Լեռնային Ղարաբաղի Մարդու իրավունքների պաշտպան Յուրի Հայրապետյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում հայտարարեց, որ Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքները խախտվում են ոչ թե տեղական իշխանությունների, այլ միջազգային հանրության կողմից:
«Մարդու իրավունքների համընդհանուր երկրորդ հոդվածի համաձայն` ցանկացած մարդ ունի հավասար իրավունք եւ հավասարապես պետք է պաշտպանվի: Այդ պաշտպանության տակ մենք հասկանում ենք նաեւ միջազգային ատյանների պաշտպանությունը, որի ներքո, ցավոք, մենք չենք գտնվում: Սա գլխավոր խախտումն է իրավական տեսանկյունից», - ասաց Հայրապետյանը, ով մասնակցում էր Ստեփանակերտում ուրբաթ օրը անցկացված ԼՂ-ի պետական անկախության մասին հանրաքվեի եւ Սահմանադրության օրվան նվիրված գիտագործնական կոնֆերանսին:
ԼՂ-ի մարդու իրավունքների պաշտպանը նշեց նաեւ, որ երկրորդ ամենամեծ խախտումն այն է, որ առայսօր ԼՂ-ը որպես անկախ պետություն ճանաչված չէ:
«Սակայն ասածս չպետք է մեզ ինչ-որ բան ներշնչի, որ ահա, կան, ավելի կոպիտ խախտումներ մեր ժողովրդի իրավունքների, մենք կարող ենք հանգիստ լինել եւ այն: Ո'չ, մենք պետք է ավելի հետեւողական լինենք, քանի որ ինչքան պաշտպանված լինի մեր քաղաքացիների իրավունքները պետության ներսում, մենք այնքան միջազգային հանրության համար ճանաչելի եւ ընդունելի կդառնանք», - ասաց Հայրապետյանը:
Կոնֆերանսի ընթացքում ԼՂ-ի օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանությունների ներկայացուցիչները ելույթներ ունեցան անկախության հանրաքվեի, սահմանադրության ընդունման, հետսահմանդրական օրենսդրական դաշտի եւ այլ թեմաների վերաբերյալ:
2006 թվականի դեկտեմբերի 10-ին ԼՂ-ի ժողովրդի մեծամասնությունը կողմ քվեարկեց ԼՂ-ի Սահմանադրության ընդունմանը եւ այդ օրը Ղարաբաղում հռչակվեց որպես տոն օր: Չնայած այս հանգամանքին, հայտնի է նաեւ, որ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցություններում քննարկվում է Ղարաբաղի կարգավիճակի հանրաքվեի անցկացման տարբերակներ: Այս դիտարկմանն ի պատասխան` ԼՂ-ի խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Վահրամ Աթանեսյանը շեշտեց, որ դեռեւս 2008 թվականին Ղարաբաղի խորհրդարանական եւ արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերի հայտարարության մեջ հստակ նշվել էր, որ հակամարտության կարգավորման Մադրիդյան սկզբունքները, այդ թվում` ԼՂ-ի կարգավիճակի վերաբերյալ կրկնակի հանրաքվեի անցկացումը անընդունելի է:
«Այդպիսով կարելի է ասել, որ դա արտացոլում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության քաղաքական ուժերի ամփոփ տեսակետը, ինչը լիովին համապատասխանում է նաեւ գործադիր իշխանության վերաբերմունքին, որը դրսեւորվում է բանակցություններին ԼՂ-ի նախագահի մասնակցությամբ միջնորդների հետ հանդիպումներում հնչեցրած տեսակետներում, որոնք դառնում են նաեւ մամուլի սեփականությունը: Ինչ վերաբերում է կան արդյո՞ք դրան հակազդելու մեխանիզմներ, այո', կան, եւ այդ մեխանիզմներից առաջինը ԼՂՀ-ի արտաքին քաղաքականությունն է, որը վերջին շրջանում արմատական փոփոխություններ է կրել, եւ դա նկատելի է նաեւ միջնորդների եւ բոլորի համար: Բանակցային գործընթացը չպետք է կանխորոշի ԼՂՀ-ի հանրապետության միջազգային ճանաչվածությունը, այսինքն մեր պետությունը այսօր ակտիվ արտաքին քաղաքական գործունեություն է ծավալում` հասնելու ԼՂՀ-ի փաստացի անկախությանը` միջազգային ճանաչմանը», - ասաց Աթանեսյանը:
«Մարդու իրավունքների համընդհանուր երկրորդ հոդվածի համաձայն` ցանկացած մարդ ունի հավասար իրավունք եւ հավասարապես պետք է պաշտպանվի: Այդ պաշտպանության տակ մենք հասկանում ենք նաեւ միջազգային ատյանների պաշտպանությունը, որի ներքո, ցավոք, մենք չենք գտնվում: Սա գլխավոր խախտումն է իրավական տեսանկյունից», - ասաց Հայրապետյանը, ով մասնակցում էր Ստեփանակերտում ուրբաթ օրը անցկացված ԼՂ-ի պետական անկախության մասին հանրաքվեի եւ Սահմանադրության օրվան նվիրված գիտագործնական կոնֆերանսին:
ԼՂ-ի մարդու իրավունքների պաշտպանը նշեց նաեւ, որ երկրորդ ամենամեծ խախտումն այն է, որ առայսօր ԼՂ-ը որպես անկախ պետություն ճանաչված չէ:
«Սակայն ասածս չպետք է մեզ ինչ-որ բան ներշնչի, որ ահա, կան, ավելի կոպիտ խախտումներ մեր ժողովրդի իրավունքների, մենք կարող ենք հանգիստ լինել եւ այն: Ո'չ, մենք պետք է ավելի հետեւողական լինենք, քանի որ ինչքան պաշտպանված լինի մեր քաղաքացիների իրավունքները պետության ներսում, մենք այնքան միջազգային հանրության համար ճանաչելի եւ ընդունելի կդառնանք», - ասաց Հայրապետյանը:
Կոնֆերանսի ընթացքում ԼՂ-ի օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանությունների ներկայացուցիչները ելույթներ ունեցան անկախության հանրաքվեի, սահմանադրության ընդունման, հետսահմանդրական օրենսդրական դաշտի եւ այլ թեմաների վերաբերյալ:
2006 թվականի դեկտեմբերի 10-ին ԼՂ-ի ժողովրդի մեծամասնությունը կողմ քվեարկեց ԼՂ-ի Սահմանադրության ընդունմանը եւ այդ օրը Ղարաբաղում հռչակվեց որպես տոն օր: Չնայած այս հանգամանքին, հայտնի է նաեւ, որ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցություններում քննարկվում է Ղարաբաղի կարգավիճակի հանրաքվեի անցկացման տարբերակներ: Այս դիտարկմանն ի պատասխան` ԼՂ-ի խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Վահրամ Աթանեսյանը շեշտեց, որ դեռեւս 2008 թվականին Ղարաբաղի խորհրդարանական եւ արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերի հայտարարության մեջ հստակ նշվել էր, որ հակամարտության կարգավորման Մադրիդյան սկզբունքները, այդ թվում` ԼՂ-ի կարգավիճակի վերաբերյալ կրկնակի հանրաքվեի անցկացումը անընդունելի է:
«Այդպիսով կարելի է ասել, որ դա արտացոլում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության քաղաքական ուժերի ամփոփ տեսակետը, ինչը լիովին համապատասխանում է նաեւ գործադիր իշխանության վերաբերմունքին, որը դրսեւորվում է բանակցություններին ԼՂ-ի նախագահի մասնակցությամբ միջնորդների հետ հանդիպումներում հնչեցրած տեսակետներում, որոնք դառնում են նաեւ մամուլի սեփականությունը: Ինչ վերաբերում է կան արդյո՞ք դրան հակազդելու մեխանիզմներ, այո', կան, եւ այդ մեխանիզմներից առաջինը ԼՂՀ-ի արտաքին քաղաքականությունն է, որը վերջին շրջանում արմատական փոփոխություններ է կրել, եւ դա նկատելի է նաեւ միջնորդների եւ բոլորի համար: Բանակցային գործընթացը չպետք է կանխորոշի ԼՂՀ-ի հանրապետության միջազգային ճանաչվածությունը, այսինքն մեր պետությունը այսօր ակտիվ արտաքին քաղաքական գործունեություն է ծավալում` հասնելու ԼՂՀ-ի փաստացի անկախությանը` միջազգային ճանաչմանը», - ասաց Աթանեսյանը: