային ռեսուրսների պակասը պայմանավորված է ավելի ցածրադիր վայրերում գտնվող տասնյակ ձկնաբուծարանների կողմից արտեզյան ջրերի անբարեխիղճ օգտագործմամբ, ինչի հետևանքով ջուրը չի հասնում ավելի բարձրադիր վայրերը:
Օրեր առաջ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում թեմային անդրադարձել էր երկրի նախագահը. - «Ի՞նչ եք առաջարկում, որպեսզի Արարատյան դաշտավայրը չորանա՞, էս տարի բերք չունենա՞նք, ինչ է թե 100 խորանարդ մետր ջուր չպիտի վերցնենք էն ավելցուկից, որ կուտակել ենք: Դե էդ դեպքում ամեն ինչը փակենք, ընդհանրապես, ո՛չ հանք օգտագործենք, ո՛չ ջուր օգտագործենք, ոչինչ չօգտագործենք, ասենք՝ էս ամբողջը պահում ենք, վաղը կարող է պետք գա»:
Գիտաշխատող Սեյրան Մինասյանը, ով նախկինում ղեկավարել է բնապահպանության նախարարության մոնիթորինգի ՊՈԱԿ-ը, ասում է՝ Սևանը երիտասարդ լիճ է և, այո՛, այն նաև ապագա սերունդների համար է: Նրա խոսքով՝ եթե մի քանի ձկնաբուծարան հարյուրավոր խորանարդ մետրերով արտեզյան ավազանի ջուր են անխնա օգտագործում, դրա համար ողջ երկի՞րը պետք է պատասխան տա։
«Բոլորը գիտեն, որ վերևի հատվածում ջուրը քչացել է: Թող լավ մենեջմենթ անեին․․․ Բերել փաստի առաջ են կանգնեցրել․ սա ի՞նչ շանտաժի ձև է: Ծակել են, ջուրը հանել են, լցրել են Արաքսը, ջուրը գնացել է Ադրբեջան: Խոսքը տարեկան մի քանի հարյուր միլիոն խորանարդ մետրի մասին է: Սևանից հավելյալ որ ուզում են վերցնել, դա այդ վատնած ջրի 10 տոկոսն էլ չի կազմում: Թող մի քիչ քչացնեն այդ վատնումը: Դա շատ ավելի հեշտ միջոցառում է», - «Ազատության» հետ զրույցում ասաց նա:
Մասնագետի հաշվարկով ՝ Հայաստանում ջրի կորուստները կազմում են 45- 85 տոկոս․ - «Ջուրը մինչև հասցվում է բույսին, արանքում այնքան է կորում, որ բույսին ջուր չի հասնում: Փոխանակ այդ ջրատարները նորմալ կառուցեն, ջրի կորուստները նվազեցնեն և այլն․․․ ասում են ամենահեշտ լուծումը՝ Սևանի ջուրը»:
Սեյրան Մինասյանը իր աչքով է տեսել, թե խոշոր ձկանբուծարաններում ինչ տրամաչափի խողովակներով է ջուրը հանվում ու անխնա է օգտագործվում:
Ի դեպ Արարատի մարզպետարանից պազրեցինք, որ նոր են սկսել ձկնբուծարաններում ջրաչափեր տեղադրել, մինչև հիմա ոչ բոլոր տեղերում են դրանք եղել:
Սևանից ջրառը 40 տոկոսով մեծացնելու դեպքում, ըստ մասնագետի, ջրի մակարդակը կիջնի մոտ 6 սանտիմետրով, ինչին կգումարվի բնական պատճառներով ակնկալվող ևս 2-6 սանտիմետրի իջեցում, և 2015-ի սկզբին Սևանա լճի ջրի մակարդակը կարող է մոտ 10 սմ-ով նվազել։
«Առաջինը՝ պետք է բարձրանա ջրի մակարդակը: Երկրորդը՝ պետք է մաքրվի այդ ջրածածկ անտառային տարածքը, և նոր ծածկվելիք տարածքները պետք է շատ արագ մաքրել: Եվ երրորդը՝ լճում պետք է լինի ձուկ․․․ Այս երեք գործողությունները պետք է արվեն շատ արագ: Այսօր լիճը կրիտիկական վիճակում է գտնվում», - ասաց Սեյրան Մինասյանը: