Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին փոխարինելու եկած՝ սոցիալական պարտադիր վճարի համակարգն ամենևին էլ կուտակայինի դեմ ժամանակին ընդվզած երիտասարդների սրտով չէ:
Պարտադիր վճարի համակարգին ընդդիմացող մի շարք քաղաքացիներ պատրաստվում են առաջիկայում նամակ հանձնել վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանին՝ պահանջելով փոփոխել օրենքը՝ վերացնելով «պարտադիր» բաղադրիչն ու այն «համապատասխանեցնել Սահմանադրությանը»: Նամակի համահեղինակներից Սերժ Ղահրամանյանը հայտնեց, որ հիմա ստորագրութուններ են հավաքում, առաջիկայում այն կհանձնեն վարչապետին:
«Մեր նամակով մենք ուզում ենք ասել, որ Սահմանադրական դատարանի ընդունած որոշումն իրագործվի, այն չիրագորչծվեց: ՍԴ որոշումները երկու դեպքում էլ լիարժեք չիրականացվեց: Ստացվում է, որ Սահմանադրությունը Ազգային Ժողովում օրենքների փոփոխման վրա ազդեցություն չի գործում ․․․և ամենակորևորը՝ խախտվում է սեփականությունն իր հայեցողությամբ օգտագործելու, տիրապետելու՝ անձի իրավունքը»,- ասաց Ղահրամանյանը:
2014 թվականին «Դեմ եմ» քաղաքացիական նածաձեռնությունը պայքարում էր պարտադիր կուտակային համակարգի դեմ: Տևական պայքարից հետո օրենքում փոփոխություններ կատարվեցին, սակայն, «պարտադիր» բաղադրիչն այդպես էլ չվերացվեց: Սոցիալական պարտադիր վճարն այսօր գործում է՝ տարածվելով աշխատաշուկա նոր մուտք գործողների և պետական սեկտորի աշխատողների վրա: Ընդամենը մեկ տարուց՝ 2017 -ի հուլիսի 1-ից, այն կտարածվի արդեն 1974 թվականի հունվարի 1-ից հետո ծնված բոլոր աշխատող քաղաքացիների (այդ թվում՝ մասնավոր սեկտորում ընդգրկված) վրա:
Այժմ թափ առնող նոր նախաձեռնության հեղինակները «Դեմ եմ» շարժման փարձառու ակտիվիտներն են, նրանք վստահ են՝ ժամանակը ճիշտ օգտագործելու համար պետք է պայքարը վերսկսել հենց այսօրվանից: Մշակվող նամակում նրանք նշում են՝ «Օրենքը ոչ միայն խտրական է, նաև ծանրացնում է քաղաքացիների սոցիալական դրությունը»: Նամակի հեղինակները վարաչպետին խնդրում են՝ զերծ մնալ նախորդ վարչապետի սխալները կրկնելուց, չվերահասցեավորել գրությունը (օրինակ՝ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն) և հետամուտ լինել հարցի լուծմանը:
ժամանակին «Դեմ եմ» շարժման առաջին շարքերում կանգնած, ներկայումս «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության անդամ Մանե Թանդիլյանը վստահ է՝ նոր պայքարը ևս թափ կհավաքի: Ըստ նրա, այսօր նոր իրավիճակ է, կառավարության կազմն է փոխվել, դրանում հայտնվել է նաև պարտադիր կուտակային համակարգին ընդդիմացող Արծվիկ Մինասյանը:
Էկոնոմիկայի նորանշանակ նախարար Արծվիկ Մինասյանը, սակայն, հրաժարվեց «Ազատությանն» այս խնդրով որևէ մեկնաբանություն ներկայացնելուց, միայն ասաց՝ իր դիրքորոշումը չի փոխվել:
Նախկինում նա մի քանի անգամ հայտարարել է, որ օրենքն այս տեսքով սոցիալ-տնտեսական զարգացում չի ապահովի: Մի շարք այլ տնտեսագետներ էլ տևական ժամանակ բարձրաձայնում էին, որ սոցիալական վստահության չարժանացած այդ համակարգը դատապարտված է ձախողման: Ավելին՝ անցած տարի պարզ դարձավ, որ Հայաստանի կենսաթոշակային ֆոնդերը կառավարող երկու ընկերություններ միլիոնավոր դրամների կորուստներ են կրել: Համակարգում արդեն ընդգրկված որոշ մարդիկ այսօր արդեն պնդում են․ աշխատավարձի՝ 5 տոկոսով նվազումը լրջորեն հարվածել է իրենց ընտանեկան բյուջեին:
Ուսուցչուհի Օվսաննա Հարությունյանն այն քչերից է, ով հետևում է իր կուտակային հաշիվներին: Ասում է՝ բացարձակապես չի հասկանում, թե ինչ տրամաբանությամբ են հաշիվների վրա գումարներն ավելանում կամ պակասում: Սակայն, առանձնապես մտահոգված չէ, քանի որ արդեն իսկ փոխանցած գումարներին «հրաժեշտ է տվել»: «Բանկում մեզ պատասխան չեն տալիս, ասում են՝ մենք տեղյակ չենք, սրա հետ կապված ոչինչ հայտնել չենք կարող: Նախորդ տարիներին, երբ աշխատավարձս ցածր էր, այդ 3 հազար դրամն էական դեր չէր խաղում, բայց հիմա 15-18 հազարը, բնականաբար, ուսուցչի 60-70 հազարի համեմատ, հսկայական գումար է: Ի վերջո, կարծում եմ՝ պիտի փոշիանա»,- ասում է Օվսաննան:
«Դեմ եմ»-ի անդամ, հաշվապահ Մանե Թանդիլյանն ասում է՝ հենց սկզբից էլ պարզ էր, որ ամեն ինչ այս սցենարով է ընթանալու, քանի որ մի երկրում, որտեղ չկա պետության նկատմամբ վստահություն, պարտադիր բաղադրիչն աշխատել չի կարող: «Մարդիկ ուղղակի հրաժարվել են այդ գումարներից, և սա շատ ձեռնտու է նրանց, ովքեր գումարները հավաքագրում են: Հենց դա է խնդիրը, որ մենք «պարտադիրը» համարում ենք անթույլատրելի: Բայց եթե կամավոր լինի, մարդիկ իրենց կամքով կմիանան, կհետևեն, կհետաքրքրվեն և կիմանան, թե ինչ է կատարվում իրենց գումարների հետ»,- ասում է Մանե Թանդիլյանը: