Իրանի ադրբեջանաբնակ շրջաններում կատարվող վերջին իրադարձությունները անցած երկու շաբաթների ընթացքում դարձան մի քանի տասնյակ մարդկանց մահվան ու ձերբակալության պատճառ:
Ամստերդամի Սոցիալական պատմության ինստիտուտի աշխատակից, ազգային փոքրամասնությունների գծով փորձագետ Թուրաժ Աթաբակիի գնահատմամբ՝ Իրանի իշխանությունները չէին սպասում, որ հակակառավարական ելույթները նման լայն ծավալ ձեռք կբերեն:
«Ցուցարարների դեմ իշխանությունները քրեական տարրերին են օգտագործում: Սկսվել են զանգվածային ձերբակալություններ: Իշխանություններին թվում է, թե դա ճգնաժամը հանգուցալուծելու լավագույն ձեւն է», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Աթաբակին:
Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ վերջին լարվածության արմատները շատ ավելի խորքային են, քան կարող է թվալ առաջին հայացքից:
«90-ականների վերջին՝ նախորդ նախագահ Խաթամիի օրոք, ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին առավել լայն հնարավորություն տրվեց մասնակցել սեփական գավառների կառավարմանը: Նշանակվեցին տեղացի նահանգապետեր ու քաղաքապետեր», - պարզաբանեց նա՝ շարունակելով. - «Ահմադինեջադի՝ նախագահ ընտրվելուց հետո տեսնում ենք, որ վերջին 8 տարիների ընթացքում նշանակված այդ պաշտոնյաները ազատվում են աշխատանքից, իսկ նրանց փոխարինելու են գալիս նոր գործիչներ՝ երկրի այլ շրջաններից»:
Առայժմ վերլուծաբանները ի վիճակի չեն գտնել այս օրերի գլխավոր հարցի պատասխանը՝ ինչո՞վ են ավարտվելու Իրանի ադրբեջանցիների զանգվածային ելույթները: Ոմանց գնահատմամբ, պաշտոնական Թեհրանը շատ արագ կճնշի դրանք, ինչը, սակայն, չի նշանակում, թե քաղաքացիական անհնազանդության գործողությունները առաջիկայում չեն կրկնվի:
Գեւորգ Ստամբոլցյան, Պրահա
Ամստերդամի Սոցիալական պատմության ինստիտուտի աշխատակից, ազգային փոքրամասնությունների գծով փորձագետ Թուրաժ Աթաբակիի գնահատմամբ՝ Իրանի իշխանությունները չէին սպասում, որ հակակառավարական ելույթները նման լայն ծավալ ձեռք կբերեն:
«Ցուցարարների դեմ իշխանությունները քրեական տարրերին են օգտագործում: Սկսվել են զանգվածային ձերբակալություններ: Իշխանություններին թվում է, թե դա ճգնաժամը հանգուցալուծելու լավագույն ձեւն է», - «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Աթաբակին:
Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ վերջին լարվածության արմատները շատ ավելի խորքային են, քան կարող է թվալ առաջին հայացքից:
«90-ականների վերջին՝ նախորդ նախագահ Խաթամիի օրոք, ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին առավել լայն հնարավորություն տրվեց մասնակցել սեփական գավառների կառավարմանը: Նշանակվեցին տեղացի նահանգապետեր ու քաղաքապետեր», - պարզաբանեց նա՝ շարունակելով. - «Ահմադինեջադի՝ նախագահ ընտրվելուց հետո տեսնում ենք, որ վերջին 8 տարիների ընթացքում նշանակված այդ պաշտոնյաները ազատվում են աշխատանքից, իսկ նրանց փոխարինելու են գալիս նոր գործիչներ՝ երկրի այլ շրջաններից»:
Առայժմ վերլուծաբանները ի վիճակի չեն գտնել այս օրերի գլխավոր հարցի պատասխանը՝ ինչո՞վ են ավարտվելու Իրանի ադրբեջանցիների զանգվածային ելույթները: Ոմանց գնահատմամբ, պաշտոնական Թեհրանը շատ արագ կճնշի դրանք, ինչը, սակայն, չի նշանակում, թե քաղաքացիական անհնազանդության գործողությունները առաջիկայում չեն կրկնվի:
Գեւորգ Ստամբոլցյան, Պրահա