Էդուարդ Սնոուդենը՝ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի հավակնորդ

Էդուարդ Սնոուդենը հեռուստաելույթի ժամանակ, դեկտեմբեր, 2013թ․

Նորվեգացի օրենսդիրները համարում են, որ ամերիկյան հատուկ ծառայությունների նախկին աշխատակցի բացահայտումները նպաստել են աշխարհում խաղաղության և կայունության հաստատմանը:
Միացյալ Նահանգների Կենտրոնական հետախուզական վարչության և Ազգային անվտանգության գործակալության նախկին աշխատակից Էդուարդ Սնոուդենը առաջադրվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի: Նրա թեկնածությունը առաջադրել են նորվեգացի օրենսդիրները սոցիալիստական ձախ կուսակցությունից` այդ երկրի շրջակա միջավայրի նախկին նախարար Բորդու Վեգարուի գլխավորությամբ:

Նորվեգացի խորհրդարանականները իրենց այս առաջադրումը հիմնավորել են նրանով, որ Սնոուդենի կողմից արված մերկացումների հետևանքով սկսված հանրային լայն քննարկումները և քաղաքական փոփոխությունները նպաստել են աշխարհում խաղաղության և քաղաքական կայունության հաստատմանը: Նորվեգիայի Նոբելյան կոմիտեին ուղղված հայտարարության մեջ նրանք նշել են, որ Սնոուդենի գործողությունները կրկին կառավարությունների ուշադրությունն են հրավիրել այն հարցի վրա, որ փոխադարձ վստահությունն ու թափանցիկությունը պետք է լինեն անվտանգության ապահովման ոլորտում միջազգային համագործակցության հիմքում:

Նոբելյան մրցանակին առաջադրումների վերջնաժամկետը լրանում է երկու օրից՝ փետրվարի 1-ին, թեկնածուներ առաջադրելու իրավունք ունեն պետությունների կառավարությունների և խորհրդարանների ներկայացուցիչները, միջազգային դատարանների անդամները, համալսարանների ռեկտորները, որոշ միջազգային կազմակերպությունների անդամներ:

Մինչ նորվեգացի պատգամավորները համարում են, որ աշխարհը շահել է Սնոուդենի բացահայտումներից, երեկ Միացյալ Նահանգների ազգային հետախուզության ղեկավար Ջեյմս Քլեփերը Սենատում լսումների ժամանակ ելույթ ունենալով հայտարարել է, որ Սնոուդենի գործողությունները շարունակում են վնաս պատճառել ԱՄՆ-ի ազգային անվտանգությանը: «Սնոուդենի կողմից լրատվամիջոցներին փոխանցված փաստաթղթերը արդեն իսկ հսկայական վնաս են հասցրել անվտանգությանը և դեռ շարունակում են իրենց բացասական ազդեցությունը, ինչի հետևանքով մեր երկիրը դարձել է պակաս անվտանգ, իսկ մարդիկ՝ ավելի քիչ պաշտպանված», - ասել է Քլեփերը՝ մանրամասներով, որ Սնոուդենի բացահայտումների հետևանքով ահաբեկիչները այժմ գիտեն, թե ինչպես է հավաքվում տեղեկատվությունը, և փոխում են իրենց հաղորդակցության միջոցները:

Քլեփերը Սնոուդենին կոչ է արել վերադարձնել իր մոտ մնացած գաղտնի փաստաղթերը և դրանք չհրապարակել:

Ռուսաստանը 2013 թվականի օգոստոսին ժամանակավոր ապաստան տրամադրեց Էդուարդ Սնոուդենին: Վերջինիս բացահայտումները միջազգային սկանդալների հանգեցրին, քանի որ պարզվեց, որ ամերիկյան հատուկ ծառայությունները գաղտնալսում են առնվազն 35 պետությունների ղեկավարների հեռախոսազրույցները, այդ թվում և՝ Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի հեռախոսը:

Ի դեպ, նույն օրը՝ հունվարի 29-ին Բունդեսթագում ելույթ ունենալով, Գերմանիայի կանցլերը ևս մեկ անգամ անդրադարձել է գաղտնալսումներին` նշելով, որ գործողությունները, որոնց դեպքում նպատակը արդարացնում է միջոցները, ի վերջո բացասաբար են ազդում վստահության վրա, իսկ վստահության կորուստը արդյունքում հանգեցնում է անվտանգության ընդհանուր մակարդակի անկման: Մերկելը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին հետագայում զերծ մնալ Գերմանիայի քաղաքացիներին գաղտնալսելուց: