Ալիրզա Ռզաեւը պատմում է. - «Երբ ես հանդիպեցի սեփականության հարցերով հանձնաժողովի պաշտոնյայի հետ` քննարկելու համար փոխհատուցման տարբերակները, նա ինձ հարցրեց` «քանի՞ քառակուսի մետր է ձեր բնակարանը»: Երբ ես ասացի, նա սկսեց ծիծաղել` «իմ լողասենյակը ավելի մեծ է, քան ձեր ամբողջ բնակարանը»: Իսկ երբ ես ասացի, թե համաձայն չեմ փոխհատուցման առաջարկին, նա ասաց` «վերցրու փողն ու դուրս արի բնակարանից, եթե չանես, կտեսնես` ես քեզ ուժով դուրս կշպրտեմ 15 օրվա ընթացքում»:
Ադրբեջանի խորհրդարանի նախկին պատգամավոր Հաջիբա Ազիմովը, ում տունը քանդել են 2010 թվականի դեկտեմբերին, պատմում է. - «Երկար ժամանակ նրանք գալիս ու ասում էին, որ դուրս գանք մեր տներից: Մեզ շատ էին ճնշում: Մեր շենքի շուրջ բոլոր տները արդեն քանդել էին, մերը վերջինն էր: Մի երեկո բուլդոզերը մոտեցավ ու սկսեց քանդել շենքը: Ոստիկանները դուրս հանեցին մեզ բնակարաններից, նրանք մեր իրերը փողոց էին շպրտում: Մենք կանգնած նայում էինք, թե ինչպես քանդեցին մեր շենքը»:
Հունիսի 13-ին իրավապաշտպան ակտիվիստները հավաքվել էին քանդման ենթակա մի շենքում: Շենքի պատին նրանք գրել էին. - «Սա մասնավոր սեփականություն է: Այս շենքը քանդելը խախտում է Սահմանադրությունը եւ ոտնահարում Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան»:
Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է անհապաղ դադարեցնեն մարդկանց անօրինական տեղահանումները, հարկադիր տարհանումները ու նրանց բնակարանները քանդելը, որ արվում է բարեկարգման անվան տակ: Իսկ նրանց, ում արդեն ուժով դուրս են հանել տներից, կառավարությունը պետք է փոխհատուցում տա»:
Հունիսի 10-ին Human Rights Watch-ը նամակ է հղել Ադրբեջանի նախագահին եւ Բաքվի գործադիր իշխանություններին:
Իրավապաշտպան կազմակերպությունը Իլհամ Ալիեւին կոչ է արել միջամտել` դադարեցնելու համար Բաքվի քաղաքապետարանի գործողությունները, որոնց արդյունքում քաղաքի կենտրոնում քանդվում են հարյուրավոր սեփական տներ ու բիզնեսի օբյեկտներ:
«Վերակառուցման երկու տարվա գործընթացի գինը` հարյուրավոր, հնարավոր է` հազարավոր սեփականատերերի եւ բնակիչների սեփականության իրավունքի խախտումն է», - հայտարարել է Human Rights Watch-ը:
Կազմակերպության Եվրոպական եւ Կենտրոնական Ասիայի փորձագետ Ջեյն Բյուքենենը ասել է. - «Այսպես կոչված բարեկարգման ծրագրով Ադրբեջանի կառավարությունը Բաքվում միայն տներ չի քանդում, այլ քանդում է մարդկանց կյանքը»:
Իշխանությունները Բաքվի կենտրոնի վերակառուցման ծրագիրը սկսել են 2009 թվականից:
Բաքվի իշխանությունները իրացվող տարածքում անշարժ գույքի առք ու վաճառքն արտոնել են միայն մեկ մարդու` Ռուֆան Կիզիմովին: Որպեսզի նրա մասնավոր ընկերությունը քանդման ենթակա բնակարանները գնելու փող ունենա, նրան գումար է հատկացրել Ադրբեջանի նավթային պետական ընկերությունը:
Շատ դեպքերում փոխհատուցումը զգալիորեն ցածր է շուկայական արժեքից: Կիզիմովը, հաշվի չառնելով շենքի դիրքը, բնակարանների պայմանները, մի ընդհանուր գին է սահմանել` քառակուսի մետրի դիմաց 1900 դոլարին համարժեք մանաթ, բայց Բաքվի կենտրոնում մեկ քառակուսի մետրի գինը 4-5 հազար դոլար է, երբեմն նույնիսկ ավելի բարձր:
Ջեյն Բյուքենենը նշում է, որ շատ դեպքերում փոխհատուցումը չի համապատասխանում սեփականատերերի կորցրած ունեցվածքի արժեքին, նա «անմարդկային» է բնորոշել Բաքվի կենտրոնի բնակիչների նկատմամբ իշխանությունների ցուցաբերած վերաբերմունքը:
Human Rights Watch-ը մի շարք մարդկանց պատմություններ է ներկայացնում:
Սեւինչ Զեյնալովան պատմում է, որ 20 տարի ապրել է ամուսնու ծնողներից մնացած տանը: Սա մեծ տուն էր` պատշգամբով, ավտոտնակով, Բաքվի հենց կենտրոնում, նախագահի նստավայրին շատ մոտ: Այստեղ են ծնվել նրա երեք երեխաները: Վերջին ամիսներին նրանց համոզել են դուրս գալ տնից` փոխարենը առաջարկելով մի փոքր բնակարան Բաքվի ծայրամասում, բայց իրենք չեն համաձայնել:
«Ուրբաթ օրը` հունիսի 10-ին ես ճաշ էի պատրաստում երեխաների համար, ամուսինս աշխատանքի էր, ու հանկարծ 15 ոստիկան ու մի քանի բանվոր եկան ու սկսեցին ջարդել մեր տան դուռը: Ես լացելով զանգահարեցի ամուսնուս: Երբ նա հասավ, նրանք չթողեցին, որ նա տուն մտնի` իր սեփական տունը: Նրանք քաշքշեցին ամուսնուս, պատռեցին պիջակը: Ես չեմ ցանկանում, որ այս ամենը շարունակվեր, եւ հավաքեցի երեխաներին ու դուրս եկանք: Նրանք քանդեցին տունը: Հիմա մենք տեղավորվել ենք մայրիկիս երկու սենյականոց բնակարանում, ես չգիտեմ` որտեղ մենք պետք է ապրենք: Նրանք ինձ ասում էին` համաձայնեք փոխհատուցման մեր առաջարկին, այլապես փողոցում կհայտնվեք: Ես չէի հավատում, որ նրանք ստիպողաբար կհանեն իմ սեփական տնից, բայց նրանք արեցին դա», - Human Rights Watch-ին պատմել է Զեյնալովան, ում տունը իշխանությունները քանդել են Բաքվի կենտրոնում:
Ադրբեջանի խորհրդարանի նախկին պատգամավոր Հաջիբա Ազիմովը, ում տունը քանդել են 2010 թվականի դեկտեմբերին, պատմում է. - «Երկար ժամանակ նրանք գալիս ու ասում էին, որ դուրս գանք մեր տներից: Մեզ շատ էին ճնշում: Մեր շենքի շուրջ բոլոր տները արդեն քանդել էին, մերը վերջինն էր: Մի երեկո բուլդոզերը մոտեցավ ու սկսեց քանդել շենքը: Ոստիկանները դուրս հանեցին մեզ բնակարաններից, նրանք մեր իրերը փողոց էին շպրտում: Մենք կանգնած նայում էինք, թե ինչպես քանդեցին մեր շենքը»:
Հունիսի 13-ին իրավապաշտպան ակտիվիստները հավաքվել էին քանդման ենթակա մի շենքում: Շենքի պատին նրանք գրել էին. - «Սա մասնավոր սեփականություն է: Այս շենքը քանդելը խախտում է Սահմանադրությունը եւ ոտնահարում Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան»:
Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է անհապաղ դադարեցնեն մարդկանց անօրինական տեղահանումները, հարկադիր տարհանումները ու նրանց բնակարանները քանդելը, որ արվում է բարեկարգման անվան տակ: Իսկ նրանց, ում արդեն ուժով դուրս են հանել տներից, կառավարությունը պետք է փոխհատուցում տա»:
Հունիսի 10-ին Human Rights Watch-ը նամակ է հղել Ադրբեջանի նախագահին եւ Բաքվի գործադիր իշխանություններին:
Իրավապաշտպան կազմակերպությունը Իլհամ Ալիեւին կոչ է արել միջամտել` դադարեցնելու համար Բաքվի քաղաքապետարանի գործողությունները, որոնց արդյունքում քաղաքի կենտրոնում քանդվում են հարյուրավոր սեփական տներ ու բիզնեսի օբյեկտներ:
«Վերակառուցման երկու տարվա գործընթացի գինը` հարյուրավոր, հնարավոր է` հազարավոր սեփականատերերի եւ բնակիչների սեփականության իրավունքի խախտումն է», - հայտարարել է Human Rights Watch-ը:
Կազմակերպության Եվրոպական եւ Կենտրոնական Ասիայի փորձագետ Ջեյն Բյուքենենը ասել է. - «Այսպես կոչված բարեկարգման ծրագրով Ադրբեջանի կառավարությունը Բաքվում միայն տներ չի քանդում, այլ քանդում է մարդկանց կյանքը»:
Իշխանությունները Բաքվի կենտրոնի վերակառուցման ծրագիրը սկսել են 2009 թվականից:
Բաքվի իշխանությունները իրացվող տարածքում անշարժ գույքի առք ու վաճառքն արտոնել են միայն մեկ մարդու` Ռուֆան Կիզիմովին: Որպեսզի նրա մասնավոր ընկերությունը քանդման ենթակա բնակարանները գնելու փող ունենա, նրան գումար է հատկացրել Ադրբեջանի նավթային պետական ընկերությունը:
Շատ դեպքերում փոխհատուցումը զգալիորեն ցածր է շուկայական արժեքից: Կիզիմովը, հաշվի չառնելով շենքի դիրքը, բնակարանների պայմանները, մի ընդհանուր գին է սահմանել` քառակուսի մետրի դիմաց 1900 դոլարին համարժեք մանաթ, բայց Բաքվի կենտրոնում մեկ քառակուսի մետրի գինը 4-5 հազար դոլար է, երբեմն նույնիսկ ավելի բարձր:
Ջեյն Բյուքենենը նշում է, որ շատ դեպքերում փոխհատուցումը չի համապատասխանում սեփականատերերի կորցրած ունեցվածքի արժեքին, նա «անմարդկային» է բնորոշել Բաքվի կենտրոնի բնակիչների նկատմամբ իշխանությունների ցուցաբերած վերաբերմունքը:
Human Rights Watch-ը մի շարք մարդկանց պատմություններ է ներկայացնում:
Սեւինչ Զեյնալովան պատմում է, որ 20 տարի ապրել է ամուսնու ծնողներից մնացած տանը: Սա մեծ տուն էր` պատշգամբով, ավտոտնակով, Բաքվի հենց կենտրոնում, նախագահի նստավայրին շատ մոտ: Այստեղ են ծնվել նրա երեք երեխաները: Վերջին ամիսներին նրանց համոզել են դուրս գալ տնից` փոխարենը առաջարկելով մի փոքր բնակարան Բաքվի ծայրամասում, բայց իրենք չեն համաձայնել:
«Ուրբաթ օրը` հունիսի 10-ին ես ճաշ էի պատրաստում երեխաների համար, ամուսինս աշխատանքի էր, ու հանկարծ 15 ոստիկան ու մի քանի բանվոր եկան ու սկսեցին ջարդել մեր տան դուռը: Ես լացելով զանգահարեցի ամուսնուս: Երբ նա հասավ, նրանք չթողեցին, որ նա տուն մտնի` իր սեփական տունը: Նրանք քաշքշեցին ամուսնուս, պատռեցին պիջակը: Ես չեմ ցանկանում, որ այս ամենը շարունակվեր, եւ հավաքեցի երեխաներին ու դուրս եկանք: Նրանք քանդեցին տունը: Հիմա մենք տեղավորվել ենք մայրիկիս երկու սենյականոց բնակարանում, ես չգիտեմ` որտեղ մենք պետք է ապրենք: Նրանք ինձ ասում էին` համաձայնեք փոխհատուցման մեր առաջարկին, այլապես փողոցում կհայտնվեք: Ես չէի հավատում, որ նրանք ստիպողաբար կհանեն իմ սեփական տնից, բայց նրանք արեցին դա», - Human Rights Watch-ին պատմել է Զեյնալովան, ում տունը իշխանությունները քանդել են Բաքվի կենտրոնում: