Մատչելիության հղումներ

Արամ առաջին. «Այժմ հիմնական շեշտը փոխհատուցման վրա դնելու ճիշտ պահն է»


Արամ Առաջին. «Այժմ հիմնական շեշտը փոխհատուցման վրա դնելու ճիշտ պահն է»
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:25 0:00

Ըստ Կիլիկիո կաթողիկոսի՝ Թուրքիայում հայերի ողջ ունեցվածքը հետ ստանալու ճանապարհին դեռ միայն առաջին իրավական քայլն է արվել:

100 տարի առաջ` Հայոց ցեղասպանության ընթացքում հայերից բռնագրավված Սիսի կաթողիկոսության նստավայրը վերադարձնելու` Թուրքիային ներկայացված դատական հայցը առաջին իրավական քայլն է հայերին այդ երկրում պատկանող ողջ ունեցվածքը հետ ստանալու ճանապարհին: Ամերիկյան The New York Times-ին տված հարցազրույցում նման հայտարարությամբ է հանդես եկել Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ առաջինը:

«Դա մեր եկեղեցու նստավայրն էր: Իրավական առաջին քայլին պետք է հետևի բոլոր եկեղեցիները, վանքերը, եկեղեցուն առնչվող մյուս ունեցվածքը վերադարձնելու պահանջը: Դրան էլ, իր հերթին, կհաջորդի նաև անձնական գույքը վերադարձնելու պահանջը: Մենք պետք է քայլ առ քայլ առաջ շարժվենք», - պնդում է Արամ առաջին կաթողիկոսը:

Նրա խոսքով՝ եթե Թուրքիայի Սահմանադրական դատարանը, այնուհանդերձ, մերժի Կիլիկիո կաթողիկոսության պահանջը, ապա դա «է՛լ ավելի կխորացնի այն անջրպետը, որ առկա է Թուրքիայի և 10-միլիոնանոց հայկական Սփյուռքի միջև»:

Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսին The New York Times-ի թղթակից Ռիք Գլադսթոնը հանդիպել է հովվապետի` ԱՄՆ-ի հյուսիսարևելյան նահանգներ կատարած այցի ընթացքում:

Հարցազրույցում Արամ առաջինը չի շրջանցում նաև Ցեղասպանության խնդրում ամերիկյան քաղաքականության` մասնավորաբար Սպիտակ տան դիրքորոշման թեման: «Ես համոզված եմ, որ հոգու խորքում նախագահ Օբաման վստահ է` տեղի ունեցածը Ցեղասպանություն էր», - նշում է Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսը:

The New York Times-ին տված հարցազրույցում Արամ առաջինը բավական մանրամասնորեն ներկայացնում է Սիսի կաթողիկոսության պատմությունը` նշելով, որ Թուրքիայի Սահմանադրական դատարան դիմելու որոշմանը հանգել է մոտ երեք տասնյակ իրավաբանների հետ անցկացված խորհրդակցություններից հետո: «Այժմ, [ցեղասպանությունից] 100 տարի անց հիմնական շեշտը փոխհատուցման վրա դնելու ճիշտ պահն է», - ամերիկացի լրագրողին ասել է նա:

«Պատկանելության հարցը շատ հստակ է: Այդ ողջ ունեցվածքը հայկական է: Որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ առնել այդ գույքի ո'չ ծագումը, ո'չ պատկանելությունը և ո'չ էլ պատմությունը», - նշում է հովվապետը:

Այս հրապարակումը պատրաստելու ընթացքում The New York Times-ի թղթակիցը զրուցել է նաև Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության շահերը ներկայացնող առաջատար իրավաբաններից մեկի` Կանադայում գտնվող ՄըքԳիլի համալսարանի պրոֆեսոր, ցեղասպանագետ Փայամ Ախավանի հետ:

«Սա շատ պրագմատիկ հայց է: Մենք դատարան ենք դիմել ունեցվածքի վերադարձի պահանջով: Դրանով մենք չենք պահանջում, որպեսզի ճանաչեն Հայոց ցեղասպանությունը», - նշել է Ախավանը` հավելելով, որ եթե թուրքական դատարանը մերժի հայցը, ապա դրա քննությունը կտեղափոխվի Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան:

Ամերիկյան հեղինակավոր պարբերականի թղթակիցը նաև նկատում է, որ թուրքական կողմը հեշտորեն հանձնվել չի պատրաստվում: Գլադսթոնը հիշեցնում է, որ Սիսի կաթողիկոսության տարածքը այժմ գտնվում Ադանայի նահանգի Քոզան գավառում: «Քոզանի գավառապետ Մուսա Օզթյուրքը, համաձայն թուրքական մամուլի հրապարակումների, արդեն իսկ հայտարարել է՝ «մեր հողերից մի թիզ անգամ որևէ մեկին չենք տալու», - հիշեցնում է The New York Times-ի թղթակիցը, հարց ուղղելով նաև Արամ առաջին կաթողիկոսին` որքանո՞վ է Կիլիկիո կաթողիկոսության նման նախահարձակ կեցվածքը համապատասխանում քրիստոնեական հիմնարար արժեքներից մեկին` ներողամտությանը:

«Ներում են, երբ առկա է ապաշխարանք, խոստովանություն, երբ դիմացինն ընդունել է իր կատարած մեղքը», - նկատում է Արամ առաջինը՝ հավելելով․ - «Իհարկե, հաշտեցումը մարդկային արժեքների և հավատքի մի մասն է կազմում, բայց առաջին հերթին հենց Թուրքիան պետք է առերեսվի սեփական անցյալին»:

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG