«Ազատություն քաղբանտարկյալներին», «Հայաստանն առանց քաղբանտարկյալների», «Դեմ ենք Մաքսային միությանը ու նրա կողմնակիցներին», «Պահանջում ենք արդարություն»՝ այդպիսի վերտառությամբ պաստառներով ու դրոշներով այսօր Ազատության հրապարակից մեկնարկեց քայլերթն ի պաշտպանություն նոյեմբերի 5-ի իրադարձությունների հետևանքով կալանավորված Շանթ Հարությունյանի և նրա ընկերների ու ընդդեմ Մաքսային միության:
Շանթ Հարությունյանին զորակցելու էր եկել նաև արտերկրից օրերս վերադարձած «Ժառանգություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
«Միանում եմ Հայաստանի քաղաքացիների և հատկապես երիտասարդների ու Շանթի ընտանիքի պահանջին առ այն, որ Հայաստանում չպետք է լինի որևէ քաղաքական բանտարկյալ։ Ես համարում եմ, որ Շանթ Հարությունյանը առաջատար քաղաքացի է, որ ինքը որևէ առնչություն չունի ոչ հոգեբուժարանի, ոչ էլ քրեակատարողական հիմնարկի հետ։ Դրա մասին պետք է մտածեն նրանք, ովքեր որպես այս ապօրինի վարչակարգի ներկայացուցիչներ իրեն այդտեղ են ուղարկել։ Ես եկել եմ զորացելու՝ որպես Հայաստանի քաղաքացի և գալիս եմ դատապարտելու քաղաքական բանտարկյալների առկայությունը»,- ասաց Հովհաննիսյանը։
Բողոքի ակցիայի մասնակիցները Ազատության հրապարակից շարժվեցին նախ դեպի կառավարության գլխավոր մասնաշենք, որի դիմաց տեսնելով իր ծառայողական ավտոմեքենայով հեռացող արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանին, սկսեցին վանկարկել «ամոթ», ինչը վրդովվեցրեց նախարարին, և պաշտոնյան իջավ մեքենայից:
«Ո՞վ եք դուք, որ ինձ ամոթ եք ասում, ամոթը քեզ»,- ասաց նախարարը։
Ինչ վերաբերում է Շանթ Հարությունյանի նկատմամբ տեսակցությունների ու հեռախոսային խոսակցությունների արգելքին, ապա արդարադատության նախարարն ասաց, որ այդ հարցին ինքը չի կարող պատասխանել, քանի որ դա նախաքննական մարմնի գործն է.- «Շանթ Հարությունյանը ինձ համար կալանավոր է և ունի առողջական խնդիրներ՝ կապված իր հացադուլի հետ։ Եվ ինձ համար կապ չունի, թե ինչի համար է... ես իր առողջության պատասխանատուն եմ և ամեն ինչ անելու եմ, որ իր առողջությանը որևէ բան չսպառնա»։
Անդրադառնալով այն պնդումներին, որ Շանթ Հարությունյանը քաղաքական բանտարկյալ է, նախարարը հորդորեց դիմել նախաքննական մարմիններին.- «Այսինքն եթե որևէ մեկը այլ բան աներ և պատասխանատվության չենթարկվեր, ինքը ենթարկվեր, ես կասեի։ Ես ժխտում եմ, որ ինքը քաղաքական հայացքների համար է [կալանավորվել]»։
Կառավարության առջևից երթի մասնակիցները քայլեցին դեպի գլխավոր դատախազություն, որի առջև պահանջեցին դադարեցնել Շանթ Հարությունյանի ու նրա ընկերների, ինչպես նաև կալանավորված պահեստազորի փոխգնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը, նաև հանել տեսակցությունների և հեռախոսազանգերի արգելքը:
Դատախազության առջև քայլերթի մասնակիցներին էր միացել նաև Ազգային ինքնորոշում միավորման նախագահ Պարույր Հայրիկյանը, որն արտառոց որակեց ստեղծված իրավիճակը:
«Կարևոր չէ, թե Շանթը և իր ընկերները ինչի համար են կալանավորված։ Իհարկե, ինքը ինձ համար ակնհայտ քաղաքական կալանավոր է, բայց նույնիսկ եթե վերցնում ենք այդ բոլորից դուրս իրավիճակը, ազատազրկման դատապարտված մարդը հացադուլ է անում իր հարազատներին տեսնելու պահանջով։ Այսինքն սա քաղաքական դրդապատճառների հետ էլ կապ չունի, արտասովոր և արտառոց մի երևույթ է, որովհետև եթե դու մարդուն հարազատներին, անչափահաս զավակին տեսնելու իրավունքից զրկում ես, նշանակում է դու վերադարձել ես ամենամռայլ նախնադար»,- ասաց Հայրիկյանը։
Ակցիայի մասնակից, իրավապաշտպան, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի վանաձորյան գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը, «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում անդրադառնալով Շանթ Հարությունյանին մեղսունակ ճանաչելու փաստին, ասաց՝ դա շատ կարևոր նորություն է.- «Չփորձեցին գնալ այն ճանապարհով, որ իբր Շանթ Հարությունյանը չի գիտակցել իր գործողությունները, իսկ նման պարագայում դա նշանակում է, որ գործը անպայման կմտնի դատարան և կփլվի, ինչպես շատ այլ գործեր։ Չեն կարողանալու հիմնավորել»։
Բողոքի քայլերթին մասնակցող քաղաքացիական ակտիվիստ Զարուհի Հովհաննիսյանը դատապարտում է Շանթ Հարությունյանին ու նրա ընկերներին հարազատների հետ տեսակցելու և հեռախոսային խոսակցություններ ունենալու արգելքը, իսկ ինչ վերաբերում է Մաքսային միությանը, ապա ակտիվիստի խոսքով, Հայաստանի հանրությունը չի պատկերացնում թե ինչ ա կատարվում երկրի հետ:
«Դա էլ արդեն գալիս է նրանից, որ քաղաքական բոլոր կուսակցությունները իրենց ղեկավարներով հստակ դիրքորոշում չարտահայտեցին դրա շուրջ կամ ընդհակառակը՝ կողմ արտահայտվեցին Մաքսային միությանն անդամակցությանը»,- նշեց ակտիվիստը։
Ի դեպ, ակտիվիստները երթով անցան նաև Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այցի օրը Երևանում բացված հայ-ռուսական բարեկամությունը խորհրդանշող արձանի մոտով, հայտարարեցին, որ իրենք ոչ թե դեմ են ռուս ժողովրդի հետ բարեկամությանը, այլև կոնկրետ Մաքսային միությանն ու դրան անդամակցելու Հայաստանի նախագահի որոշմանը:
Այսօրվա քայլերթն անցավ առանց լուրջ միջադեպերի, միայն դեպի Ազգային անվտանգության ծառայության և ոստիկանության գլխավոր վարչական շենքերի ուղղությամբ շարժվելիս ակցիայի մասնակիցները մի պահ կարճ ժամանակով փակեցին Նալբանդյան-Թումանյան փողոցի մի հատվածը, սակայն ոստիկանությունը հրելով ակտիվիստներին բացեց փողոցը:
Ի դեպ, «Նախախորհրդարան» նախաձեռնության մի քանի անդամներ այսօր հայտարարեցին, որ ստեղծել են հիմնադրամ, որը նպատակ ունի նյութական աջակցություն ցուցաբերել իրենց պայքարի արդյունքում կալանավայրերում հայտնված քաղաքացիների ընտանիքներին:
Շանթ Հարությունյանին զորակցելու էր եկել նաև արտերկրից օրերս վերադարձած «Ժառանգություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
«Միանում եմ Հայաստանի քաղաքացիների և հատկապես երիտասարդների ու Շանթի ընտանիքի պահանջին առ այն, որ Հայաստանում չպետք է լինի որևէ քաղաքական բանտարկյալ։ Ես համարում եմ, որ Շանթ Հարությունյանը առաջատար քաղաքացի է, որ ինքը որևէ առնչություն չունի ոչ հոգեբուժարանի, ոչ էլ քրեակատարողական հիմնարկի հետ։ Դրա մասին պետք է մտածեն նրանք, ովքեր որպես այս ապօրինի վարչակարգի ներկայացուցիչներ իրեն այդտեղ են ուղարկել։ Ես եկել եմ զորացելու՝ որպես Հայաստանի քաղաքացի և գալիս եմ դատապարտելու քաղաքական բանտարկյալների առկայությունը»,- ասաց Հովհաննիսյանը։
Բողոքի ակցիայի մասնակիցները Ազատության հրապարակից շարժվեցին նախ դեպի կառավարության գլխավոր մասնաշենք, որի դիմաց տեսնելով իր ծառայողական ավտոմեքենայով հեռացող արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանին, սկսեցին վանկարկել «ամոթ», ինչը վրդովվեցրեց նախարարին, և պաշտոնյան իջավ մեքենայից:
«Ո՞վ եք դուք, որ ինձ ամոթ եք ասում, ամոթը քեզ»,- ասաց նախարարը։
Ինչ վերաբերում է Շանթ Հարությունյանի նկատմամբ տեսակցությունների ու հեռախոսային խոսակցությունների արգելքին, ապա արդարադատության նախարարն ասաց, որ այդ հարցին ինքը չի կարող պատասխանել, քանի որ դա նախաքննական մարմնի գործն է.- «Շանթ Հարությունյանը ինձ համար կալանավոր է և ունի առողջական խնդիրներ՝ կապված իր հացադուլի հետ։ Եվ ինձ համար կապ չունի, թե ինչի համար է... ես իր առողջության պատասխանատուն եմ և ամեն ինչ անելու եմ, որ իր առողջությանը որևէ բան չսպառնա»։
Անդրադառնալով այն պնդումներին, որ Շանթ Հարությունյանը քաղաքական բանտարկյալ է, նախարարը հորդորեց դիմել նախաքննական մարմիններին.- «Այսինքն եթե որևէ մեկը այլ բան աներ և պատասխանատվության չենթարկվեր, ինքը ենթարկվեր, ես կասեի։ Ես ժխտում եմ, որ ինքը քաղաքական հայացքների համար է [կալանավորվել]»։
Կառավարության առջևից երթի մասնակիցները քայլեցին դեպի գլխավոր դատախազություն, որի առջև պահանջեցին դադարեցնել Շանթ Հարությունյանի ու նրա ընկերների, ինչպես նաև կալանավորված պահեստազորի փոխգնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը, նաև հանել տեսակցությունների և հեռախոսազանգերի արգելքը:
Դատախազության առջև քայլերթի մասնակիցներին էր միացել նաև Ազգային ինքնորոշում միավորման նախագահ Պարույր Հայրիկյանը, որն արտառոց որակեց ստեղծված իրավիճակը:
«Կարևոր չէ, թե Շանթը և իր ընկերները ինչի համար են կալանավորված։ Իհարկե, ինքը ինձ համար ակնհայտ քաղաքական կալանավոր է, բայց նույնիսկ եթե վերցնում ենք այդ բոլորից դուրս իրավիճակը, ազատազրկման դատապարտված մարդը հացադուլ է անում իր հարազատներին տեսնելու պահանջով։ Այսինքն սա քաղաքական դրդապատճառների հետ էլ կապ չունի, արտասովոր և արտառոց մի երևույթ է, որովհետև եթե դու մարդուն հարազատներին, անչափահաս զավակին տեսնելու իրավունքից զրկում ես, նշանակում է դու վերադարձել ես ամենամռայլ նախնադար»,- ասաց Հայրիկյանը։
Ակցիայի մասնակից, իրավապաշտպան, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի վանաձորյան գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը, «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում անդրադառնալով Շանթ Հարությունյանին մեղսունակ ճանաչելու փաստին, ասաց՝ դա շատ կարևոր նորություն է.- «Չփորձեցին գնալ այն ճանապարհով, որ իբր Շանթ Հարությունյանը չի գիտակցել իր գործողությունները, իսկ նման պարագայում դա նշանակում է, որ գործը անպայման կմտնի դատարան և կփլվի, ինչպես շատ այլ գործեր։ Չեն կարողանալու հիմնավորել»։
Բողոքի քայլերթին մասնակցող քաղաքացիական ակտիվիստ Զարուհի Հովհաննիսյանը դատապարտում է Շանթ Հարությունյանին ու նրա ընկերներին հարազատների հետ տեսակցելու և հեռախոսային խոսակցություններ ունենալու արգելքը, իսկ ինչ վերաբերում է Մաքսային միությանը, ապա ակտիվիստի խոսքով, Հայաստանի հանրությունը չի պատկերացնում թե ինչ ա կատարվում երկրի հետ:
«Դա էլ արդեն գալիս է նրանից, որ քաղաքական բոլոր կուսակցությունները իրենց ղեկավարներով հստակ դիրքորոշում չարտահայտեցին դրա շուրջ կամ ընդհակառակը՝ կողմ արտահայտվեցին Մաքսային միությանն անդամակցությանը»,- նշեց ակտիվիստը։
Ի դեպ, ակտիվիստները երթով անցան նաև Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այցի օրը Երևանում բացված հայ-ռուսական բարեկամությունը խորհրդանշող արձանի մոտով, հայտարարեցին, որ իրենք ոչ թե դեմ են ռուս ժողովրդի հետ բարեկամությանը, այլև կոնկրետ Մաքսային միությանն ու դրան անդամակցելու Հայաստանի նախագահի որոշմանը:
Այսօրվա քայլերթն անցավ առանց լուրջ միջադեպերի, միայն դեպի Ազգային անվտանգության ծառայության և ոստիկանության գլխավոր վարչական շենքերի ուղղությամբ շարժվելիս ակցիայի մասնակիցները մի պահ կարճ ժամանակով փակեցին Նալբանդյան-Թումանյան փողոցի մի հատվածը, սակայն ոստիկանությունը հրելով ակտիվիստներին բացեց փողոցը:
Ի դեպ, «Նախախորհրդարան» նախաձեռնության մի քանի անդամներ այսօր հայտարարեցին, որ ստեղծել են հիմնադրամ, որը նպատակ ունի նյութական աջակցություն ցուցաբերել իրենց պայքարի արդյունքում կալանավայրերում հայտնված քաղաքացիների ընտանիքներին: