Հայ փորձագետների համոզմամբ, Հայաստանում թմրանյութերի շրջանառությունը առայժմ լուրջ խնդիր չէ, թեեւ նրանք չեն բացառում, որ խնդիրները կարող են լրջանալ, երբ վերացվի երկրի տնտեսական շրջափակումը:
«Հայաստանը, բարեբախտաբար ասեմ, ցավոք սրտի ասեմ` գտնվում է շրջափակման մեջ, ինչը գոնե այս մասով դրական ազդեցություն է թողնում», - հինգշաբթի օրը «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Եվրամիության եւ ՄԱԿ-ի կողմից իրականացվող «Թմրանյութերի դեմ պայքարի» ծրագրի հայաստանյան համակարգող Գրիգոր Մալինցյանը` պնդելով, որ թմրանյութերը Հայաստանով այլ երկրներ տեղափոխելը ոչ միայն թանկ է, այլեւ պարզապես վտանգավոր է. - «Թմրաբիզնեսով զբաղվող ցանկացած մարդ նախ եւ առաջ մտածում է` արդյո՞ք իմաստ ունի այս տարածքով թմրամիջոց անցկացնել: Ինչքանո՞վ է նա ռիսկի դիմում իր մի քանի տասնյակ կիլոգրամ կամ տոննա հասնող բեռը այդտեղ ենթարկել բլոկադայի»:
Մալինցյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրուցեց Վճռաբեկ դատարանում, որտեղ ՄԱԿ-ի եւ Եվրամիության համատեղ ծրագրի շրջանակում մարզային դատարաններին բաժանվեցին համակարգիչներ: ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչները հուսով են, որ համակարգիչները դատավորներին կօգնեն թմրամիջոցների շրջանառությանը վերաբերող դատական գործերը քննելիս ավելի արդյունավետ ու օբյեկտիվ աշխատել:
Դատավորները, մինչդեռ, ասում են, որ այս պրոֆիլի գործերը այնքան էլ շատ չեն: Օրինակ, Վայոց Ձորի առաջին ատյանի դատարանում անցած 8 ամիսների ընթացքում ընդամենը 3 նման գործ է քննվել:
Վճռաբեկ դատարանի քրեական եւ զինվորական գործերով պալատի նախագահ Մհեր Խաչատրյանը, այդուհանդերձ, դեմ չէր լինի, եթե թմրամիջոցների իրացման համար սահմանվող պատիժները Հայաստանում ավելի խստացվեին:
«Ֆրանսիայի քրեական օրենսգիրքը թմրամիջոցների ապօրինի վաճառքի, իրացման համար նախատեսում է ցմահ ազատազրկում: Օրինակ, իմ կարծիքով, մենք էլ պետք է ապագայում գնանք այդ ճանապարհով», - ասաց Խաչատրյանը:
Դատավորներից ոչ բոլորն են այս առաջարկը մեծ ոգեւորությամբ ընդունում: Քրեական եւ զինվորական գործերով Վերաքննիչ դատարանի նախագահ Տիգրան Սահակյանի խոսքերով, օրինակ, Հայաստանում նախատեսված պատժաչափերը ամենեւին էլ «մեղմ չեն», քանի որ թմրանյութերի իրացման համար նախատեսվում է «սպանության համար նախատեսված պատժաչափին հավասարազոր ազատազրկում»:
Հայաստանում առավել տարածված թմրանյութը կաննաբիսն է, որն ավելի հայտնի է որպես «մարիխուանա» կամ «պլան»: Հայ թմրամոլների միայն 5 տոկոսն է գերադասում է հերոին կամ LSD, որոնք մեր երկիր են գալիս հիմնականում Իրանի տարածքից: Այս երկրին սահմանակից Սյունիքի մարզում դատարանները պարբերաբար նման գործեր քննում են, բայց պատիժների խստացումն այստեղի դատավորների մոտ եւս մեծ ոգեւորություն չի առաջացնում:
«Խիստ պատժատեսակներ սահմանելը հարցի մեկ կողմն է», - ասաց Սյունիքի մարզի առաջին ատյանի դատարանի նախագահ Միշա Ասատրյանը: - «Հիմնականը` հանցագործությանը նպաստող սոցիալական պատճառներն ու պայմանները պետք է գտնել եւ վերացնել»:
Փորձագետներ ենթադրում են, որ թմրամիջոցների դեմ պայքարի գործում տեսանելի ապագայում լուրջ փոփոխություններ Հայաստանում չեն արձանագրվի: Նրանք, սակայն, կանխատեսում են, որ ամենալուրջ խնդիրները մեր երկրում կծագեն այն ժամանակ, երբ վերացվի Հայաստանի շրջափակումը` չբացառելով, որ այդ դեպքում իրավապահները ստիպված են լինելու պայքարել արդեն շատ ավելի ծանր ու առողջության համար ավելի մեծ վտանգ ներկայացնող թմրանյութերի իրացման դեմ:
Գեւորգ Ստամբոլցյան
«Հայաստանը, բարեբախտաբար ասեմ, ցավոք սրտի ասեմ` գտնվում է շրջափակման մեջ, ինչը գոնե այս մասով դրական ազդեցություն է թողնում», - հինգշաբթի օրը «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց Եվրամիության եւ ՄԱԿ-ի կողմից իրականացվող «Թմրանյութերի դեմ պայքարի» ծրագրի հայաստանյան համակարգող Գրիգոր Մալինցյանը` պնդելով, որ թմրանյութերը Հայաստանով այլ երկրներ տեղափոխելը ոչ միայն թանկ է, այլեւ պարզապես վտանգավոր է. - «Թմրաբիզնեսով զբաղվող ցանկացած մարդ նախ եւ առաջ մտածում է` արդյո՞ք իմաստ ունի այս տարածքով թմրամիջոց անցկացնել: Ինչքանո՞վ է նա ռիսկի դիմում իր մի քանի տասնյակ կիլոգրամ կամ տոննա հասնող բեռը այդտեղ ենթարկել բլոկադայի»:
Մալինցյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրուցեց Վճռաբեկ դատարանում, որտեղ ՄԱԿ-ի եւ Եվրամիության համատեղ ծրագրի շրջանակում մարզային դատարաններին բաժանվեցին համակարգիչներ: ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչները հուսով են, որ համակարգիչները դատավորներին կօգնեն թմրամիջոցների շրջանառությանը վերաբերող դատական գործերը քննելիս ավելի արդյունավետ ու օբյեկտիվ աշխատել:
Դատավորները, մինչդեռ, ասում են, որ այս պրոֆիլի գործերը այնքան էլ շատ չեն: Օրինակ, Վայոց Ձորի առաջին ատյանի դատարանում անցած 8 ամիսների ընթացքում ընդամենը 3 նման գործ է քննվել:
Վճռաբեկ դատարանի քրեական եւ զինվորական գործերով պալատի նախագահ Մհեր Խաչատրյանը, այդուհանդերձ, դեմ չէր լինի, եթե թմրամիջոցների իրացման համար սահմանվող պատիժները Հայաստանում ավելի խստացվեին:
«Ֆրանսիայի քրեական օրենսգիրքը թմրամիջոցների ապօրինի վաճառքի, իրացման համար նախատեսում է ցմահ ազատազրկում: Օրինակ, իմ կարծիքով, մենք էլ պետք է ապագայում գնանք այդ ճանապարհով», - ասաց Խաչատրյանը:
Դատավորներից ոչ բոլորն են այս առաջարկը մեծ ոգեւորությամբ ընդունում: Քրեական եւ զինվորական գործերով Վերաքննիչ դատարանի նախագահ Տիգրան Սահակյանի խոսքերով, օրինակ, Հայաստանում նախատեսված պատժաչափերը ամենեւին էլ «մեղմ չեն», քանի որ թմրանյութերի իրացման համար նախատեսվում է «սպանության համար նախատեսված պատժաչափին հավասարազոր ազատազրկում»:
Հայաստանում առավել տարածված թմրանյութը կաննաբիսն է, որն ավելի հայտնի է որպես «մարիխուանա» կամ «պլան»: Հայ թմրամոլների միայն 5 տոկոսն է գերադասում է հերոին կամ LSD, որոնք մեր երկիր են գալիս հիմնականում Իրանի տարածքից: Այս երկրին սահմանակից Սյունիքի մարզում դատարանները պարբերաբար նման գործեր քննում են, բայց պատիժների խստացումն այստեղի դատավորների մոտ եւս մեծ ոգեւորություն չի առաջացնում:
«Խիստ պատժատեսակներ սահմանելը հարցի մեկ կողմն է», - ասաց Սյունիքի մարզի առաջին ատյանի դատարանի նախագահ Միշա Ասատրյանը: - «Հիմնականը` հանցագործությանը նպաստող սոցիալական պատճառներն ու պայմանները պետք է գտնել եւ վերացնել»:
Փորձագետներ ենթադրում են, որ թմրամիջոցների դեմ պայքարի գործում տեսանելի ապագայում լուրջ փոփոխություններ Հայաստանում չեն արձանագրվի: Նրանք, սակայն, կանխատեսում են, որ ամենալուրջ խնդիրները մեր երկրում կծագեն այն ժամանակ, երբ վերացվի Հայաստանի շրջափակումը` չբացառելով, որ այդ դեպքում իրավապահները ստիպված են լինելու պայքարել արդեն շատ ավելի ծանր ու առողջության համար ավելի մեծ վտանգ ներկայացնող թմրանյութերի իրացման դեմ:
Գեւորգ Ստամբոլցյան