Երկուշաբթի հրավիրած ասուլիսում Հայաստանում Իրանի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Մոհամմադ Քոլեյնին ասաց, որ երկու երկրների պաշտպանության նախարարների կողմից երկու ամիս առաջ ստորագրված համաձայնագիրը միայն քաղաքացիական նշանակություն է ունենալու:
Իրանի Իսլամական Հանրապետության պաշտպանության նախարար, ծովակալ Ալի Շամխանին եւ Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը մարտի 5-ին Երեւանում ստորագրել են պաշտպանության եւ անվտանգության բնագավառում համագործակցության մասին հուշագիր: Երկու կողմերն էլ հայտարարել էին, թե դրանով սկիզբ է դրվում ռազմական ոլորտում համագործակցությանը:
Հայաստանում Իրանի դեսպանը, սակայն, այսօր պատասխանելով լրագրողների հարցերին, ասաց, որ այդ համաձայնագիրը միայն քաղաքացիական նշանակություն ունի: «Ռազմական համագործակցությունը այսօրվա օրակարգի մեջ չէ», - ասաց Մոհամմադ Քոլեյնին:
Իրանին չթույլատրված սարքավորումներ առաքելու համար հայաստանյան «Լիզին» ընկերության նկատմամբ ԱՄՆ-ի կողմից պատժամիջոցներ սահմանելու առնչությամբ Քոլեյնին ասաց, թե այն, ինչ հայտարարել է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարը, ամբողջովին համապատասխանում է իրողությանը:
Ի կատարումն 2000 թվականին ընդունված Իրանում զենքերի չտարածման ակտի, Միացյալ Նահանգների կողմից՝ այս ամսից սահմանված պատժամիջոցները, ի թիվ մի շարք չինական ու մոլդովական ընկերությունների, տարածվել են նաեւ հայաստանյան «Լիզին» ընկերության վրա:
«Վաճառվել են մետաղյա սարքեր, որոնք սովետական շրջանում արտադրություն էին տալիս», - անցած ուրբաթ հայտարարել էր Հայաստանի արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը: - «Ուղղակի այդ սարքերի մեջ մետաղի բովանդակության ինչ-որ մի նյութի տոկոսը բարձր է եղել, որը պետդեպարտամենտը ասել է, որ երկակի օգտագործում կարող է ունենալ»:
Մոհամմադ Քոլեյնին նոր պարզաբանումներ չարեց՝ բավարար համարելով Հայաստանի արտգործախարարի ասածը: Քաղաքական գնահատականներ դեսպանն, այդուհանդերձ, հնչեցրեց: Նրա ձեւակերպմամբ, որոշ երկրներ հայտարարություներ են անում՝ նպատակ ունենալով հոգեբանորեն վերահսկել Հայաստան-Իրան հարաբերությունները:
«Այս առումով ես գտնում եմ, որ Իրանի եւ Հայաստանի գործակցությունը շարունակվում է միջազգային օրենքների չափանիշների շրջանակներում, եւ, կարծում եմ, երկուստեք հարաբերությունները, գործակցությունը հետագայում էլ ավելի կամրապնդվեն», - ասաց նա: - «Ոչ մի օտարերկրյա ուժ իրավունք չունի միջամտել Իրանի Իսլամական Հանրապետության եւ Հայաստանի Հանրապետության հարաբերություններին»:
Նշվելով, որ Հայաստանի արտաքին առեւտրի 26 տոկոսը բաժին է ընկնում Իրանին, դեսպանը շեշտեց, որ արդեն սկսվում է նաեւ «արդյունաբերական համագործակցություն»:
Անցնելով ծրագրերին, դեսպանը նշեց, որ ակտիվանում են շփումները Քաջարանի թունելի շինարարության հարցում եւ որ հայկական կողմից «ավելի շատ ջանքեր են ակնկալում»:
Ինչ վերաբերում է գազի բնագավառում 2 երկրների գործակցությանը, ապա դեսպանը հայտնեց, որ արդեն պայմանավորվածություն կա այս շաբաթվա ընթացքում Թուրքմենստանում եռակողմ բանակցություններ սկսել՝ կարծիք հայտնելով, որ այդ բանակցությունները նշանակալից դեր կխաղան այդ հարցում:
Հրաչ Մելքումյան, Երեւան
Իրանի Իսլամական Հանրապետության պաշտպանության նախարար, ծովակալ Ալի Շամխանին եւ Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը մարտի 5-ին Երեւանում ստորագրել են պաշտպանության եւ անվտանգության բնագավառում համագործակցության մասին հուշագիր: Երկու կողմերն էլ հայտարարել էին, թե դրանով սկիզբ է դրվում ռազմական ոլորտում համագործակցությանը:
Հայաստանում Իրանի դեսպանը, սակայն, այսօր պատասխանելով լրագրողների հարցերին, ասաց, որ այդ համաձայնագիրը միայն քաղաքացիական նշանակություն ունի: «Ռազմական համագործակցությունը այսօրվա օրակարգի մեջ չէ», - ասաց Մոհամմադ Քոլեյնին:
Իրանին չթույլատրված սարքավորումներ առաքելու համար հայաստանյան «Լիզին» ընկերության նկատմամբ ԱՄՆ-ի կողմից պատժամիջոցներ սահմանելու առնչությամբ Քոլեյնին ասաց, թե այն, ինչ հայտարարել է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարը, ամբողջովին համապատասխանում է իրողությանը:
Ի կատարումն 2000 թվականին ընդունված Իրանում զենքերի չտարածման ակտի, Միացյալ Նահանգների կողմից՝ այս ամսից սահմանված պատժամիջոցները, ի թիվ մի շարք չինական ու մոլդովական ընկերությունների, տարածվել են նաեւ հայաստանյան «Լիզին» ընկերության վրա:
«Վաճառվել են մետաղյա սարքեր, որոնք սովետական շրջանում արտադրություն էին տալիս», - անցած ուրբաթ հայտարարել էր Հայաստանի արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը: - «Ուղղակի այդ սարքերի մեջ մետաղի բովանդակության ինչ-որ մի նյութի տոկոսը բարձր է եղել, որը պետդեպարտամենտը ասել է, որ երկակի օգտագործում կարող է ունենալ»:
Մոհամմադ Քոլեյնին նոր պարզաբանումներ չարեց՝ բավարար համարելով Հայաստանի արտգործախարարի ասածը: Քաղաքական գնահատականներ դեսպանն, այդուհանդերձ, հնչեցրեց: Նրա ձեւակերպմամբ, որոշ երկրներ հայտարարություներ են անում՝ նպատակ ունենալով հոգեբանորեն վերահսկել Հայաստան-Իրան հարաբերությունները:
«Այս առումով ես գտնում եմ, որ Իրանի եւ Հայաստանի գործակցությունը շարունակվում է միջազգային օրենքների չափանիշների շրջանակներում, եւ, կարծում եմ, երկուստեք հարաբերությունները, գործակցությունը հետագայում էլ ավելի կամրապնդվեն», - ասաց նա: - «Ոչ մի օտարերկրյա ուժ իրավունք չունի միջամտել Իրանի Իսլամական Հանրապետության եւ Հայաստանի Հանրապետության հարաբերություններին»:
Նշվելով, որ Հայաստանի արտաքին առեւտրի 26 տոկոսը բաժին է ընկնում Իրանին, դեսպանը շեշտեց, որ արդեն սկսվում է նաեւ «արդյունաբերական համագործակցություն»:
Անցնելով ծրագրերին, դեսպանը նշեց, որ ակտիվանում են շփումները Քաջարանի թունելի շինարարության հարցում եւ որ հայկական կողմից «ավելի շատ ջանքեր են ակնկալում»:
Ինչ վերաբերում է գազի բնագավառում 2 երկրների գործակցությանը, ապա դեսպանը հայտնեց, որ արդեն պայմանավորվածություն կա այս շաբաթվա ընթացքում Թուրքմենստանում եռակողմ բանակցություններ սկսել՝ կարծիք հայտնելով, որ այդ բանակցությունները նշանակալից դեր կխաղան այդ հարցում:
Հրաչ Մելքումյան, Երեւան