«Եթե Հանրապետական կուսակցությունը ստանա մանդատների կեսից ավելին, ապա Հայաստանի խորհրդարանը կնմանվի ռուսական Պետդումային կամ Վրաստանի խորհրդարանին», - համոզված է Վաշինգտոնում գործող Միջազգային եւ ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի փորձագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Ազատություն» ռադիոկայանի համար պատրաստած իր մեկնաբանության մեջ փորձագետը, սակայն, հատուկ հիշեցնում է, որ ի տարբերություն հարեւան երկրների` Հայաստանի Ազգային ժողովը բավական լուրջ դերակատարություն ունի կառավարության ձեւավորման հարցում:
«Իրավիճակին սրություն է հաղորդում այն փաստը, որ ի տարբերություն հարեւան Վրաստանի կամ Ադրբեջանի` Հայաստանում քաղաքական եւ կուսակցական ներկապնակը շատ ավելի բազմազան է: Այստեղ միանգամից երեք իշխող կուսակցություն կա, որոնցից յուրաքանչյուրը աշխատում է իր օգտին, այլ ոչ թե հանուն ընդհանուր գործի», - նշում է Մարկեդոնովը` շարունակելով. - «Իշխող կոալիցիայի ամենագլխավոր կուսակցությունը` Հանրապետականը, ձգտում է ստանալ մանդատների կեսը, ինչն ինքնաբերաբար կնշանակի, որ կոալիցիոն բոլոր սխեմաներն այլեւս ավելորդ են: Այդ դեպքում ՀՀԿ-ն կնմանվի «Եդինայա Ռոսիա»-ին կամ, ասենք, Վրաստանի իշխող «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցությանը»:
Մարկեդոնովի խոսքով` այսօր հայաստանյան քաղաքական դաշտում մի իրավիճակ է ստեղծվել, երբ իշխող թիվ մեկ ուժի գլխավոր հակառակորդն ընտրություններում ոչ թե ընդդիմությունից է, այլ` կոալիցիայի ներսից:
«Հանրապետականի կոալիցիոն գործընկերները, նախեւառաջ` «Բարգավաճ Հայաստան»-ը, չեն ցանկանում համակերպվել իրենց ձեւական դերակատարության հետ: Առավել եւս, որ երկրորդ իշխանական կուսակցությունը սերտ կապեր ունի Հայաստանի նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հետ», - պնդում է Մարկեդոնովը, ընդգծելով, որ կոալիցիայի երրորդ անդամը` «Օրինաց երկիր»-ը, ակնհայտորեն չի դիմանում ԲՀԿ-ի եւ ՀՀԿ-ի հետ մրցակցությանը:
Ընդդիմադիր դաշտում եւս, ըստ վաշինգտոնցի վերլուծաբանի, բավական հետաքրքիր զարգացումներ կան:
«Հայ ազգային կոնգրեսը, Դաշնակցությունն ու «Ժառանգություն»-ը որոշեցին առանձին շարասյուններով շարժվել դեպի խորհրդարան` պայքարելով ոչ միայն իշխանությունների, այլեւ իրար դեմ», - նկատում է Մարկեդոնովը:
«Համամասնական ընտրակարգով Հայ ազգային կոնգրեսը քվեներ ստանալու լավ շանսեր ունի` նախեւառաջ խարիզմատիկ առաջնորդի` Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի շնորհիվ: Դաշնակցականների օգտին կարող է աշխատել կուսակցության պատմական բրենդը: Դրա հետ մեկտեղ, ընդդիմադիրները մեծամասնական ընտրատարածքներում հաջողության հասնելու բավական ցածր շանսեր ունեն», - համոզված է վերլուծաբանը։
Մարկեդոնովը նաեւ փորձում է վերլուծել, թե ինչ ազդեցություն կունենան հայաստանյան ընտրությունները պաշտոնական Երեւանի վարած արտաքին քաղաքականության վրա: Նրա համոզմամբ, այսօրվանից արդեն կարելի է արձանագրել` հարեւանների հետ հարաբերությունների բարելավմանն ուղղված ցանկացած նախաձեռնություն սառեցվում է առնվազն մեկ տարով։
«2012-ի մայիսից հետո նախագահ Սարգսյանը կսկսի իր մոտեցումները համաձայնեցնել նոր պատգամավորական կորպուսի, ինչպես նաեւ նոր, կամ ինչը բացառված չէ` հին կազմն ունեցող նոր կոալիցիայի հետ: Այդ համաձայնեցումներին ու հստակեցումներին զուգահեռ` Հայաստանը հազիվ թե անդրադառնա Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորմանը կամ Թուրքիայի հանրապետության հետ հարաբերությունների բարելավման գործընթացին», - նշում է Մարկեդոնովը` մանրամասնելով. - «Եվ իրոք` ո՞վ կցանկանա, որ իրեն մեղադրեն հայրենասիրության պակասի մեջ: Այս հարցում հայկական քաղաքական ուժերի շրջանում հստակ կոնսենսուս կա` բոլորն էլ հանրությանը ներկայանում են որպես լավագույն հայրենասերներ ու հայրենիքի ջերմեռանդ պաշտպաններ»:
«Այդ իսկ պատճառով, առաջիկա առնվազն մեկ տարում կարիք չկա որեւէ լուրջ առաջընթաց ակնկալել: Ո՞ւմ է պետք իշխանության համար պայքարել ` ազգային շահերի դավաճանի խարանը կրելով», - ընդգծում է վերլուծաբանը:
«Ազատություն» ռադիոկայանի համար պատրաստած իր մեկնաբանության մեջ փորձագետը, սակայն, հատուկ հիշեցնում է, որ ի տարբերություն հարեւան երկրների` Հայաստանի Ազգային ժողովը բավական լուրջ դերակատարություն ունի կառավարության ձեւավորման հարցում:
«Իրավիճակին սրություն է հաղորդում այն փաստը, որ ի տարբերություն հարեւան Վրաստանի կամ Ադրբեջանի` Հայաստանում քաղաքական եւ կուսակցական ներկապնակը շատ ավելի բազմազան է: Այստեղ միանգամից երեք իշխող կուսակցություն կա, որոնցից յուրաքանչյուրը աշխատում է իր օգտին, այլ ոչ թե հանուն ընդհանուր գործի», - նշում է Մարկեդոնովը` շարունակելով. - «Իշխող կոալիցիայի ամենագլխավոր կուսակցությունը` Հանրապետականը, ձգտում է ստանալ մանդատների կեսը, ինչն ինքնաբերաբար կնշանակի, որ կոալիցիոն բոլոր սխեմաներն այլեւս ավելորդ են: Այդ դեպքում ՀՀԿ-ն կնմանվի «Եդինայա Ռոսիա»-ին կամ, ասենք, Վրաստանի իշխող «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցությանը»:
Մարկեդոնովի խոսքով` այսօր հայաստանյան քաղաքական դաշտում մի իրավիճակ է ստեղծվել, երբ իշխող թիվ մեկ ուժի գլխավոր հակառակորդն ընտրություններում ոչ թե ընդդիմությունից է, այլ` կոալիցիայի ներսից:
«Հանրապետականի կոալիցիոն գործընկերները, նախեւառաջ` «Բարգավաճ Հայաստան»-ը, չեն ցանկանում համակերպվել իրենց ձեւական դերակատարության հետ: Առավել եւս, որ երկրորդ իշխանական կուսակցությունը սերտ կապեր ունի Հայաստանի նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հետ», - պնդում է Մարկեդոնովը, ընդգծելով, որ կոալիցիայի երրորդ անդամը` «Օրինաց երկիր»-ը, ակնհայտորեն չի դիմանում ԲՀԿ-ի եւ ՀՀԿ-ի հետ մրցակցությանը:
Ընդդիմադիր դաշտում եւս, ըստ վաշինգտոնցի վերլուծաբանի, բավական հետաքրքիր զարգացումներ կան:
«Հայ ազգային կոնգրեսը, Դաշնակցությունն ու «Ժառանգություն»-ը որոշեցին առանձին շարասյուններով շարժվել դեպի խորհրդարան` պայքարելով ոչ միայն իշխանությունների, այլեւ իրար դեմ», - նկատում է Մարկեդոնովը:
«Համամասնական ընտրակարգով Հայ ազգային կոնգրեսը քվեներ ստանալու լավ շանսեր ունի` նախեւառաջ խարիզմատիկ առաջնորդի` Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի շնորհիվ: Դաշնակցականների օգտին կարող է աշխատել կուսակցության պատմական բրենդը: Դրա հետ մեկտեղ, ընդդիմադիրները մեծամասնական ընտրատարածքներում հաջողության հասնելու բավական ցածր շանսեր ունեն», - համոզված է վերլուծաբանը։
Մարկեդոնովը նաեւ փորձում է վերլուծել, թե ինչ ազդեցություն կունենան հայաստանյան ընտրությունները պաշտոնական Երեւանի վարած արտաքին քաղաքականության վրա: Նրա համոզմամբ, այսօրվանից արդեն կարելի է արձանագրել` հարեւանների հետ հարաբերությունների բարելավմանն ուղղված ցանկացած նախաձեռնություն սառեցվում է առնվազն մեկ տարով։
«2012-ի մայիսից հետո նախագահ Սարգսյանը կսկսի իր մոտեցումները համաձայնեցնել նոր պատգամավորական կորպուսի, ինչպես նաեւ նոր, կամ ինչը բացառված չէ` հին կազմն ունեցող նոր կոալիցիայի հետ: Այդ համաձայնեցումներին ու հստակեցումներին զուգահեռ` Հայաստանը հազիվ թե անդրադառնա Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորմանը կամ Թուրքիայի հանրապետության հետ հարաբերությունների բարելավման գործընթացին», - նշում է Մարկեդոնովը` մանրամասնելով. - «Եվ իրոք` ո՞վ կցանկանա, որ իրեն մեղադրեն հայրենասիրության պակասի մեջ: Այս հարցում հայկական քաղաքական ուժերի շրջանում հստակ կոնսենսուս կա` բոլորն էլ հանրությանը ներկայանում են որպես լավագույն հայրենասերներ ու հայրենիքի ջերմեռանդ պաշտպաններ»:
«Այդ իսկ պատճառով, առաջիկա առնվազն մեկ տարում կարիք չկա որեւէ լուրջ առաջընթաց ակնկալել: Ո՞ւմ է պետք իշխանության համար պայքարել ` ազգային շահերի դավաճանի խարանը կրելով», - ընդգծում է վերլուծաբանը: